بیگ بنگ: بطور نظری، جوان شدن سیارات مسن پس از سال‌ها امکان‌پذیر است و اخیرا ستاره‌شناسان به کمک تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا موفق به مشاهده چنین واقعه‌ای شده‌اند. آنها سیاره‌ای چند میلیارد ساله را شناسایی کردند که بسیار جوان‌تر از سن خود به نظر می‌رسد.

به گزارش بیگ بنگ به نقل از ایسنا، میکائیل یورا از دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس و از محققان این تحقیق اظهار کرد: سیارات در اوایل عمر خود به دلیل واکنش‌های حاصل از شکل‌گیری‌شان، نور مادون قرمزی از خود ساطع می‌کنند. وی در ادامه افزود: اما با گذشت عمر و سرد شدن آنها، دیگر قابل مشاهده نیستند چرا که نور خود را از دست می‌دهند. جوان شدن سیارات، مجددا آنها را برای ما قابل مشاهده می‌سازد.

اما چگونه ممکن است یک سیاره جوان شود؟ به گفته اخترشناسان، ستارگان در سال‌های پایانی عمر خود مقداری از جرمشان را از دست می‌دهند. ستارگانی که جرمی معادل خورشید دارند، در مرحله‌ای از سیر تکاملیشان به کوتوله سفید تبدیل می‌شوند. این اصطلاح برای توصیف مرحله‌ای از تکامل ستاره‌ای به کار می‌رود که پس از تبدیل شدن به غول سرخ، از انقباض باز می‌ایستد. چنین ستارگانی بسیار داغ هستند ولی دمای خود را آهسته‌ آهسته از دست می‌دهند.

جرم از دست رفته ستارگان در حال مرگ با وزش بادی قوی از فضای ستاره‌ای خارج می‌شود و به سیارات عظیمی که احتمالا در اطراف آن سیستم ستاره‌ای در حال چرخش هستند برخورد می‌کند. این سیاره عظیمی که با پایان عمرش سرد و تاریک شده و دیگر قابل مشاهده نیست، در اثر اصطکاک حاصل از برخورد اجرام ستاره‌ای به سطحش، پر نور و داغ شده و مجددا قابل مشاهده می‌شود. بلیک پانتوجا، دانشجوی کارشناسی دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس، در سال 2006 در پروژه تحقیقاتی خود درباره یک ستاره مرده یا کوتوله سفیدی با نام PG 0010+280 مشغول کار بود. وی در حال کار با کاوشگر WISE ناسا به طور غیرمنتظره‌ای نور مادون قرمزی را در اطراف این ستاره کشف کرد.

ستاره‌شناسان در ادامه پروژه تحقیقاتی وی به بررسی مشاهداتش از طریق تلسکوپ اسپیتزر پرداختند و دریافتند میزان نور در اطراف این ستاره افزایش یافته است. در ابتدا تصور می‌شد منشا این نور، دیسک اطراف کوتوله سفید است. طبق تحقیقات گذشته، اگر انتقال جرم از یک غول سرخ به ستاره همسایه‌اش که در رشته اصلی است، صورت گیرد، عناصری نظیر کربن و یا عناصر سنگین‌تر در طیف ستاره رشته اصلی نمایان می‌شود. چنانچه این دو ستاره به اندازه کافی به هم نزدیک باشند، پس از تبدیل شدن غول سرخ به یک کوتوله سفید، جریان مواد برعکس می‌شود و مواد به سمت کوتوله سفید بر می‌گردند. این مواد یک دیسک داغ را اطراف کوتوله سفید تشکیل می‌دهند که در نور مرئی و فرابنفش می‌درخشد.

محققان برای بررسی سایر احتمالات به مشاهده عناصر تشکیل‌دهنده این کوتوله سفید پرداختند. معمولا کوتوله‎های سفید تنها از هلیوم و هیدروژن تشکیل شده‌اند، اما محققان نشانه‌هایی را از وجود عناصر سنگینی از جمله اکسیژن، منیزیم، سیلیکون و آهن در اتمسفر این ستاره یافتند. تصور می‌شد این عناصر از برخوردهای سیارکی باقی مانده و جو کوتوله سفید را آلوده کرده‌اند. اما داده‌های دریافتی از اسپیتزر با مدل‌های دیسک‌های سیارکی تطابق نداشت، به همین علت تیم تحقیقاتی با بررسی‌های بیشتر، احتمال وجود ستاره‌ای شکست‌خورده به نام کوتوله قهوه‌ای را در اطراف این ستاره مطرح کردند.

به گفته آنها، همچنین امکان دارد در اطراف این ستاره، سیاره‌ای عظیم وجود داشته باشد که این نور حاصل از جوان شدن مجدد آن است. سایی زو، از رصدخانه جنوبی اروپا در آلمان اظهار کرد: جالب‌ترین بخش این تحقیق، احتمال یافتن سیاره‌ای است که دوباره جوان شده که البته برای اثباتش نیاز به تحقیقات بیشتری است. وی در ادامه افزود: در صورت تایید این مشاهدات، می‌توانیم ادعا کنیم برخی سیارات می‌توانند در اطراف کوتوله‌های سفید دوباره جوان شوند. این یافته‌ها در مجله Astrophysical منتشر شده است.

سایت علمی بیگ بنگ / منابع: dailymail , NASA