21 اردیبهشت 1394 36

نظريه‌ي نسبيت عام اينشتين

بیگ بنگ: نظريه‌ي نسبيت خاص اينشتين، شرحي است فراگير از رفتار نور كه به الكتريسيته و مغناطيس گسترش يافت. هدف بعدي اينشتين، ارائه‌ي نظريه‌اي فراگيرتر بود كه گرانش را نيز شرح مي‌داد. اين نظريه‌ي نسبيت عام بود كه در سال 1915 ميلادي منتشر شد.

2 مرداد 1393 2

سریع‌تر از نور، بحثی در باب نظریه‌ی اطلاعات – قسمت دوم

بیگ بنگ: نور به ظاهر رفتار ناهنجاري دارد، اين مسئله معمايي جدي بود چرا كه فيزيك‌دانان بر اين باور بودند كه به ويژگي‌هاي بنيادين نور در اوايل قرن 1800 پي برده‌اند. آنها فكر مي‌كردند مي‌دانند نور چيست و اينكه معادلاتي كه توصيف‌كننده چگونگي رفتار نور هستند را يافته‌اند. اما آنها از هر دو جهت اشتباه…

9 تیر 1392 1

سخن روز

نيوتون خوش‌اقبال، فرزند شاد علم!  كسي كه مي‌توان آرامش خيال دوران جواني‌اش را با خواندن كتاب نورشناخت،  و زندگي دوباره در رويدادهاي شگفت‌انگيزش مشاهده كرد. طبيعت براي او يك كتاب گشوده بود كه مي‌توانست صفحاتش را بدون تلاشي و كوششي جدي و طاقت‌فرسا بخواند. او از ادراك و بينش، جهت فروكاست مواد خام تجربه جست…

8 خرداد 1392 0

گرانش، از نيوتن تا اينشتين – قسمت هشتم

(از سري مقالات تاريخ علم) از تعداد شانزده عكسي كه توسط گروه پرين‌ سي‌پي گرفته شده بود،‌ اكثراً به وسيله‌ي لكه‌هاي ابر كه ستارگان را تيره و غير قابل رؤيت مي‌ساخت،‌خراب شده بود. در واقع در لحظات كوتاهي كه آسمان صاف مي‌شد، گرفتن تنها يك عكس كه ارزش علمي داشت، امكان‌پذير گرديد. ادينگتون در كتابش…

31 اردیبهشت 1392 0

گرانش، از نيوتن تا اينشتين – قسمت هفتم

(از سري مقالات تاريخ علم) با اين‌كه ادينگتون يك روشنفكر مستعد بود و اعتماد لازم را براي رهبري يك گروه تحقيقاتي به دست‌ آورده بود،‌او همچنين به اندازه‌اي قوي و نيرومند بود تا از يك سفر پرماجراي سخت منطقه‌اي حاره‌اي، سالم برگردد و اين امر مهمي بود. زيرا سفرهاي تحقيقاتي نجومي، چون بسيار سخت و…

22 اردیبهشت 1392 2

مشهورترین پارادوکس‌های تاریخ – قسمت سوم

پارادوكس‌هاي نسبيت – قسمت اول اينكه بزرگترين انقلاب در فيزيك،‌ از زمان نيوتون تا به حال،‌ از جايي مثل اداره ثبت اختراعات آغاز شود، بسيار نامحتمل به نظر مي‌رسد. ولي با اين حال، كار در چنين موقعيتي از بعضي جهات مؤثر بود. اينشتين به سرعت به كارهاي ثبتي انباشته‌شده روي ميز رسيدگي مي‌كرد. سپس روي…

20 اردیبهشت 1392 0

گرانش، از نيوتن تا اينشتين – قسمت ششم

(از سري مقالات تاريخ علم) هنگام يك خورشيدگرفتگي كامل، قرص ماه آنقدر بر روي خورشيد منطبق مي‌شود كه تشخيص يك ستاره امكان‌پذير مي‌شود. در اين وضعيت، يك ستاره با اندازه‌اي جزئي از يك درجه از لبه‌ي خورشيد نمايان مي‌باشد و يا ستاره‌اي است كه نور آن به گونه‌اي پيچيده شده كه به نظر مي‌رسد به…

3 اردیبهشت 1392 0

گرانش، از نيوتن تا اينشتين – قسمت پنجم

همكاري نهايي : اگر قرار باشد يك نظريه‌ي علمي جديد، جدي به شمار آيد، بايد دو آزمايش منتقدانه را با موفقيت بگذراند. نخست، آن نظريه بايد بتواند نتايج تئوري‌اي را حاصل نمايد كه با همه‌ي مشاهدات موجود يك واقعيت، منطبق باشد. تئوري نيروي جاذبه ي اينشتين اين آزمايش را گذارنده بود. زيرا در ميان چيزهاي…

23 فروردین 1392 0

گرانش، از نيوتن تا اينشتين – قسمت چهارم

در 18 نوامبر 1915، اينشتين در مقابل آزمايشي كه به دنبالش بود،‌قرار گرفت. يك نوعي رفتار ستاره‌اي كه منجمين را براي دهه‌ها شگفت‌زده كرده بود. صحنه‌‌ي اين بررسي بود كه توجه او را به خود جلب كرد. اگر به سال 1895 برگرديم، در مي‌يابيم كه منجم فرانسوي به نام اوربين لوورير يك فاصله‌ي شكسته را…

11 فروردین 1392 0

گرانش، از نيوتن تا اينشتين – قسمت سوم

يك دوره‌ي هشت‌ ساله‌ي تحقيق نظري لازم بود تا اينشتين بتواند با استدلال رياضي و توضيح جزء به جزء،‌ تجربه‌ي ذهني‌اش را قوت و استحكام بخشد كه در طي اين دوره، او عقب‌ماندگي‌هايي را نيز تحمل نموده و مجبور مي‌شد تا شاهد مواقعي باشد كه به نظر مي‌رسيد محاسباتش از هم پاشيده مي‌گشت و او…

4 فروردین 1392 0

گرانش، از نيوتن تا اينشتين – قسمت دوم

اينشتين پس از نوشته رساله‌ي خود در سال 1905، همه‌ي توجه و تمركزش را براي توسعه و تكامل نظريه‌ي نسبيت خاص به نظريه‌ي نسبيت عام به كار گرفت. در اين كوشش، او با تغيير اساسي و متفاوتي كه بر اساس يك درك و بينش كاملا متفاوت قرار داشت، چگونگي عمل نيروي جاذبه بين سيارات، قمرها…

26 اسفند 1391 1

مشهورترين پارادوكس‌هاي تاريخ – قسمت اول

آنچه كه تناقض آميز، باورنکردني يا خلاف انتظار (و شهود) ماست، را پارادوكس گويند. همچنين آنچه به نظر درست مي رسد ولي غلط است، به نظر غلط مي رسد ولي درست است، يا به نظر غلط می رسد و واقعا” غلط است. بعضي پارادوكسها که متضمن تناقض‌اند، صادق به نظر مي‌رسند وحتي اين ايده را…

8 اسفند 1391 4

گرانش، از نيوتن تا اينشتين – قسمت اول

از مجموعه مقالات تاريخ علم نظريه‌ي نسبيت خاص، فقط براي وضعيت‌هايي خاص كاربرد دارد، يعني وضعيت‌هايي كه در آن‌ها همه‌ي اجسام با سرعت ثابت در حركت هستند. به سخن ديگر، اين نظريه‌ براي جسمي كه داراي شتاب باشد، كاربردي ندارد. در نتيجه، اينشتين سعي كرد تا نظريه‌اش را دوباره بازسازي كند، به‌گونه‌اي كه نظريه‌ي جديد…

6 اسفند 1391 5

عجايب دنياي كوانتوم – انتگرال مسير فاينمن

بعد از جنگ جهاني دوم، ريچارد فايمن يكي از شاگردان ويلر به ساده‌ترين اما در عين حال عميق‌ترين روش براي خلاصه‌سازي پيچيدگي‌هاي نظريه كوانتوم دست يافت كه در سال 1965 يكي از نتايج اين ايده، براي او جايزه نوبل را به ارمغان آورد. فرض كنيد كه مي‌خواهيد عرض اتاق را بپيماييد. از نظر نيوتون بسيار…