آب مایع روی مریخ: واقعا چه مفهومی دارد؟
بیگ بنگ: این وسوسه انگیز است که وجود آب مایع در مریخ نوید بخش یک دوره ی اکتشافی جدید در این سیاره است. در واقع تصور کنید نخستین انسان هایی که برای کاوش به مریخ می روند می توانند از آب شور، آب آشامیدنی تازه ایجاد کنند، یا شاید آنها در دره های مرطوب مریخ و گاها مخفی، جایی که هنوز در سیاره سرخ سوخت و ساز میکروب ها پیدا می شود، حیات را هم بیابند.
به گزارش بیگ بنگ، یافتن شواهدی از جریان آب در مریخ معادل یافتن حیات نیست، در حال حاضر دانشمندان نمی دانند که این آب از کجا می آید و یا ترکیب این آب مایع در مریخ با حیات سازگار است یا نه؟ محققان معتقدند تجزیه و تحلیل ها ثابت کرده که رگه های مبهمی در فصل تابستان روی دامنه های مریخ دیده شده که توسط جریان آب مایع شور ایجاد شده است که شاید قادر به حفظ واکنش های شیمیایی و یا حتی ایجاد حیات باشد.
این تصاویر از رگه ها که توسط دوربین مدارگرد شناسایی مریخ از سطح سیاره ی سرخ ثبت شده، جریان های آب را نشان می دهند؛ در قسمتی از تصویر می توان نقاط تیره ای را مشاهده کرد که بیشتر از یک قطره در جریان هستند، این نکته می تواند نشانه ی نوعی سفره های زیر زمینی یا یخ های آب شده باشد که با گرم شدن آب می شوند و در سراشیبی سطح سیاره جریان یافته است. در حالی که از قلمرو واقعیت خارج نیست، وجود یخ مدفون شده در زیر سطح مریخ میباشد که می تواند عامل این آب مایع باشد. اما چیزی که سناریو مورد علاقه دانشمندان نیست، این است که آب می تواند از اتمسفر مریخ آمده باشد.
چگونه اتمسفر مریخ این خطوط تیره را ایجاد کرده؟ نمک سطح مریخ همانند زمین، می تواند آب و بخار اتمسفر را جذب کند و آن را به شکل کریستال گیر اندازد. زمانی که این کریستالهای خیس، گرم شوند، این مخلوط از مایع در اثر گرانش سرازیر می شود و چنین خطوطی را بر سطح سیاره به وجود می آورند؛ اما هیچ دلیلی وجود ندارد که چنین اتفاقی در مریخ افتاده باشد. “کریس مک کی” زیست شناس نجومی ناسا می گوید: نوع نمک در جریان های مریخ پرکلرات نامیده می شود که از نمکی که با آبهایی که در زمین وجود دارد، متفاوت میباشد و ممکن است جریان های پرکلرات رفتاری مشابه برکه دون خوان در قطب جنوب داشته باشند که شورترین آب مایع را بر روی زمین اند و در کل کُشنده هستند، چنین آبی مناسب حیات نیست و هیچ چیز نمی تواند در این برکه زنده بماند.
بنابراین چشمه های مرطوب یافت شده توسط انسان در مریخ شاید آبی مناسب حیات نباشد، حتی این آب ممکن نیست بتوانند برای زیستن میکروب های مریخی مناسب باشد، اما آیا ارزش پیدا کردن دارد؟ البته بر طبق آنچه می دانیم طبق حیات زمینی، زندگی در هر جایی که آب وجود دارد، شکل می گیرد. به همین دلیل ناسا برای جست و جوی حیات فرازمینی دنبال آب است، ولی طنز خسته کننده آن است که ناسا به دنبال نوع ویژه ای از آب نیست. مریخ از یک اقیانوس باستانی پوشیده شده که یک پنجم سطح آن را تشکیل داده است، اخترشناسان با محاسبه مقدار آب از دست داده در زمان آن را کشف کرده اند.
ارسال کاوشگر به این ناحیه که آب مایع در آن جریان دارد بسیار خطرناک است، هشدار دفتر حفاظت سیاره ای ناسا می گوید، ناحیه ای که فضاپیما می تواند در آن فرود بیایید باید بعد از فرود تمیز و گند زدایی شود. اگر میکروبی از زمین سالم به مریخ برسد و خودش را در حمام شور بازیافت کند، ممکن است که جای پایی بیابد و سراسر سیاره ی سرخ را آلوده کند.
این سناریو تشخیص حیات را در آینده مریخ نیز دشوار می کند و مطمئنا ارزش احتیاط را دارد. فکر کنید که انسانها بر روی مریخ راه بروند، آنها خیلی بیشتر از ربات ها میکروب پخش می کنند و میکروب های زمینی به احتمال زیاد در این آب شور رشد می کنند. اگر به اکتشافات بزرگ بنگریم، آب همه جا هست از گرد و غبار ماه،و منجمد شده در مریخ و در سایه غارهای منجمد شده عطارد در دنباله دارها و در داخل پوسته ماه و … در نهایت آنچه که جالب بود آب جاری روی مریخ بدون حدس و گمان بود. در واقع در یک جهان فعال، موجود زنده می تواند در جایی که آب مایع در آن جریان یافته، وجود داشته باشد.
سایت علمی بیگ بنگ / منبع: nationalgeographic