بیگ بنگ: آیا بیگانگان در حال استفاده از لیزهای قدرتمندی هستند تا توجه ما را به خود جلب کنند؟ اخترشناسان فکر می‌کنند این احتمال وجود دارد!

به گزارش بیگ بنگ، انسان‌ها از زمان اختراع تلسکوپ رادیویی تا کنون به آسمان گوش می‌دهند و حیران به دنبال این هستند که ما در جهان تنها هستیم یا خیر. اما اگر حیات ِ هوشمند بیگانه وجود داشته باشد، فرازمینی‌ها برای برقراری ارتباط شاید از دیگر اشکال تکنولوژی استفاده کنند. اخترشناسان نه تنها به صدای کیهان گوش می‌دهند بلکه به منظور یافتن نشانه‌های دیگری از تکنولوژی بیگانه، یعنی پرتوهای لیزری قدرتمند هستند.

برنامۀ Breakthrough Listen که جامع‌ترین جستجوی هوش فرازمینی(SETI) در تاریخ است، اعلام کرد با استفاده از سیستم آرایه تلسکوپ تصویربرداری رادیویی بسیار پرانرژی(VERITAS) رصدخانه فرد لارنس ویپل در آمادوی آریزونا یافتن ِ نشانه‌های جدید تکنولوژی بیگانه را آغاز کرده‌ است.

یوری میلنر، فیزیکدان ذرات و میلیاردر و بنیانگذار Breakthrough Listen، در بیانیه‌ای گفت: «وقتی به حیات هوشمند در بیرون از زمین فکر می‌کنیم، نمی‌دانیم در کجا وجود دارد یا چطور ارتباط برقرار می‌کند. بنابراین فلسفۀ ما این است که حداکثر مکان‌های ممکن را با روش‌های موجود جستجو کنیم. این سیستم جدید دامنۀ مشاهداتمان را گسترده‌تر می‌سازد.» اخترشناسان با استفاده از این سیستم آسمان را بررسی خواهند کرد تا فلش‌های نانوثانیه‌ای نور ستارگان ِ نزدیک را جستجو کنند. این پالس‌های کوتاه ِ نور درخشش زیادی دارند و می‌توانند روشی از ارتباطات بیگانگان باشند.

اندرو سیمیون، مدیر موسسه جستجوی هوش فرازمینی-ستی(SETI) در برکلی، گفت: «با اضافه شدنِ VERITAS روی سیگنال‌های خاصی حساس می‌شویم. این سیگنال‌ها، پالس‌های نوریِ سریع هستند. ناسا قبلاً برای انتقال تصاویر با کیفیت بالا از ماه به زمین از ارتباط نوری استفاده کرده، بنابراین دلیلی وجود دارد که باور داشته باشیم یک تمدن پیشرفته نیز ممکن است برای ارتباط میان‌ستاره‌ای از نسخه‌ای از این تکنولوژی استفاده کند.»

بعد از اینکه گمانه‌زنی‌هایی صورت گرفت که احتمالاً در اطراف ستارۀ مرموز تبی(Tabby) ساختار بزرگ بیگانه‌ای وجود دارد که موجب کاهش نور عجیب ِ این ستاره شده است، این سیستم در جستجوی یافتن چنین پالس‌های لیزری از این ستاره است. اگر در اطراف ستارۀ تبی از قدرتمندترین لیزرها استفاده و به سمت ما شلیک شود، این سیستم می‌تواند آنها را شناسایی نماید. از بین یک میلیون ستارۀ موجود در فهرست هدفِ Breakthrough Listen، فاصلۀ بیشترِ آنها تا زمین، در مقایسه با ستارۀ تبی، ده تا صد برابر کمتر است؛ یعنی حتی چشمک‌های لیزریِ ضعیف‌تر از سوی بیگانگان هم قابل شناسایی است.

از مجموعه چهار تلسکوپ نوری 12 متری به طور سنتی برای شناسایی پرتوهای گاما در آسمان شب استفاده می‌شود. پرتوهای گاما پرانرژی از اجرام کیهانی نظیر ستارگان در حال انفجار و حتی سیاهچاله‌ها، منتشر می شوند. این پرتوها وقتی به جو زمین برخورد می‌کنند، چشمک‌های آبی بسیار ضعیفی از نور که تابش چرنکوف نام دارد، تولید می‌کنند؛ ذراتی که سریع‌تر از سرعت نور حرکت می‌کنند. بنابراین این چشمک‌های آبی، معادل نوری غرشِ صوتی هستند. توانایی این آرایۀ تلسکوپی در شناسایی و تشخیص منبع این چشمک‌های آبیِ کم‌عمر باعث شده که بهترین گزینه برای جستجوی پرتوهای لیزری از سوی ستارگان و کهکشان‌های دوردست باشد.

دیوید ویلیامز، عضو همکاریِ VERITAS و استاد فیزیک دانشگاه کالیفرنیا، سانتا کروز، گفت: «شگفت‌انگیز است که تلسکوپ‌های VERITAS چقدر برای این پروژه مناسب هستند، زیرا این تلسکوپ‌ها فقط با هدف بررسی پرتوهای بسیار پرانرژیِ گاما ساخته شده‌اند.»

پیشگامیِ Breakthrough Listen پروژه‌ای ده ساله و صد میلیون دلاری است که توسط میلنر، میلیاردر روسی-اسرائیلی و نیکوکار، تأمین می‌شود. این پروژه که در سال 2015 آغاز شده، تا کنون بیش از 1000 ستاره در فاصلۀ 160 سال نوری زمین را به منظور یافتن نشانه‌هایی از سیگنال‌های رادیویی بیگانه بررسی کرده و هیچ نتیجۀ مثبتی نداشته است.

فیزیکدان معروف، استیون هاوکینگ، در شروع این برنامۀ پیشگامانه گفته بود: «ما معتقدیم که حیات به طور خود به خودی روی زمین به وجود آمده، بنابراین در جهان بی‌کران حتما وقایع دیگری از حیات وجود دارد. شاید در جایی از کیهان، حیات ِ هوشمندی در حال تماشای این نورهای ماست و می‌داند منظور ما از آنها چیست. یا اینکه نورهای ما در کیهانِ دیده نمی شوند و بی‌هدف حرکت می‌کنند؟»

ترجمه: زهرا جهانبانی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: livescience.com