بیگ بنگ: سیگنال وآو به این دلیل عجیب بود که در بسامد ۱۴۲۰( گسیل طبیعی هیدروژن) آمده بود و احتمالا راه خوبی برای ارتباط در سرتاسر کیهان است، اما این تنها سیگنال عجیبی نیست که دریافت کرده‌ایم چون SHGb02+14a هم بسامد یکسانی داشت.

به گزارش بیگ بنگ، این سیگنال رادیویی در فوریه‌ی سال ۲۰۰۳ توسط رصدخانه‌ی رادیویی آرسیبو در پورتوریکو تشخیص داده شد. این سیگنال توسط پروژه‌ی “ستی در خانه” کشف شد که از اعضای آن که عموم مردم هستند دعوت می‌شود تا در بین داده‌ها جستجو کرده و به دنبال هر نوع سیگنال عجیبی باشند. طبق بررسی‌ها این سیگنال که SHGb02+14a لقب گرفته، از بین صورت فلکی ماهی و بره می‌آید. تا جایی که فعلا می‌دانیم در کهکشان ما هیچ ستاره یا سامانه‌ی سیاره‌ای شناخته‌شده‌ای در آن سمت وجود ندارد ولی شاید چیزی بسیار دور وجود داشته باشد.

بررسی‌ها نشان می دهد که این سیگنال ضعیف نسبتا به این بسامد کشیده می‌شد و بعضی پیشنهاد می‌دهند که این نشانه‌ای است که می‌گوید سیاره‌ای که این سیگنال از آن می‌آمد( اگر وجود داشته باشد) در حال چرخش بوده است. با این وجود باقی افراد اشاره می‌کنند که یک نژاد بیگانه‌ی پیشرفته احتمالا قادر خواهد بود این موضوع را تصحیح کند. همچنین احتمال دارد که این فقط یک سیگنال فریب‌آمیز بوده باشد، اگرچه با توجه به این موضوع که دو کاربر آن را به صورت جداگانه دیده‌اند احتمال این موضوع را پایین می‌آورد. دوباره مثل باقی سیگنال‌هایی که به آنها اشاره کردیم این هم بدون پاسخ و توضیح باقی مانده است. ستی در نقش خودش این ایده را مطرح کرده که احتمالا یک تمدن بیگانه بوده است ولی بدون هیچ رصد تکرار‌ی این موضوع فعلا یک راز باقی می‌ماند.

نویز رادیویی از فاصله‌ی ۱۱ سال نوری ما

کشف سیگنالی از ستاره‌ی راس ۱۲۸(Ross 128) سریعا نظرات را به خود جلب کرد چون این ستاره‌ی کوتوله‌ی سرخ تنها ۱۱ سال نوری با ما فاصله داشت- در مقیاس کیهانی این فاصله بسیار نزدیک است. متاسفانه این سیگنال توضیح زمینی‌تری نسبت به چیزی که امید می‌رفت داشت، اما قطعا برای مدتی هیجان‌انگیز بود. در ماه می ۲۰۱۷ محققان با استفاده از رصدخانه‌ی رادیویی آرسیبو در پورتوریکو امواج رادیویی نسبتا بخصوصی را پیدا کردند که از سمت ستارۀ راس ۱۲۸ می‌آمد. آنها تپ‌های(Pulse) منظمی را ارسال می‌کردند که نمی‌شد آنها را با خود ستاره تببین کرد و باعث شد اخترشناسان این سیگنال را “سیگنال عجیب!” بنامند. هیچ چیزی نزدیک به ستاره نبود تا بتواند ظاهرا این سیگنال ها را توضیح دهد.

ساختار خود سینگال باعث شد گروه فکر کنند که از اعماق فضا می‌آید. امواج در بسامدهای متنوعی می‌آمدند و پیشنهاد می‌دادند که سیگنال راه زیادی را در فضا طی کرده است. این اثر که به نام پراکندگی(dispersion) شناخته می‌شود، نتیجه‌ی ذرات در فضای بین‌ ستاره‌ای است که بر سیگنال اثر می‌گذارند. این موضوع منجر به ارائه‌ی نظریات متنوعی شد؛ از یک نوع شراره‌ی خورشیدی جدید تا بله یک تمدن بیگانه.

پاسخ این سوال دو ماه بعد داده شد. اخترشناسان با رصد دوباره‌ی ستاره کشف کردند که سیگنال اصلا از اعماق فضا نمی‌آمده است- در واقع این سیگنال از یک یا چند ماهواره در مدار زمین‌ایستا(Geostationary orbit) آمده است. احتمال دارد این سیگنال در راهش به سمت زمین بازتاب داده شده و باعث شده باشد خیال کنیم از اعماق فضا آمده است.

متان بر روی مریخ

احتمال دارد که نزدیک‌تر به زمین، حیات در همین نزدیکی ما باشد و حتی حضور خود را به ما اطلاع دهد. جو مریخ حاوی مقدار ناچیزی متان است و بر روی زمین، ۹۰ درصد متان ما از جانداران زنده می‌آید. آیا همین قضیه بر روی سیاره‌ی سزخ هم صدق می‌کند؟ برای اطمینان، آژانس فضایی اروپا در حال حاضر فضاپیمایی در مدار اطراف مریخ دارد که مدارگرد ردیاب گاز(Trace Gas Orbiter) نام دارد. این فضاپیما قرار است نقشه‌ی انتشار متان بر روی مریخ را تهیه کند و ببینیم که این متان در کجا متمرکز شده است. ایده‌ی کار این است که حیات میکروبی(زنده یا مرده) می‌توانسته متان را در جو آزاد کرده باشد. این متان می‌توانسته روی سطح مریخ منجمد شده بوده باشد و امروزه با تبخیر یخ‌ها آزاد شده باشد.

اگرچه این متان می‌تواند توسط فرآیندهای داخلی سیاره مثل اکسایش آهن یا فوران‌های آتش‌فشانی تولید شده باشد. شاید بتوانیم به وسیله‌ی اندازه‌گیری بفهمیم که آیا کربن و هیدروژنی که متان را روی مریخ می‌سازند مشابه به زمین هستند یا نه. اگر اینطور باشد خب به سمت خاستگاه‌هایی زیستی اشاره خواهد داشت. ولی شاید تا زمانی که فرودگرهای پیشرفته‌تر یا انسان‌ها را به سطح مریخ نفرستیم نتوانیم پاسخ این سوال را واقعا بدانیم.

یافته‌هایی از فرودگرهای وایکینگ ناسا

یکی از قدیمی‌ترین سوالات پاسخ داده نشده‌ی اسرار بیگانگان از سال ۱۹۷۶ می‌آید، وقتی دو فرودگر ناسا خاک مریخ را لمس کردند. به غیر از اینکه آنها اولین کاوشگرانی بودند که روی مریخ مشغول به کار شدند، آنها اولین جستجوی مستقیم برای حیات را هم در آنجا اجرا کردند و نتایج بحث‌برانگیز باقی ماند.

روی هر کدام از فرودگران ساکن، تجهیزات ترخیص برچسب‌خورده‌ای وجود داشت که مقداری از خاک مریخ را برداشته و با آب مخلوط می‌کرد. اگر خاک حاوی حیات بود تصور می‌شد مواد مغذی آب دگرگشته(metabolised) گردد و دی‌اکسیدکربن یا گاز متان قابل تشخیصی را آزاد کند. به طرز شگفت‌انگیزی نتیجه‌ی آزمایش یکی از تجهیزات مثبت از آب در آمد اما آزمایش ِ دو کاوشگر دیگر، منفی شدند. یکی به دنبال مواد زیستی بود و چیزی پیدا نکرد در حالی که دیگری خاک را گرم کرده تا به دنبال مانده‌های زیستی باشد.

این دستگاه هم چیزی پیدا نکرد. از این‌رو احتمال اینکه آنها حیات را پیدا کردند غیر محتمل شناخته شد. اگرچه نتایج بازتفسیر شدند و بعضی از دانشمندان گفتند که دو آزمایش دیگر به مقدار کافی حساس نبودند تا از حیات پشتیبانی کنند. بقیه‌ی افراد می‌گویند روش به کار رفته در فرودگران وایکینگ احتمال دارد هر گونه حیات را قبل از پیدا شدن کشته باشد. به ماموریت‌های آینده مثل سطح‌نورد اگزومارس آژانس فضایی اروپا یا سطح‌نورد مریخ ۲۰۲۰ ناسا که طبق برنامه‌ریزی هر دو در سال ۲۰۲۱ بر روی سطح مریخ فرود خواهند آمد نیاز است تا پاسخ‌های بیشتری را فراهم کنند.

مطالعه قسمت اول

ترجمه: امیرحسین سلیمانی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: مجله all about space شماره‌ ۷۱

ادامه دارد »»»