بیگ بنگ: میلیون‌ها سال پیش، مریخ سیارۀ باشکوهی با یک جو ضخیم، آب مایع و پتانسیل حیات بود. در واقع قبل از اینکه سیاره سرخ با اقیانوس‌های فراوان بر روی سطحش به یک سیارۀ خشک تبدیل شود، خیلی شبیه سیاره زمین بود. اما چه اتفاقی برای آب ِ موجود در مریخ افتاده است؟

به گزارش بیگ بنگ، وقتی مریخ میدان مغناطیسی جهانی‌اش را چهار میلیارد سال پیش از دست داد به یک سیارۀ متفاوت تبدیل شد. بدون این سپر محافظ، این سیاره در معض تابش خورشیدی قرار گرفت و در نهایت توانایی پشتیبانی از آب مایع در سطحش را نداشت. در یک مطالعه جدید، محققان نشان دادند که میل شدید این سیاره به تولید طوفان‌های غبار بزرگ به ناپدید شدن آب مایع از سطحش کمک کرده است.

گرونیمو ویلانوا، پژوهشگر ناسا در زمینه‌ آب مریخی گفت: «طوفان غبار جهانی یک توضیح به ما ارائه می‌دهد.» به گفته‌ ویلانوا و نویسندگان دیگر مقاله، طوفان‌های غبار سال 2018 به نظر بخار آب را از ارتفاع منظم 20 کیلومتر بالاتر از سطح تا ارتفاع بالاترِ حداقل 8 کیلومتر بالای سطح سیاره هدایت می‌کنند.

بخار آب در ارتفاع اصلی‌اش می‌تواند متراکم شود و بصورت باران یا برف به سطح سیاره بازگردد، همانند سیاره زمین. هرچند، در ارتفاع بالاتر و جدید در مریخ، مولکول‌های آب با تابش خورشیدی تجزیه می‌شوند و عناصر آن در فضا پراکنده می‌گردند.

ویلانوا گفت: «وقتی آب را به بخش‌های بالاتری از جو هدایت کنید، می‌تواند خیلی آسانتر منفجر شود.» این مقالۀ جدید نشان می دهد که دانشمندان شواهدی از بخار آب ِ پس رفتۀ سیاره سرخ کشف کرده‌اند که از داده‌های فضاپیمای روسکازموس و مدارگرد ردیاب گاز اگزومارس، یافت شده است.

مریخ‌نوردان طوفان‌های غبار مریخی را مشاهده می‌کنند

در تابستان سال 2018، یک طوفان غبار با وسعت یک سیاره در مریخ تشکیل شد و برای هفته‌ها مانع از رسیدن نور خورشید شد و مریخ‌نورد فرصت را خارج از دسترس قرار داد. با این حال، ناسا اشاره کرد که این طوفان هیولا مزایای خاص خودش را دارد: برای اولین‌بار، بشر می‌تواند با هشت فضاپیما که یا به دور مریخ می‌گردند یا بر روی سطح آن گردش می‌کنند، یک نگاه دقیق به طوفان‌های غبار در سیاره سرخ بیندازد. دانشمندان با این کاوشگرها، طوفان‌های بزرگ مریخ را بررسی کردند و اطلاعاتی را دربارۀ تأثیرگذاری آنها بر چشم‌انداز مریخ باستانی جمع‌آوری کردند.

جدا از کشف نحوۀ تأثیرگذاری طوفان‌های غبار بر ناپدید شدن آب در مریخ، دانشمندان توانستند نقش این طوفان‌ها را در ویژگی‌های مریخ تعیین کنند. برای مثال، به نظر می‌رسد که طوفان‌های غبار بزرگ، نقش بزرگی در شکل‌گیری مجدد تپه‌های شن و ماسه در این سیاره ایفا نکنند؛ زیرا این تپه‌ها تمام مدت حرکت می‌کنند، حتی بدون وجود بادهای قوی. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Nature منتشر شده است.

ترجمه: سحر الله‌وردی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: techtimes.com