خبر خوب: وضعیت ویجر 2 پایدار است
بیگ بنگ: مهندسین ناسا گزارش دادند وضعیت فضاپیمای ویجر 2 که حدود 18.5 میلیارد کیلومتر از زمین فاصله دارد، به پایداری رسیده است. مهندسان در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در پاسادنا کالیفرنیا با این فضاپیما در ارتباط هستند و سیگنالهای مسافتسنجی را دریافت میکنند.
به گزارش بیگ بنگ، قفل شدن ویجر 2 در حالت ایمن به عنوان نقص فنی در این فضاپیما عنوان شده بود. چندین اقدام رفع نقص فنی در فضاپیماهای ویجر 1 و 2 برنامهنویسی شده، تا این امکان به فضاپیماها داده شود تا در صورت بروز مشکلات زیانبار، خودشان وارد عمل شوند.
ویجر 1 و ویجر 2 که در سال 1977 پرتاب شدند، هر دو در فضای میانستارهای هستند. این دو فضاپیما دورترین شیء هستند که بشر تاکنون ساخته است. ویجر 2 در روز 25 ژانویه 2020 نتوانست یک مانور برنامهریزیشده را انجام دهد. در این فرایند، فضاپیما 360 درجه میچرخد تا دستگاه میدان مغناطیسی خود را تنظیم کند. اما به دلایلی این عمل به تأخیر افتاد. این اتفاق به این دلیل افتاد که دو سامانه پرمصرف همزمان در حال کار بودند که از منبع تغذیه بیش از حد کار کشیدند.
نرمافزار رفع نقص فنی به گونهای طراحی شده تا بطور خودکار چنین رویدادی را مدیریت کرده و به حل مشکل بپردازد، اما گویا ابزارهای علمی ویجر 2 را خاموش کرده تا کمبود نیرو را جبران کرده باشد. مهندسان ویجر از 28 ژانویه بطور موفقیتآمیز یکی از سامانههای پرمصرف را خاموش کرده و ابزارهای علمی را مجدداً به کار انداختهاند، اما دریافت اطلاعات کمی با مشکل روبروست. محققان در حال بررسی وضعیت بقیۀ قسمتهای فضاپیما هستند تا وضعیت عملیاتی آن را به حالت عادی بازگردانند.
منبع تغذیه ویجر مولد گرما-الکتریکی ایزوتوپی(RTG) است که گرمای حاصل از تجزیه مواد رادیواکتیو را به برق تبدیل میکند تا نیروی لازم برای فعالیت ِ فضاپیما تامین گردد. به دلیل تجزیه طبیعی مواد درون مولد گرما-الکتریکی ایزوتوپی، هر ساله ذخیرۀ برق ویجر 2 تقریباً 4 وات کاهش پیدا میکند. سال گذشته، مهندسان دستگاه گرمایش اصلی را در ابزار سامانه پرتو کیهانی این فضاپیما خاموش کردند تا این کمبود برق را جبران نمایند. این ابزار همچنان به فعالیت خود ادامه میدهد.
اپراتورهای ماموریت علاوه بر مدیریت کلیه منابع تغذیه ویجر، باید دمای سامانههای مشخص را در فضاپیما کنترل کنند. برای مثال، اگر قرار باشد که خطوط سوخت فضاپیما از کار بیفتند، ویجر دیگر نمیتواند آنتن خود را به سمت زمین نشانه بگیرد تا دادهها را برای ما مخابره کرده و دستورات لازم را دریافت کند. دمای فضاپیما با استفاده از دستگاههای گرمایش یا با بهرهگیری از مازاد گرمای سامانهها یا ابزارهای فضاپیما حفظ میشود.
به دلیل فاصلۀ زیادی که ویجر 2 با زمین دارد، محققان به چندین روز زمان نیاز داشتند تا به طور دقیق مشکلِ پیشآمده را بررسی کنند. این فضاپیما در حال حاضر 18.5 میلیارد کیلومتر با زمین فاصله دارد. پیامهای ارتباطی که با سرعت نور حرکت میکنند، برای رسیدن به فضاپیما به 17 ساعت زمان نیاز دارند و 17 ساعتِ دیگر لازم است تا پاسخ از این فضاپیما به زمین برسد. بنابراین، مهندسان ناسا میبایست تقریباً 34 ساعت صبر میکردند تا ببینند آیا دستوراتشان اثرات مورد نظر را در عملکرد فضاپیما گذاشته است یا خیر.
فضاپیمای «وُیجر 2» که کاوشگر فضایی بیسرنشین است، در ۲۰ اکتبر ۱۹۷۷ در قالب برنامه «ویجر» برای مطالعۀ سیارههای خارجی منظومه شمسی و همچنین فضای میانستارهای توسط ناسا به فضا پرتاب شده است. این کاوشگر ۷۲۲ کیلوگرمی تا تاریخ ۲۹ ژانویه ۲۰۲۰ به مدت ۴۲ سال و ۵ ماه و ۹ روز در مأموریت بوده و همچنان به ارسال پیام ادامه میدهد. اگرچه «ویجر ۲» شانزده روز پیش از «ویجر ۱» به فضا پرتاب شد، به دلیل داشتن مسیر متفاوت که در نهایت پرواز از کنار اورانوس-نپتون را ممکن میساخت، کمی از ویجر 1 عقب مانده است، «ویجر ۱» در حال حاضر 22.2 میلیارد کیلومتر با زمین فاصله دارد.
ترجمه: منصور نقیلو/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: NASA