بیگ بنگ: بیش از دو سال پس از قطع ارتباط آژانس فضایی اروپایی با فضاپیمای روزتا، دانشمندان اطلاعاتی را دربارۀ تاریخ و تکامل دنباله‌دار 67P اعلام کردند. دانشمندان با موفقیت نیروهای تنشی که دنباله‌دار 67P را میلیون‌ها سال پیش تشکیل داده‌اند اندازه‌گیری کردند.

به گزارش بیگ بنگ، قبل از اینکه روزتا به سطح دنباله‌دار برخورد کند، این فضاپیما و دوربین OSIRIS آن با قدرت تفکیک بالا صدها عکس از شکل و ساختارهای این سنگ یخی ثبت کردند – یک جفت برآمدگی(لوب) ناهموار و بدشکل که با یک گردن کوچک به هم متصل شده‌اند. اخیرأ، دانشمندان از این تصاویر برای مدلسازی تنش و تحلیل‌های سه بعدی استفاده کرده‌اند.

“کریستوف ماتونتی”، محقق در دانشگاه اکس-مارسی فرانسه گفت: «شبکه‌هایی از خطاها و شکستگی‌ها را کشف کردیم که 500 متر در زیر سطح دنباله‌دار نفوذ کرده بودند و صدها متر امتداد داشتند. این ویژگی‌ها در اثر تنش برشی ایجاد شدند – یک نیروی مکانیکی که اغلب در زمین‌لرزه‌ها یا یخچال‌های طبیعی سیاره زمین و سیارات سنگی دیگر وجود دارد، یعنی وقتی دو شی یا توده به یکدیگر فشار وارد کرده و در جهات ِ مخالف با هم حرکت می‌کنند. این پدیده خیلی هیجان‌انگیز است: اطلاعات زیادی را دربارۀ شکل دنباله‌دار، ساختار داخلی آن، و نحوه تغییر شکل و تکامل آن در طول زمان، ارائه می‌دهد.»

این مدل جدید بیشترین سطحِ تنش برشی را درون گردن دنباله‌دار (ستون باریک که دو برآمدگی (لوب) را به یکدیگر متصل می‌کند) تحمیل کرده است. اولیور گروسین، محقق دانشگاه اکس-مارسی گفت: «به نظر می‌رسد که ماده در هر نیمکره در حال فشار، جدا شدن و تغییر شکل بخش میانی – گردن – باشد و آن را از طریق فرسایش مکانیکیِ حاصل باریک‌تر کند.» دانشمندان گمان می‌کنند که تنش برشی نتیجۀ چرخش و اختلاف در اندازه و جرم دو برآمدگی(لوب) باشد.

گروسین افزود: «گشتاور در محل برخورد گردن و «سر» ایجاد می‌شود و عناصری که به دور مرکز ثقل دنباله‌دار در حال چرخش هستند را به بیرون هدایت می‌کند.» تحلیل جدید نشان داد که تنش برشی در گردن دنباله‌دار متمرکز شده، اما در سرتاسر دنباله‌دار پخش می‌شود که نشان می‌دهد درون دنباله‌دار از یک مادۀ نسبتأ شکننده تشکیل شده است.

نیک آتره، محقق دانشگاه استیرلینگ در انگلستان گفت: «هیچ‌یک از مشاهدات ما توسط فرآیندهای حرارتی قابل توضیح نیست. آنها فقط وقتی معنادار می‌شوند که فرض کنیم تنش برشی در سرتاسر دنباله‌دار به ویژه در اطراف گردن آن وجود دارد و آن را ظرف میلیاردها سال بدشکل کرده، آسیب رسانده و می‌شکند.»

ترجمه: سحر  الله‌وردی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: upi.com