بیگ بنگ: این احتمال وجود دارد که اگر زحل را بدون حلقه‌هایش ببینید، آن را نشناسید. اما اگر به 300 میلیون سال آینده سفر کنید، زحلِ عاری از حلقه را خواهید دید. البته شاید سریع‌تر از آنچه پیش بینی می‌شود، حلقه‌های زحل ناپدید شوند.

به گزارش بیگ بنگ، تحقیقات جدید در خصوص پدیده‌ای به نام «باران حلقه»، به چنین نتیجه‌ای رسیده است. بر طبق این پدیده، آب از حلقه‌های زحل به بیرون کشیده شده و به مناطق درون مرزی زحل کشیده می شود. با توجه به داده‌هایی که اوایل سال جاری توسط فضاپیمای کاسینی جمع‌آوری شد، نوع متفاوتی از جریان درونی حلقه‌ها به سمت سیاره زحل دیده شد. این یافته نشان می دهد که این ساختارهای حلقوی ِ شگفت‌انگیز در کمتر از 100 میلیون سال آینده شاید نابود شوند.

«جیمز اودانیو» دانشمند علوم فضایی و فیزیکدان در مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا در بیانیه‌ای خاطرنشان کرد: «ما خیلی خوش شانس هستیم که می توانیم سامانه حلقه‌ای زحل را ببینیم. ظاهرا این سامانه نیمی از عمرش را سپری کرده است. اما اگر حلقه‌ها موقتی باشند، شاید فرصت دیدنِ سیستم‌های حلقه‌ای غول‌پیکر بعضی از سیاره‌ها که قبلا وجود داشته‌اند را از دست داده‌ایم؛ سیاره‌هایی مثل مشتری، اورانوس و نپتون که امروزه فقط دارای حلقه‌های کوچکِ نازکی هستند.»

ما در زمان مناسبی شاهد حلقه‌های زحل هستیم. بنا به برآورد دانشمندان، قدمت این پدیدۀ خارق‌العاده به کمتر از 100 میلیون سال می رسد؛ این میزان، مدت زمان کوتاهی در طول عمر منظومه شمسی به شمار می آید. باید یادآور شد که حلقه‌ها تا ابد دوام نیاورده و روزی از بین خواهند رفت. تحقیقات جدید بر پایه مشاهدات زمینی قرار دارد که در سال 2011 تهیه شده است. در این مشاهدات، نوعی از هیدروژن که به نور فروسرخ می درخشد، به ثبت رسید. این شکل خاص از هیدروژن در ایجاد باران حلقه نقش دارد؛ دانشمندان برای چندین دهه به دنبال بررسی دلایل وقوع آن بوده‌اند.

اگر حجم باران حلقه‌ای که دانشمندان در طول آن چند ساعت در سال 2011 رصد کردند، مخصوصِ هوای زحل باشد، این باران مقدار عظیمی از حلقه‌های یخی را می بلعد؛ یعنی بین 420 تا 2800 کیلوگرم در هر ثانیه. به اضافه جرم فعلی حلقه‌های زحل، مقدار فوق به دانشمندان این فرصت را می دهد تا عمر حلقه‌ها بالغ بر ۳۰۰ میلیون سال براورد شود، البته همچنان نوعی عدم قطعیت درباره عمر حلقه‌ها وجود دارد. با توجه به تحقیقاتی که اوایل سال جاری با بهره‌گیری از داده‌های فضاپیمای کاسینی به انجام رسید، سرنوشت حلقه‌ها ناخوشایندتر هم به نظر می رسد. اودانیو و همکارانش به بارش‌های درونی زحل در مقاله خود توجهی نکردند، اما در بیانیه دیگری اظهار داشتند که این دو پدیده در بیش از 100 میلیون سال آینده حلقه‌ها را از بین خواهند برد. این مقاله پژوهشی روز 17 دسامبر 2018 در مجله «ایکاروس» منتشر شده است.

ترجمه: منصور نقی لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: livescience.com