ستارههای نسل اول سریعتر از تصورات پیشین شکل گرفتند!
بیگ بنگ: یک تیم بینالمللی از اخترشناسان ابر بزرگی از گازها را که دقیقاً 850 میلیون سال پس از بیگ بنگ تشکیل شده را کشف نمودند. ترکیب شیمیایی این ابرگازی نشان میدهد که ستارگان نسل اول خیلی سریعتر شکل گرفتند و خیلی زودتر جهان را مملو از عناصر حاصل از فعل و انفعالات خود نمودند.
بیگ بنگ جهان را به یک سوپ داغ و تند از ذرات بسیار پرانرژی تبدیل نمود که به سرعت گسترش پیدا کردند. اما هرچه که این مواد بیشتر گسترش یافتند، این سوپ ِ داغ خنکتر شد و ذرات در گاز هیدروژن خنثی به دور هم جمع شدند. جهان بدون وجود هیچگونه منبع درخشانی در تاریکی فرو رفته بود تا اینکه گرانش باعث فشرده شدن این مواد و پیدایش اولین ستارهها و کهکشانها شد.
همۀ ستارهها، از جمله نسل اول آنها، بعنوان کارخانههای شیمیایی عمل کردند و تقریباً همه عناصر تشکیل دهندۀ جهان را ایجاد نمودند. هنگامی که ستارگان اصلی به ابر نواختر تبدیل شدند، با انفجارهای عظیم عناصری را که ایجاد کرده بودند به محیط اطراف و به درون گازهای اطراف ِ خود پخش کردند. در مرحلۀ بعد نسلهای بعدی ستارهها این عناصر را در خود حفظ نمودند و به همین صورت مدام عناصر شیمیایی محیط اطراف ِ خود را افزایش دادند.
اما اولین ستارگان در جهانی کاملاً بکر و سرد شکل گرفتند. در نتیجه عناصری که توسط این ستارگان ِ اولیه شکل گرفتند، دارای نسبتهایی کاملا متفاوت از آنهایی بود که توسط ستارههای جوانتر تولید میگردید، چراکه ستارگان جوانتر در محیطی شکل گرفته بودند که قبلاً توسط نسلهای قبلی از عناصر شیمیایی غنی شده بود.
دکتر مایکل راوچ، اخترشناس شاغل در موسسه کارنیج در این خصوص گفت: «با گذشت زمان وقتی که به گذشتههای دور نگاه میکنیم، میتوان انتظار داشت که ابرهای گازی کیهانی نسبتهای عجیب و غریب عناصر ساخته شده توسط ستارههای نسل اول را به خوبی نشان دهند. حتی اگر به عقب نگاه کنیم، در نهایت ممکن است بتوانیم زمانی که اکثر این عناصر وجود نداشتند و تنها گاز بکری تمام جهان را فرا گرفته بود، مشاهده نماییم.»
اخترشناسان مدتهاست که از اختروشها برای کسب اطلاعات بیشتری در مورد ترکیب شیمیایی گازهای کیهانی در زمانهای دور استفاده میکنند. این اطلاعات نشان میدهد که چگونه نسلهای مختلف ستارگان، محیط اطراف ِ خود را غنی از عناصر شیمیایی مینمایند.
دکتر ادواردو بادوس، از رصدخانه کارنگی موسسه علوم ماکس پلانک در این خصوص گفت: «ما این ابر گازی باستانی را هنگامی یافتیم که با استفاده از تلسکوپهای ماژلان رصدخانه کارنگی لاس کامپاناس شیلی، به دنبال اختروشهایی بودیم که در فواصل بسیار دوری از ما قرار دارند. از آنجا که این ابر گازی بین اختروشی به نام P183 + 05 و کره زمین قرار دارد، نورهای فوقالعاده درخشان اختروش باید از آن عبور کنند تا به ما برسند و لذا منجمان میتوانند از این موضوع برای درک شیمی این ابر استفاده کنند.
بررسی این تیم نشان داد که ترکیب شیمیایی ابر کاملاً جدید است. اگرچه این ابر تنها 850 میلیون سال پس از بیگ بنگ تشکیل شد، اما مقدار عناصر شیمیایی موجود در آن به اندازۀ ابرهای گازی است که چندین میلیارد سال بعد از بیگ بنگ شکل گرفتند. دکتر راوچ گفت: «ظاهرا، نسل ِ اول ستارگانی که در زمان این ابر میزیستهاند از بین رفتهاند. این یافتهها به ما نشان میدهد که جهان به سرعت توسط محصولات شیمیاییای که توسط نسلهای بعدی ستارگان تشکیل شده بود اشباع شده، و این امر حتی قبل از اینکه بیشتر کهکشانهای امروزی به وجود بیایند رخ داده است. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Astrophysical منتشر شده است.
ترجمه: سهیلا دوست پژوه/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: sci-news.com