سیارات قفل شده جزر و مدی در کیهان بسیار فراوان هستند
بیگ بنگ: دکتر روری بارنز که استادیار پروژهی ستاره شناسی و اخترزیستشناسی در دانشگاه واشنگتن است با زیر سوال بردن این فرضیهی قدیمی که فقط ستارگان کوچکتر و کمنورتر از خورشید ما دارای سیارههای قفل شدهی جزر و مدی میباشند به این نتیجه رسیده است.
به گزارش بیگ بنگ، قفل جزر و مدی زمانی رخ میدهد که در اثر شیب نیروی کشندی یک جرم سماوی همیشه یک سمتش به سوی جرم آسمانی دیگر باشد. اجرامی همچون زمین و ماه که قفل جزر و مدی میباشند به صورت همگام میچرخند و این بدان معناست که زمان چرخش هر کدام به دور محورشان با زمان لازم برای چرخش به دور ستاره یا شریک گرانیشیشان یکسان است. 27 روز طول میکشد تا ماه یکبار به دور محور خود بگردد و دقیقا 27 روز نیز زمان میبرد تا یک دور کامل به دور زمین بزند.
به نظر میرسد تنها ماهوارهی طبیعی و دائمی زمین توسط جرمی به اندازهی مریخ به نام تئا شکل گرفته باشد. تئا با زمین برخورد کرده و این زاویه به گونهای بوده که باعث چرخش زمین با سرعتی شده که طول هر روز 12 ساعت باشد. دکتر بارنز میگوید: «امکان قفل جزر و مدی ایدهای قدیمی است که تاکنون به صورت سیستماتیک بررسی نشده است.»
وی افزود: «محققان در گذشته از دورهی تقریبی 12 ساعتهی چرخش زمین به منظور مدل کردن رفتار سیارات فراخورشیدی استفاده میکردند و سوالاتی از این قبیل را مطرح میکردند که به طور مثال یک سیارهی فراخورشیدی مشابه با زمین با محور چرخش مشابه چقدر طول میکشد تا قفل جزر و مدی شود. آنچه من مطرح کردم این بود که شاید احتمالات دیگری نیز وجود دارد و دورههای چرخش اولیه میتوانند کندتر یا سریعتر باشند. ممکن است سیاره بزرگتر از زمین باشد یا دارای مدار غیر عادی باشد. بنابراین با بررسی فضای پارامتری بزرگتر ممکن است متوجه شوید که در واقع ایدههای قدیمی بسیار محدود بودند و تنها منجر به یک نتیجه گیری میشدند.»
او میگوید: «مدلهای شکلگیری سیارات پیشنهاد میدهند که چرخش اولیهی یک سیاره میتواند بسیار بزرگتر از چندین ساعت بوده و شاید به چندین هفته نیز برسد. بنابراین وقتی چنین بازهای را کاوش میکنید احتمال یافتن سیارات فراخورشیدی قفل شدهی جزر و مدی نیز بیشتر است. به طور مثال یک مدل پیشبینی میکند که اگر زمین، قمر نداشت و روزهای اولیهی آن چهار ساعته بود، تاکنون نسبت به خورشید قفل جزر و مدی شده بود.»
نتایج این تحقیق پیشنهاد میدهند که فرآیند قفل جزر و مدی فاکتوری اصلی در تکامل بیشتر سیارات فراخورشیدی است که پتانسیل قابل سکنی بودن را دارند و در آیندهی نزدیک کشف خواهند شد. زمانی تصور می شد قفل جزر و مدی باعث پدید آمدن آب و هوایی میشود که هرگونه احتمال حیات را از بین میبرد اما ستارهشناسان اکنون استدلال میکنند که وجود اتمسفری که در آن باد بر روی سطح سیاره جریان دارد میتواند سبب کم شدن این تاثیرات شده و امکان پدید آمدن هوای مناسب و حیات را فراهم کند.
دکتر بارنز میگوید: «من همچنین سیارههایی که توسط کاوشگر شکار سیارهی بعدی ناسا بنام TESS پیدا میشوند را در نظر گرفتهام و متوجه شدهام که احتمالا هر سیارهای با پتانسیل قابلیت سکنی، قفل جزر و مدی خواهد بود.» این نتایج در مجلهی journal Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy منتشر خواهد شد اما پیش از آن در arXiv.org منتشر شده است.
ترجمه: معصومه رحیمی/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: sci-news.com