سیاهچاله ها چقدر سرد هستند؟
بیگ بنگ: امروز می خواهیم یک بحث بسیار خیالی داشته باشیم. ما میخواهیم سعی کنیم آن را توضیح دهیم و شما بایستی سعی کنید تا آن را بفهمید. اما فقط استیون هاوکینگ خواهد بود که واقعا و به درستی درک می کند که چه اتفاقی در حال رخ دادن است. اما مشکلی نیست، قطعا هاوکینگ قدردان ما خواهد بود که به سختی سعی می کنیم تمرکزمان را حول این موضوع توهم زا نگه داریم!
به گزارش بیگ بنگ، حالا اجازه دهید به موضوع اصلی یعنی سیاهچاله ها بپردازیم. اما این بار می خواهیم درجه حرارت آنها را پیدا کنیم. هر نظریه ای که می گوید سیاهچاله ها دما دارند باعث خراب شدن تصورات ما می شود. منظور این است که چطور چیزی که تمام ماده و انرژی را به درون خود می کشد می تواند دما داشته باشد. هنگامی که شما گرمای یک بخاری داغ را احساس می کنید، در واقع تابش مادون قرمز فوتون های آن از طرف آتش و سنگ یا فلز اطراف آن را احساس می کنید. اما سیاهچاله ها تمام انرژی که به داخل آنها می افتد را جذب می کنند. به طور قطع هیچ تابش مادون قرمزی که از جانب سیاهچاله بیرون بیاید، وجود ندارد. همینطور نه اشعه گاما و نه امواج رادیویی. هیچ چیزی بیرون نمی آید.
با این وجود، سیاهچاله های عظیم، زمانی که تبدیل به اختروش می شوند، می توانند با انرژی معادل میلیاردها ستاره درخشش کنند. زمانی که آنها بصورت فعال از ستاره ها و ابرهای گرد و غبار اطراف خود تغذیه می کنند، این مواد بصورت یک دیسک پیوسته در اطراف سیاهچاله با چنان چگالی انباشته می شوند که گویی رفتار آن مانند مرکز یک ستاره می باشد و تحت واکنش گداخت هسته ای قرار می گیرد.
اما این دمایی نیست که ما راجع به آن صحبت می کنیم. ما راجع به دمای افق رویداد سیاهچاله ها هنگامی که هیچ چیزی را جذب نمی کند صحبت می کنیم. دمای سیاهچاله ها به مفهوم تابش هاوکینگ مربوط می شود. نظریه ای که می گوید در طول دوره های زمانی طولانی، سیاهچاله ها ذراتی مجازی را درست در لبه افق رویداد تولید می کنند. متداول ترین نوع ذرات فوتون ها هستند که به عنوان روشنایی یا گرما نیز شناخته می شوند. بطور معمول این ذرات مجازی قادر هستند ترکیب شده و سپس در زمان بسیار ناچیزی ناپدید گردند. اما برخی مواقع که این جفت ذرات در مجاورت افق رویداد سیاهچاله ظهور پیدا میکنند، یکی در مخمصه گیر کرد و درون سیاهچاله می افتد و دیگری فرصت گریز به درون کیهان را بدست می آورد.
از دیدگاه شما که یک ناظر بیرونی هستید، شما تنها ذراتی را می بینید که از سیاهچاله فرار کرده اند. شما فوتون ها را می بینید و بنابراین می توانید دمای یک سیاهچاله را اندازه گیری کنید. دمای سیاهچاله با جرم سیاهچاله و سایز افق رویداد نسبت معکوس دارد. به این روش به آن فکر کنید. سطح منحنی افق رویداد سیاهچاله را تصور کنید. تعداد بسیار زیادی مسیر وجود دارند که فوتون ها می توانند سعی کنند از طریق آن از افق رویداد فرار کنند و تعداد بسیار زیادی از این مسیرها آنهایی هستند که فوتون را به سمت پایین سیاهچاله یعنی درون چاه گرانشی می کشند. ولی در مسیرهای بسیار کمی، زمانیکه فوتون به طور کاملا عمود بر افق رویداد در حال گردش می باشد، شانس فرار برای آن وجود دارد. هر چقدر افق رویداد بزرگتر باشد مسیرهای کمتری برای فرار فوتون وجود خواهد داشت.
از آنجایی که از افق رویداد سیاهچاله انرژی به کیهان منتشر می شود، اما انرژی نه می تواند ایجاد شود و نه می تواند نابود شود، لذا خود سیاهچاله جرمی را که انرژی آن بصورت فوتون منتشر می شود تولید میکند. پس سیاهچاله تبخیر میشود. بزرگترین سیاهچاله ها در کیهان، یعنی سیاهچاله ای که میلیون ها برابر خورشید جرم دارد دمایی برابر 14-^1.4×10 درجه کلوین دما دارد. این دمای بسیار کمی است، فقط مقدار بیشتر از دمای صفر مطلق.
یک سیاهچاله با جرمی معادل جرم خورشید دمایی برابر با 0.00000006 درجه کلوین خواهد داشت. از آنجایی که این دماها بسیار کمتر از دمای پس زمینه کیهان میباشند– در حدود 2.7 درجه کلوین– تمام سیاهچاله های موجود در جهان یک افزایش جرم کلی خواهند داشت. آنها سریع تر از اینکه تبخیر شوند، انرژی را از تابش پس زمینه کیهان جذب می کنند و این کار را تا زمان ِ نامعلومی در آینده ادامه می دهند.
تا زمانی که دمای پس زمینه کیهان پایین تر از دمای سیاهچاله ها نباشد، آنها حتی شروع به تبخیر شدن نیز نمی کنند. یک سیاهچاله با جرم مشابه جرم زمین کماکان بسیار سرد خواهد بود. تنها سیاهچاله ای با جرم حدود جرم ماه به اندازه کافی گرم می باشد تا سریعتر از دریافت انرژی از کیهان تبخیر گردد. همچنان که آنها کوچکتر می شوند حتی بیشتر هم داغ می شوند. یک سیاهچاله با جرم حدود سیارک سرس(Asteroid Ceres) دمایی برابر 122 درجه کلوین دارد. کماکان یخ زده ولی در حال گرم شدن است.
یک سیاهچاله با نصف جرم سیارک وستا(Vesta) دمایی در حدود 1200 درجه کلوین خواهد داشت. حال ما شروع می کنیم به پخته شدن. هرچه قدر جرم کمتر همانقدر دمای بیشتر. زمانی که سیاهچاله قسمت اعظم جرم خود را از دست داد، ماده باقی مانده خود را بصورت یک انفجار عظیم، انرژی رها می کند که بایستی برای تلسکوپ های ما قابل دیدن باشد. برخی از ستاره شناسان بطور فعال در حال جستجو در آسمان شب برای پیدا کردن سیاهچاله هایی هستند که بلافاصله بعد از بیگ بنگ به وجود آمدند، یعنی زمانی که جهان به اندازه کافی داغ و متراکم بود که سیاهچاله ها بتوانند شکل بگیرند.
میلیاردها سال زمان برای تبخیر شدن آنها کافی بوده است تا به نقطه ای برسند که اکنون شروع به انفجار بکنند. این فقط یک حدس و گمان میباشد ولی هیچ انفجاری مرتبط با سیاهچاله های کهن تاکنون مشاهده نشده است. این بسیار احمقانه است که فکر کنیم چیزی، در حالیکه تمام انرژی که داخل آن می افتد را جذب می کند، قادر به ساطع کردن انرژی نیز میباشد. خب، این کیهان برای شماست، از دکتر استیون هاوکینگ تشکر می کنیم برای کمک به ما در کشف آن!
مترجم: مجتبی عطایی/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: universetoday.com
با توجه به هم ارزی جرم و انرژی، هر مقدار که جرم در یک محدوده از فضا بیشتر باشد (مانند خورشید یا سیاهچاله) می بایست آن محدوده از فضا دارای انرژی بالاتری باشد. پس شاید بتوان گفت که دمای درون سیاهچاله باید خیلی بالا باشد چون دارای انرژی بالایی است. منتها این انرژی و دما به ناظر بیرونی سیاهچاله نمی رسد.
ممنون از مقالات زيبا ونابتون .از خوندنشون واقعا لذت ميبرم واز اينهمه حقارت وحماقت انسانها تعجب ميكنم??
خواهشا در مورد انتى ماده و جهانهاى موازى هم مطلب بگذاريد،مرسى
باتشکر فراوان
خیلی عالی .اتفاقا من کاملا فهمیدم .خیلی هم ساده بود .ممنون از این مقاله ی هوبره و زیبا .فقط اگه میشه درباره ی سیاه چاله ها بیشتر مطلب بذارید .راستی یه سوال داشتم .اگر یک ریسمان دور یک چیزی رو محکم گرفته باشه ،بعد یک ریسمانی که دور چیزی نیست ولی بسته است به اون ریسمان اولیه برخورد کنه چی میشه؟
با اینکه اعلب مقتاله هاتون رو اصلا متوجه نمیشم و نمیفهمم اما خیلی زیاد لذت میبرم. دستمریزاد و خدا قوت .بسیار ممنون .
باتشکر از مقالات زیبا شما