طوفان های شدید در “تیتان” قمر زحل
بیگ بنگ: محققان می گویند طوفان های بارانی ِ متان سنگین در قمر تیتان تغییرات زیادی به وجود می آورند. بر اساس تحقیقات جدید، تیتان قمر غبارآلود زحل با طوفان و آذرخش شدیدی دست و پنجه نرم می کند.
به گزارش بیگ بنگ، اگرچه طوفان های بارانی متان در قمر به ندرت اتفاق می افتند (کمتر از یک بار در هر سال تیتان که 29.5 سال زمینی است)، اما بسیار فراوان تر از آنچه که اخترشناسان تصور می کردند، در این قمر روی می دهند. دکتر «جاناتان میشل» محقق ارشد از دانشگاه کالیفرنیا گفت: «من فکر می کردم این طوفان ها در هر هزار سال یکبار به وقوع می پیوندند. اما می شود گفت که حالا سورپرایز شده ام. طوفان ها باعث پدیدار شدن سیل های عظیم در سطح تیتان می شوند. سطح تایتان به طرز قابل توجهی به سطح زمین شباهت دارد؛ بطوری که رودخانه های جاری به درون دریاچه های بزرگ و دریاها می ریزند. همچنین، این قمر ابرهای طوفانی دارد که باران های فصلی را به همراه می آورد. بارش باران در تیتان نه به صورت آب، بلکه به صورت متان مایع است.»
یافته ها حاکی از آن است که طوفان های بارانی متان ِ شدید می توانند سطح یخی تیتان را به همان شکلی در آورند که در سطح سنگی زمین مشاهده می کنیم. محققان اعلام کردند: «باران های شدید در زمین می توانند باعث ایجاد جریان های بزرگی از رسوب شوند که به زمین های کم عمق نفوذ کرده و اشکال مخروط مانندی را به وجود می آورند. ما دریافتیم که الگوهای محلی طوفان های بارانی شدید در تیتان با کشف اشکال مخروطی یاد شده ارتباط دارند؛ یعنی اشکال مخروطی در اثر طوفان های سیل آسا ایجاد گشته اند. بر اساس یافته ها، نقش بارش های شدید در شکل دهی به سطح تایتان غیر قابل انکار است. همین اصل برای مریخ نیز صدق می کند که اشکال مخروطی خاص خودش را دارد. درک بهتر رابطه میان بارش و سطوح سیاره می تواند بینش ما را نسبت به تاثیر تغییرات آب و هوایی در زمین و سایر سیاره ها افزایش بدهد.»
محققان از شبیه سازی های رایانه ای برای مطالعه چرخه هیدرولوژیک تیتان استفاده کردند زیرا مشاهدات مربوط به بارش باران در تیتان امری سخت و دشوار است؛ با توجه به طول هر سال در تیتان، فضاپیمای کاسینی ناسا این قمر را فقط به مدت سه فصل مورد مشاهده قرار داد. آنان دریافتند که باران عمدتا در نزدیک قطب ها تجمع می یابد؛ در جایی که بسیاری از دریاها و دریاچه های تیتان، واقع شده اند. شدیدترین طوفان های سیل آسای باران در عرض جغرافیایی 60 درجه به وقوع می پیوندند؛ یعنی در جایی که اکثر اشکال مخروطی متمرکز هستند.
یافته های مطالعه گویای آن است که طوفان های شدید به دلیل تفاوت های بزرگ میان آب و هوای سردتر و مرطوب تر در عرض های جغرافیایی بالاتر و شرایط خشک تر و گرمتر در عرض های جغرافیایی پایین تر به وجود می آیند. دانشمندان در پایان گفتند: «دمای مشابه در زمین باعث ایجاد طوفان های شدید در عرض های جغرافیایی میانی می شود؛ طوفان هایی که در طول ماه های زمستان در قسمت اعظم آمریکای شمالی به وفور به وقوع می پیوندند.» جزئیات بیشتر این پژوهش در مجله Nature Geoscience منتشر شده است.
ترجمه: منصور نقی لو/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: sci-news.com