بیگ بنگ : لیتیم از معدود عناصری است که تصور می شود 13.82 میلیارد سال پیش در بیگ بنگ (BingBang) ایجاد شد، اما درک مقدار این عنصر در ستاره های مشاهده شده ی گیتی همواره باعث سردرگمی دانشمندان شده است. حال محققان با مشاهده ی لیتیم در یک انفجار نواختری در حال حل این پازل کیهانی هستند.

این تصویر نواختر قنطورس 2013 (درخشانترین ستاره در مرکز) را در جولای 2015 نشان می دهد.
این تصویر نواختر قنطورس 2013 (درخشانترین ستاره در مرکز) را در جولای 2015 نشان می دهد.

به گزارش بیگ بنگ، ستاره های قدیمی تر( ستارگان ِ جمعیت II ) کمتر از حد انتظار لیتیم دارند و برخی از ستاره هایی که جوان تر هستند نیز 10 برابر بیشتر دارند. از سال 1970، ستاره شناسان بر  این باورند که بیشتر لیتیم موجود در ستاره های جوان ممکن است از نواخترها ایجاد شده باشد. نواختر، انفجار ستاره ای است که موادش را از فضای بین ستاره ها خارج می کند و برای ایجاد نسل بعدی ستارگان نقش دارد؛ اما تاکنون دانشمندان از چندین نواختر مشاهده شده، هیچ نتیجه ی روشنی نگرفتند.

دکتر لوکا ایزو از دانشگاه ساپینزای رم و همکارانش با استفاده از تلسکوپ (ESO) در شیلی یک نواختر به نام نواختر قنطورس 2013 را بررسی نمودند، این نواختر در دسامبر 2013 منفجر شد و درخشان ترین نواختر قرن بود. اطلاعات جدید عناصر بارز لیتیم را نشان می دهد که با سرعت 2 میلیون کیلومتر در ساعت از ستاره در حال خارج شدن است. به گفته ی دکتر ماسیمو دلاواله از اعضای تیم تحقیقاتی: « در حال حاضر این پیشرفت بسیار مهمی است، زیرا اگر ما تاریخ تکامل شیمیایی کهکشان راه شیری را به عنوان یک پازل بزرگ تصور کنیم، لیتیم موجود در نواخترها یکی از مهم ترین و گیج کننده ترین تکه های این پازل گمشده است. »

تصویری از موقعیت نواختر قنطورس 2013 در آسمان
تصویری از موقعیت نواختر قنطورس 2013 در آسمان
دکتر دلاواله افزود: علاوه بر این، هر مدل از بیگ بنگ می تواند تا زمان درک معمای بزرگ لیتیم مورد پرسش قرار گیرد. جرم لیتیوم خارج شده از نواختر قنطورس 2013 بسیار کوچک تخمین زده می شود، اما چون میلیاردها سال فعالیت های نواخترها در تاریخچه کهکشان راه شیری ما بوده، این به اندازه کافی توضیح می دهد که چرا به طور غیر منتظره مواد زیادی از لیتیم در کهکشان وجود دارد. جزئیات بیشتر این پژوهش در Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.