مشکل “گرد و غبار در ماه” جدی است
بیگ بنگ: چرا ماه تا این حد غبارآلود است؟ بر روی ماه، خرده شهاب سنگها دائما سطح سنگی ماه را بمباران میکنند و یک لایه خاک یا رگولیت قمری را به وجود میآورند که میتوانند برای فضانوردان بسیار خطرناک باشند.
به گزارش بیگ بنگ، برای فضانوردان و تجهیزات آپولو، غبار ریز و ریگدارِ فراگیر مشکلساز بود. “هریسون اشمیت” و “یوجین سرنان” فضانوردان آپولو 17 در دسامبر 1972 نقشههای اضافی، گیرهها و یک نوار چسب را به یکی از گلگیرهای ماهنورد متصل کردند تا گرد و غبار را از خودشان و چرخ دنده دور نگه دارند. در ویدئوی زیر گشتزنی فضانوردان آپولو 17 در سطح ماه را میبینیم:
گرد و غبار موجود در ماه مشکل بزرگی است، پیش از آنکه انسان به سطح ماه سفر کند، هیچکس ایدۀ قاطعی درباره شرایطِ حاکم بر سطح ماه نداشت. اما آنچه فضانوردان ماموریتهای آپولو دریافتند، چیزی غیر منتظره و نگرانکننده بود. به جای دریاهایی از گرد و غبارِ مایع مانند، آنها دریافتند که برخورد شهابسنگهای کوچکی با قدمت چند میلیارد سال، باعث پدیدار شدن لایهای از گرد و غبار سیلیکاتی در سطح ماه شده که ویژگیهای نامناسبی دارند.
تابشهای خورشیدی و کیهانی باعث شده بود تا ذرات، بار الکتریکی ساکنی داشته باشند. این امر موجب میشد تا گرد و غبار به صورت پودر سیاه و خاکستری به لباس فضانوردان بچسبد؛ زدودن آن تقریبا کاری غیر ممکن بود و در نتیجه آن، بخش داخلی ماژول ماه و ماژول فرمان در هنگام بازگشت فضانوردان با مشکل جدی روبرو شود.
با چسبیدن گرد و غبار روی لباس فضانوردان، بوی باروت سوخته به مشام میرسید. در ضمن همۀ 12 فضانوردی که بر روی سطح ماه گام برداشتند، از تب خشک ماه رنج میبردند و علائمی نظیر انباشتگی بینی و عطسه کردن مدتها پس از بازگشت به زمین طول میکشید تا فروکش کنند.
گرد و غبار در ماه رفتار نسبتا متفاوتی نسبت به گرد و غبار در زمین دارد. برای مثال، این ذرات غبار تیز هستند. زیرا در ماه باد نمیآید و گرد و غبار هرگز ساییده نمیشوند و به همین دلیل در صورت استنساق عمیق توسط فضانوردان، به راحتی میتواند به سلولهای ریه نفوذ کرده و آنها را تخریب کند.
ناسا قصد دارد مجددا سفر سرنشیندار به ماه داشته باشد، به همین منظور باید مشکل گرد و غبار را طوری مدیریت کند تا برای فضانوردان خطرناک آفرین نباشد. این سازمان بهدنبال راهحلهایی برای این حل این مسئله در سه موضوع است که شامل برخاستن گرد و غبار ماه هنگام فرود فضاپیما، تحمل گرد و غبار توسط لباسهای فضایی و همچنین کنترل آن میشود. خوشبختانه ناسا این مشکلات را جدی گرفته و در حال توسعه چندین فیلتر گرد و غبار بسیار حساس است. یکی از استراتژیهای امیدوارکننده، پوشاندن سطوح حساس با یک محافظ الکترودینامیک است.
سایت علمی بیگ بنگ / منابع: newatlas.com , NASA , apod