نتایج پژوهشی مدل چهار بازوی کهکشان ما را تایید می کند!
بیگ بنگ: نتایج حاصل از تکنیکی جدید که به منظور ترسیم ساختار کهکشان راه شیری ابداع شده است، ظاهرا مدل چهار بازوی مارپیچی کهکشان راه شیری را تایید می کند.
تیمی از محققان از دانشگاه فدرال ریو گرانده دو سول برزیل از داده های جمع آوری شده توسط فضاپیمای میدانی عریض- وایز (WISE ) ناسا استفاده کرده و خوشه های ستاره ای را که در محیط غنی از منابع بازوهای گردشیِ کهکشان قرار دارد را مکان یابی کردند و سپس از این خوشه ها به عنوان نشانگرهایی برای تعقیب ساختار کهکشانِ میزبانِ سیاره زمین استفاده کردند. مکان، مشکلی است که دانشمندان هنگام ترسیم نقشه کهکشان راه شیری با آن روبرو می شوند. زمین تقریبا دو سوم خارج از مرکز کهکشان جای دارد و توسط ابرها درهم فرو رفته، همچنین ساختاری از جنس گرد و غبار فشرده آنرا احاطه کرده است که جلوی دید را هم می گیرد، به همین سبب دانشمندان از شناخت عمیق ساختار مقیاس بزرگ کهکشان راه شیری ناتوان هستند.
البته محققان توانسته اند تا حدودی راهی برای غلبه بر این مانع با استفاده از تکنیک های مشاهده مختلف و ترکیب آنها با بینش های حاصل از مطالعه بر روی کهکشان های مارپیچی راه دور پیدا کنند و مدل پایه ای از کهکشان راه شیری را ارائه بدهند. متاسفانه تکنیک هایی که تاکنون مورد استفاده قرار گرفته به نحوی بوده اند که مدل پایه نامبرده سرشار از ابهامات باقی مانده است، با این همه شرحی از ساختار کهکشان راه شیری، آنگونه که تا به امروز شناخته شده است از این قرار می باشد:
کهکشان راه شیری یک کهکشان مارپیچی میله ای می باشد و در قلب این ساختار نهنگ مانند، اعتقاد به وجود یک سیاه چاله فوق عظیم به نام کمان قوس یا Sagittarius A* وجود دارد که دارای جرمی حدود 4 میلیون برابر جرم خورشید است. در اطراف (Sgr A*) منطقه هسته ای میله مانندی قرار گرفته است و از این نقطه کانونی، چهار بازوی مارپیچی به سمت بیرون امتداد یافته اند که منزلگاه مقادیر زیادی از گاز و گرد و غبار یا همان مواد اولیه لازم برای خلق نسل جدید از ستاره ها هستند.
دنیلسو کامارگو، نویسنده ارشد مقاله از دانشگاه فدرال ریو گرانده دو سول برزیل می گوید: « بازوهای مارپیچی مثل راه بندان های زمینی می مانند، زیرا گاز و ستاره ها متراکم شده و در مسیر بازوها آهسته تر نیز حرکت می کنند. همزمان با عبور ماده از میان بازوهای متراکم مارپیچی، فشرده شده و همین باعث شکل گیری ستاره های بیشتری می شود.» چهار بازوی مارپیچی که کهکشان راه شیری را ساخته اند، پرسئوس، صورت فلکی قوس، سپر-قنطورس، و بیرونی نامیده می شوند. خورشید در خوشه اریون یا جبار واقع است که انشعابی از بازوی مارپیچی پرسئوس می باشد.
به تازگی دانشمندان با استفاده از داده های مادون قرمز جمع آوری شده توسط فضاپیمایوایز با دقت بیشتری نسبت به ترسیم مکان قرارگیری بازوهای یاد شده اقدام کردند، تا شناخت ما از کهکشانی که در آن زندگی می کنیم افزایش دهند. وایز که هم اکنون بازطراحی شده و با نام نئو وایز(NEOWISE) شناخته می شود از توانایی نفوذ در میان پرده های متراکم گرد و غباری برخوردار است که سد راه دید دانشمندان بوده، به این ترتیب محققان قادر به مشاهده مناطق تولید ستاره هستند که در بازوهای مارپیچی غنی از منبع کهکشان راه شیری قرار دارند.
مناطق ستاره ساز نامبرده خوشه های ستاره ای را بوجود می آورند که نشانگرهای ایده آلی برای ردگیری مکان بازوهای مارپیچی می باشند، زیرا گروه های ستاره های جوان همچنان در منطقه ای که در آن خلق می شوند حضور داشته و نمی توانند زیاد از آنجا دور شوند. تلسکوپ مزبور در مدتی که به نام وایز فعالیت می کرد، به اسکن کل آسمان پرداخته و داده های با ارزشی را در اختیار محققان قرار داد تا مدل کهکشان راه شیری را با توجه به آنها درست کنند. تا همین امروز محققان موفق به کشف حدود 400 خوشه ستاره ای مخفی در دل گرد و غبار در میان داده هایوایز شده اند.
سپس محققان دست به مقایسه داده های ماهواره ی وایز با داده های (2MASS)زدند تا فاصله را دقیق تر تعیین نمایند و در نتیجه مکان قرارگری خوشه ها را بدست آورند. محققان دریافتند مکان قرارگیری این نشانگرها، مدل رایج کهکشان راه شیری را هرچه بیشتر تایید می کند. در این مدل، منظومه شمسی در کهکشان میله مانند مارپیچی دارای چهار بازوی چرخشی قرار گرفته است. جزئیات بیشتر این پژوهش در انجمن نجوم سلطنتی منتشر شده است.
سایت علمی بیگ بنگ / منبع: NASA