“نقطه ی آبی کمرنگ” 25 ساله شد!
بیگ بنگ: تاریخی ترین عکس فضایی زمین که فضاپیمای ویجر 1 در مسیر حرکت به سمت لبه منظومه شمسی گرفته بود، 25 ساله شد.
در نگاه اول، اين تصوير چيزي نيست، جز پس زمينهاي تيره با نوارهايي با رنگهاي كدر و مات و ديگر هيچ. اما با كمي دقت ميتوان در نهايت ناباوري نقطهاي كوچك را در سمت راست تصوير مشاهده كرد كه زادگاه و گورستان تمامي انسانهايي بوده كه تاكنون زاده شده و از دنيا رفته اند و نا خودآگاه به یاد سخنان زیبای کارل سیگن درباره ی نقطه ی آبی کمرنگ(Pale Blue Dot) می افتیم که گفته بود:
« دوباره به این نقطه نگاه کنید. همین جاست. خانه اینجاست. ما اینجاییم. تمام کسانی که دوستشان دارید٬ تمام کسانی که می شناسید٬ تمام کسانی که تابحال چیزی در موردشان شنیده اید٬ تمام کسانی که وجود داشته اند٬ زندگی شان را در اینجا سپری کرده اند. برآیند تمام خوشی ها و رنج های ما در همین نقطه جمع شده است. هزاران مذهب٬ ایدئولوژی و دکترین اقتصادی که آفرینندگانشان از صحت آنها کاملا مطمئن بوده اند٬ تمامی شکارچیان و صیادان٬ تمامی قهرمانان و بزدلان٬ تمامی آفرینندگان و ویران کنندگان تمدن٬ تمامی پادشاهان و رعایا٬ تمامی زوج های جوان عاشق٬ تمامی پدران و مادران٬ کودکان امیدوار٬ مخترعان و مکتشفان٬ تمامی معلمان اخلاق٬ تمامی سیاستمداران فاسد٬ تمامی «ابرستاره ها»٬ تمامی رهبران کبیر٬ تمامی قدیسان و گناهکاران در تاریخِ گونه ما٬ آنجا زیسته اند٬ در این ذره غبار که در فضای بیکران در مقابل اشعه خورشید شناور است.» ادامه سخن را در اینجا بخوانید
در زمانی که این تصویر ثبت شد ویجر1 در فاصله 40 واحد نجومی از خورشید قرار داشت یعنی جایی در نزدیکی مدار نپتون. (هر واحد نجومی معادل فاصله زمین تا خورشید است) اکنون که 25 سال از آن روز می گذرد ویجر1 به فاصله 130 واحد نجومی از خورشید رسیده است و این یعنی دورترین فاصله ای که تاکنون یک شی دست ساز بشر به آن رسیده است. همين فاصله باورنكردني است كه به عكس مشهور نقطه آبي كمرنگ معنايي عميق بخشيده است، زيرا تلنگري آرام به نوع بشر است تا به ياد آورد در برابر كهكشان راه شيري و در برابر عظمت جهان هستي هيچ نيست.
در ابتدا ثبت اين عكس در برنامه ويجر1 قرار نداشت، در حقيقت عكس به درخواست يكي از اعضاي عكسبرداري فضاپيما، كارل ساگان به ثبت رسيد. وي پيشنهاد داد تا دوربين ويجر پيش از اينكه عازم اعماق فضا شود، پرترهاي از دوردست از سامانه خورشيدي به ثبت برساند. عكس در 14 فوريه سال 1990 و از فاصله 6.4 ميليارد كيلومتري به ثبت رسيد و يكي از آخرين تصاويري است كه ويجر پيش از خاموش كردن دوربينهايش به منظور كاهش مصرف انرژي و گنجايش حافظه سيستمهايش، به ثبت رسانيد. در اين عكس زمين كوچكتر از يك پيكسل ديده ميشود، نقطهاي كوچك و كمفروغ، سرگردان در ميان تشعشعات نور خورشيد بر پهنهاي عظيم و بيكران فضا.
اين فضاپيما در حال حاضر در قلمرو ناشناخته ميانستارهاي در سفر است. ويجر1 در سپتامبر 1977 ماجراجويي بيپايان خود را آغاز كرد و در 15 آگوست 2012 از مرز ميان سامانه خورشيدي زمين و فضاي ميانستارهاي عبور كرده است و همچنان تنها دست ساز بشر است كه توانسته تا اين اندازه از زمين فاصله بگيرد.
سایت علمی بیگ بنگ/ منابع بیشتر: space , NASA