بیگ بنگ: تلسکوپ هابل موفق به رصد پدیده‌ای خارق‌العاده در آسمان شد، حلقه‌ای چشم‌مانند از غبار‌های کیهانی که بقایای فرایند تولد سیستم‌های سیاره‌ای به شمار می‌رود.

به گزارش همشهری، اخترشناسان با كمك گرفتن از تلسكوپ هابل توانسته‌اند كامل‌ترين و حساس‌ترين مطالعه‌اي كه تاكنون درباره غبارهاي كيهاني در برگيرنده سيستم‌هاي ستاره‌اي انجام شده است را تكميل كنند. اين مطالعه هابل روي ستاره‌هايي متمركز شد كه سني ميان 10 ميليون تا يك ميليارد سال دارند. غبارهايي كه اين ستاره‌ها را احاطه كرده نيز بقاياي سياره‌ها، سيارك‌ها، و برخورد دنباله‌دارها پس از شكل‌گيري سيستم سياره‌اي است.

این مجموعه ای از تصاویر تلسکوپ فضایی هابل که در نور مرئی گرفته شده معماری سیستم های باقی مانده در اطراف ستاره های جوان را نشان می دهد.
این مجموعه ای از تصاویر تلسکوپ فضایی هابل که در نور مرئی گرفته شده معماری سیستم های باقی مانده در اطراف ستاره های جوان را نشان می دهد.

اين تحقيق در راستاي بررسي تاريخ منظومه خورشيدي است تا دانشمندان بتوانند بقاياي غبارآلود به‌جا مانده از شكل‌گيري زمين و ديگر سياره‌ها را بررسي كنند. به گفته محققان دانشگاه آريزونا،‌ اين تحقيق درست مانند سفر كردن به گذشته است تا تمامي رويداد‌هاي سازنده‌اي كه زماني به صورت مداوم پس از شكل‌گيري سياره زمين در سامانه خورشيدي رخ مي‌داده‌اند را بررسي كنيم.

يكي از اصلي‌ترين يافته‌هاي اين تحقيق، غبارهايي بودند كه تعدادي از ستاره‌هاي جوان مورد بررسي هابل را احاطه كرده بودند. اين غبارها كه به واسطه برخورد بقاياي موادي كه از فرايند تولد ستاره‌ها به جا مانده‌اند ايجاد شده‌اند، در اطراف ستاره‌هايي به جواني 10 ميليون و به كهنسالي يك ميليارد سال سن به شكلي مدور جمع شده‌اند. تنوع و پيچيدگي در الگوي توزيع غبارهاي كيهاني در اطراف ستاره‌ها نشان مي‌دهند اين صفحات غباري تحت تاثير نيروي گرانشي سياره‌هاي فراخورشيدي قرار دارند كه در مدار ستاره‌ها در گردشند. همچنين اين اثر مي‌تواند تحت تاثير عبور ستاره از فضاي ميان‌ستاره‌اي ايجاد شده باشد. به گفته اخترشناسان اين سيستم‌هاي غبار، مسطح نبوده و كاملا سه‌بعدي و پيچيده‌اند و برخي از آنها مي‌توانند نشانگر وجود سياره‌اي ناشناخته باشند.

تصویری از حلقه‌ ی درخشان ستاره HD 181327 که گرد و غبار كيهاني آن را احاطه کرده است.
تصویری از حلقه‌ ی درخشان ستاره HD 181327 که گرد و غبار كيهاني آن را احاطه کرده است.

يكي از خيره‌كننده‌ترين رصد‌هاي هابل در اين تحقيق، رصد ستاره HD 181327 بوده‌است،‌حلقه‌اي درخشان از غبارهاي كيهاني به شدت بي‌نظم كه نشان از برخوردي بسيار بزرگ در خود دارند. به گفته محققان اين مواد كه گويي كسي آنها را با اسپري به اطراف پاشيده‌، از ستاره ميزبان فاصله زيادي دارند،‌ فاصله آنها تقريبا دو برابر فاصله پلوتون تا خورشيد است. توضيح چگونگي تخريب جرمي با چنين حجم در چنين فاصله وسيعي بسيار دشوار است. اگر تصوير اين برخورد تازه به چشم انسان رسيده، سيستم سياره‌اي كه در اثر آن متولد شده بايد به‌شدت آشفته و بي‌نظم باشد.

به گفته محققان ميان سياره‌ها و صفحات غباري كه كنار آنها وجود دارند،‌ نوعي وابستگي دروني وجود داردكه مي‌تواند بر روند تكامل سياره‌هاي متولد شده در صفحات غبارهاي كيهاني اثرگذار باشد. اگرچه دانشمندان از سال 1995 تاكنون بيش از چهار هزار سياره را كشف كرده‌اند، در همين مدت زماني تنها چند ده سيستم غباري كشف شده‌اند، به اين دليل كه سيستم‌هاي غباري 100 هزار برابر ستاره ميزبانشان كم‌نورتر هستند و از اين ستاره‌ها فاصله بسيار كمي دارند. بيشتر اين سيستم‌هاي رصد شده نيز به واسطه قدرت بالاب هابل در عكاسي با تضاد بالا كشف شده‌اند.

منبع: NASA

تصاویر بیشتر در: hubblesite

مشاهده مقالات: arxiv , arxiv

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.