بیگ بنگ: تازه ترین عکس های دریافتی از فضاپیمای افق های نو ناسا دانشمندان را نه تنها به دلیل خیره‌کنندگی نمای کوهستان های یخی و باشکوه پلوتو، جریان های نیتروژن یخ زده و ریزگردهای شگفت آور نزدیک به سطح آن، بلکه به دلیل چشم انداز بسیار آشنای قطبی‌اش، به شگفتی و حیرت انداخته است.

در تصویر تازه ی هلال پلوتو (نخستین عکس این مجموعه) که فضاپیمای افق های نو در روز ۱۴ جولای با دوربین زلویه گسترده ی رالف/چندطیفی خود (MVIC) گرفته و در روز ۱۳ سپتامبر بر روی زمین دریافت شده، نمایی کج (مایل) از چشم اندازهای پلوتو را می بینیم که از پشت با نورِ پس‌زمینه ی خورشید روشن شده اند. این تصویر ساختارهای گوناگون سطح پلوتو و جو گسترده ی آن را به گونه ای چشمگیر نمایان کرده است. پهنه ی چشم انداز درون این تصویر هلال ۱۲۵۰ کیلومتر است. در عکس های دوم به بعد، بریده هایی از همین تصویر را می بینیم.

آلن استرن، سرپرست این ماموریت از موسسه پژوهشی جنوب غربی در بولدر کلرادو می گوید: «این عکس واقعا این حس را به ما می دهد که گویی خودمان در آنجا، روی پلوتو هستیم و داریم چشم اندازهایش را بررسی می کنیم. ولی این تصویر یک گنجینه ی علمی نیز هست و جزئیات تازه ای درباره ی جو پلوتو، کوه ها، یخچال ها و دشت های آن را نیز آشکار کرده است.»

این عکس MVIC همچنین با نور پس زمینه و وضوح بالایش، جزئیاتی از ریزگردهای درون جو نیتروژنی ولی گسترده ی پلوتو را آشکار کرده است. در این تصویر، بیش از یک دوجین لایه ی نازک ریزگرد را می بینیم که از نزدیک سطح تا حدود ۱۰۰ کیلومتر بالای سطح ادامه دارد. افزون بر آن، دستکم یک توده ی مه-مانند از ریزگردهای نزدیک سطح در عکس دیده می شود که از نورِ خورشیدِ در حال غروب روشن شده و سایه های کوه ها آن را خط خطی کرده اند.

ویل گراندی، رهبر پژوهشگران همنهش سطح پلوتو با بهره از افق های نو در رصدخانه ی لوول در فلگستف آریزونا می گوید: «این ریزگردهای کم ارتفاع نه تنها از نظر دیداری خیره کننده اند، بلکه نشانگر دگرگونی های آب و هوایی در روزهای گوناگون پلوتو هستند، درست مانند چیزی که روی زمین رخ می دهد.» این عکس تازه در کنار عکس های دیگری که به تازگی دریافت شده، شواهدی از وجود یک چرخه ی “آب شناختی” (هیدرولوژیکی) زمین-گونه بر روی پلوتو ارائه می دهد- چرخه ای که به جای آب، شامل یخ های نرم و شگفت انگیزی مانند یخ نیتروژن است.

در غرب این فلات گسترده که با نام غیررسمی فلاته ی اسپوتنیک شناخته می شود، مناطقی به رنگ روشن می بینیم که گویا با لایه ای از همین گونه یخ ها پوشیده شده اند. احتمال می رود این یخ ها از سطح فلاته ی اسپوتنیک بخار شده، به درون جو رفته، و سپس بر روی بخش خاوری فلاته باریده و ته‌نشسته. این گسترده‌نمای دوربین رالف جریان های یخچالی را نشان می دهد که از همین ناحیه ی پوشیده از یخ به درون فلاته ی اسپوتنیک سرازیر شده؛ چیزی همانند جریان های یخی که از کناره های کلاهک های یخی گرینلند و جنوبگان روان می شوند.

آلن هوارد، یکی از اعضای گروه زمین شناسی، ژئوفیزیک و تصویربرداری افق های نو از دانشگاه شارلوتزویل ویرجینیا می گوید: «ما انتظار یافتن یک چرخه ی یخ نیتروژن بر روی پلوتو، آن هم در شرایط بسیار سرد بخش بیرونی سامانه ی خورشیدی را نداشتیم. این چرخه که با کمک نور کم جان خورشید به راه می افتد را می توان به گونه ای مستقیم با چرخه ی آب‌شناختی‌ای که کلاهک های یخی زمین را پدید می آورد مقایسه کرد. در چرخه ی زمینی، این آب است که از اقیانوس ها بخار می شود، به جو می رود، برف می شود و می بارد و یخچال می سازد، و سپس از راه جریان های یخچالی به دریا باز می گردد.» استرن در پایان می گوید: «پلوتو در این زمینه به گونه ی غافلگیرکننده ای مانند زمین است. و این را هیچ کسی پیش بینی نکرده بود.»

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: NASA / برگردان: ۱star-7skies