چند درس مهم ِ اخترفیزیک از نیل دگراس تایسون
بیگ بنگ: بشر درس های دشوار اخترفيزيک را به مدت ده ها هزار سال فرا گرفته است؛ از سردرگمی ناشی از خورشیدگرفتگی و ماه گرفتگی تا حرکات غیر قابل توضیح کره سماوی. امروزه، ما با ابعاد بیشتر و نظریه کوانتوم سر و کار داریم که میتواند موجب شگفتی اجدادمان شود. اما علی رغم معادلات حیرت انگیز، حقایقی را میتوان از حوزه مرموز اخترفيزيک بدست آورد. با بیگ بنگ همراه باشید، در زیر به برخی از آنها اشاره می شود.
اخترفيزيکدان مانند اکثر مردم جهان دارای غرور و عزت نفس هستند. اما همکاران آنها می توانند غرورشان را با تازیانه یک خودکار لیزری در هم بشکافند. همانطور که «نیل دگراس تايسون» در کتاب فوق العاده و جدیدش موسوم به «اخترفيزيک برای افراد بی قرار» می نویسد: «نادانی، سرشت طبیعی ذهن برای یک دانشمند است.»
اگرچه تايسون بعنوان اخترفيزيکدان و مدیر مرکز کیهان سرای هايدن نیویورک باور دارد که کیهان یک آغاز داشته و به تکامل خود ادامه می دهد، اما به ما یادآور می شود که اطلاعات بسیار ناچیزی در اختیار داریم. وقتی به سوالاتی نظیر «قبل از بیگ بنگ چه چیزهایی وجود داشت و چه اتفاقی روی داد؟» فکر می کنیم، نبود اطلاعات بشر بیشتر به چشم می آید. او می نویسد: «افرادی که معتقدند نسبت به هیچ چیزی ناآگاه نیستند، نه جستجو کرده و نه دریافته اند. جهان، مرز بین دانسته ها و نادانسته ها است.»
همواره نیروهای غیرقابل مشاهده ای در حیات و کیهان وجود دارند
اخترفيزيکدان چنین نیروهای رازآلودى را تاریک توصیف می کنند. تايسون اشاره می کند که ماده تاریک مرموز هنوز بصورت غیرقابل شناسایی باقی مانده و فقط بطور غیر مستقیم کشف شده است؛ برای مثال، از طریق تاثیر گرانشى آن بر ماده عادی. اگرچه عده اندکی از اخترفيزيکدان نسبت به وجود ماده تاریک تردید دارند، اما تايسون با آن عده اکثریت موافق است که فکر می کنند ماده تاریک از نوعی ذره عجیب کشف نشده ای تشکیل یافته است. او بیان می دارد که چون ما همچنان در کشف ماده تاریک ناموفق بوده ایم به این معنا نیست که آن واقعیت ندارد.
درک محدود ما از کیهان، فراخوان آشکاری برای حقارت و فروتنی است
تايسون به یک استاد روانشناسی اشاره می کند که میخواست از اولین بازدیدکنندگان مرکز فضا و زمین رُز در کیهان سرای “هايدن” سوال بپرسد. پس از آنکه آنها برای تماشای نمایش فضایی سوار فضاپیمای مدور آن مرکز شده بودند، سوالاتی برای او پیش آمده بود. این استاد روانشناسی میخواست بداند که حضار پس از تماشای نمایش چقدر احساس کردند که حقیر و ناچیز هستند. آنهایی که نمی توانند به هر طریقی خود را به نیویورک برسانند، توصیه می شود که زیر آسمان صاف بیابان قرار گیرند و با چراغ های خاموش مدتی بنشینند و پهنای کهکشان راه شیری را نظاره گر باشند.
به خاطر داشته باشید مرکز کهکشانی که مشاهده می کنید فقط یکی از صدها میلیارد کهکشان موجود در کیهان است. اما همانطور که تايسون می نویسد، نفس این استاد روانشناسی با اوهام و کژپنداشت های اهمیت سرشار گشته و تحت تاثیر این فرضیات فرهنگی قرار گرفته است که انسان ها از هر چیز دیگری در جهان مهم ترند.
به مانند خود حیات، کیهان می تواند همواره شگفت انگیز ظاهر شود
امسال دهمین سالگرد مشاهداتى است که به کشف انرژی تاریک منجر گردید؛ بهترین نمونه از یک دگرگونی بنیادی در کیهان شناسی، مشاهده محور و فیزیک نظری در پنجاه سال گذشته است. برایان اشمیت، آدام ریس و سائول پرلموتر بخاطر مشاهده ابرنواختر نوع La در سال 2011 موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیک شدند. این مشاهده تایید کرد که انبساط کیهان با شتاب روی می دهد. این تسریع در انبساط تقریبا هفت میلیارد سال پیش آغاز شد یا زمانی که کیهان نصف سن امروزش را داشت.
تايسون می نویسد: «دقیق ترین اندازه گیری های حال حاضر نشان می دهند که انرژی تاریک 68% کل جرم-انرژی موجود در جهان را به خود اختصاص می دهد و ماده تاریک 27% و ماده معمولی فقط 5% جهان را تشکیل می دهند.» به باور تايسون، این مسئله با اثر کوانتومی ارتباط دارد؛ قسمت خلأ فضا مملو از ذرات و همتایان پادماده شان می باشد که بصورت جفت پدید آمده و از بین می روند. آنها به اندازه کافی دوام نمی آورند تا اندازه گیری شوند.
هرگز احتمال غافلگیری را دستکم نگیرید
اگرچه سيارک های خطرناکی که از زمین عبور می کنند، بیشترین توجهات را به خود جلب می کنند، اما دنباله دارهایی نیز هستند که از هر زاویه ای به زمین برخورد می کنند و اثرات مرگبارى بر جای می گذارند. به عبارت دیگر، برخورد دنباله داری که زمینه ساز انقراض دایناسورها در حدود شصت و پنج میلیون سال قبل شد، یک دنباله دار با شیب و انحراف زیاد بود. اخترفيزيکدان باید تلاش خود را صرف رسیدن به درکی از اجرام و اتفاقات فضا کنند. اما هر پاسخ به گشوده شدن راز دیگری می انجامد.
ترجمه: منصور نقی لو/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: forbes.com
عالی بود منصور جان ممنون، لذت بردم
قبل از بیگ بنگ چون فضا و زمان وجود نداشته پس به یک بیان نمی توانیم به ان پاسخ درست بدهیم به عبارت دیگر سوال اشتباه است.ولی چون با این جواب هم انسان به طور کامل قانع نمی شود می توان گفت قبل از اینکه بیگ بنگ بوجود بیاید ما در یک ابر فضا وجود داشته و از جوش و خروشهای ذرات کوانتمی که در ابر فضا وجود داشته یک تکینگی یا یک بیگ بنگ در کف فضا وزمان بوجود امده و باعث بوجود امدن دنیای ما شده است.حالا تا چه حد درست است من دقیق نمی دونم.
ماده تاریک مربوط به ساختاری از جرم موجود در کهکشان ها ست که برای ما مشخص نیست جنس انها از چیست.به زبان ساده تر اگر ما کل کهکشانها را وزن کنیم مقدار قابل توجه ای که از جرم بدست میایدمشخص نیست کجاست و کارش چیست.انرزی تاریک هم از ابتدای بیگ بنگ کارش فوت کردن در کلونی بادکنکی ماست و تاریک از این جهت که مشخص نیست منبع این فوت کردن کجاست
واقعا قبل از بیگ بنگ چی بوده؟؟؟
آیا این کتاب اخیر ایشان به فارسی ترجمه شده است ؟ اگر ترجمه نشده امیدواریم هرچه زودتر مترجمی پیدا شده و برای ما فارسی زبانها قابل مطالعه کند.
انتشارات مازیار بزودی این کتاب را چاپ می کند.
متن عالی بود… فرق بین ماده تاریک با انرژی تاریک چیه؟
ماهیت ماده تاریک و انرژی تاریک هنوز به صورت کامل مشخص نیست ولی طبق محاسبات و مشاهدات انجام شده در رابطه جرم کیهان باید جرم دیگری وجود داشته باشدزیرا کل جرم محاسبه شده بیشتر جرم ماده قابل دید می باشد .و این نشانگر وجود جرم پنهان دیگری می باشدو به همین دلیل تاریک نامیده شده اند. و تفاوت بین این دو اثرات گرانشی و ضد گرانشی هست.ماده تاریک اثر گرانشی دارد و انرژی تاریک اثرات ضد گرانشی که حدود 73% از کل جرم جهان را دارا میباشد.