بیگ بنگ: یک مطالعه ی جدید نشان می دهد که یک رسوب غول پیکر یخی در مریخ تقریبأ به اندازه ی دریاچه ی سوپریور بر روی زمین آب دارد. این لایه ی یخی که مساحت بیشتری نسبت به ایالت نیومکزیکو دارد در عرض جغرافیایی نیمه شمالی مریخ قرار دارد و فقط با 1 تا 10 متر خاک پوشیده شده است. اعضای تیم تحقیقاتی بیان کردند که بنابراین این رسوب یخی یک منبع احتمالی وسیع برای جستجوی سیاره ی سرخ توسط اخترشناسان است.

نویسنده ی همکار جک هولت از دانشگاه تگزاس- آستین گفت: «این رسوب احتمالأ بیشتر از یخ های بخش های دیگر ِ مریخ در دسترس است، زیرا عرض جغرافیایی نسبتأ کمی دارد و در یک ناحیه ی هموار و مسطح واقع شده است؛ در اینجا فرود سفینه ی فضایی آسانتر از دیگر نواحیِ دارای یخ های مدفون است.» محققان به رهبری کاسی استورمن از موسسه ی ژئوفیزیک در دانشگاه تگزاس مشاهداتِ منطقه ی اتوپیا پلانتیا(Utopia Planitia) در مریخ را با استفاده از رادارِ نفوذی(SHARD) در مدارگرد شناسایی مریخ تجزیه و تحلیل کردند.

محققان بر این ناحیه تاکید کردند زیرا دارای «فرورفتگی های حلزونی شکل» مشابه با چشم اندازهای قطب شمال کانادا است که در بالای یخِ مدفون قرار دارد. داده های بدست آمده از رادار مدارگرد، رسوب بین 39 تا 49 درجه را در عرض جغرافیایی شمالی مریخ، نشان می دهد. به گفته ی محققان، ضخامت این لایه بین 80 تا 170 متر است و متشکل است از 50 تا 85 درصد یخِ آب میباشد.(مابقی کثیف و سنگی است.) این لایه باعث می شود حجم آبِ رسوب همتراز با دریاچه ی سوپریور واقع در مرز آمریکا و کانادا شود که برابر با 12.090 کیلومتر مکعب خشکی است.

ابزار رادار مداگرد قادر است بین لایه های آب مایع و یخ زده تمایز قائل شود و داده های این ابزار نشان می دهد که تمام آبِ منطقه ی اتوپیا پلانتیا یخ است. این خبر برای کسی که امیدوار است شواهدی از حیات بر روی مریخ پیدا کند خبر بدی است چون حیات بر روی زمین به آبِ مایع پیوند خورده است. اما به گفته ی محققان ممکن است در گذشته وقتی قطب های مریخ در زوایای مختلفی کج شده بود ذوب نیز رخ داده باشد.

این سیاره دارای انحراف 25 درجه ای است اما این محورِ کج تقریبأ تا 50 درجه در چرخه ی 120 هزار ساله متغیر است. استورمن گفت که در حقیقت، رسوب یخ احتمالأ در حین دوره ی انحراف شدید تشکیل شده، یعنی زمانی که برف در عرض جغرافیایی میانه ی مریخ تا در قطب های فعلی آن. بنابراین مطالعه ی بیشترِ رسوب یخی اتوپیا پلانتیا می تواند نشان دهد که آب و هوای مریخ در طول سال ها چگونه تغییر پیدا کرده است.

نویسنده ی همکار جو لوی از دانشگاه تگزاس گفت: «رسوب های یخی در اتوپیا پلانتیا فقط یک منبعِ تحقیقاتی نیستند، بلکه یکی از در دسترس ترین گزارشات در مورد تغییر آب و هوای مریخ می باشند.» لوی افزود: «کاملا درک نمی کنیم که چرا یخ در برخی از نواحی سطح مریخ تشکیل نشده و در جاهای دیگر تشکیل نشده است. نمونه برداری از این یخ با مأموریت های آتی همچنان ستاره شناسان را تشویق می کند و به آنها کمک می کند تا اسرار عصر یخیِ مریخ را کشف کنند.» جزئیات بیشتر این پژوهش در مجله ی Geophysical Research Letters منتشر شده است.

ترجمه: سحر  الله وردی / سایت علمی بیگ بنگ

منبع: Livescience.com