کشف یک سیارۀ بیگانه در منظومهای نزدیک
بیگ بنگ: دانشمندان یک سیاره فراخورشیدی جدید کشف کردند که به دور ستاره «بارنارد»(Barnard) میچرخد. این ستاره نزدیکترین ستارۀ منفرد به ماست و فقط 6 سال نوری با ما فاصله دارد.
به گزارش بیگ بنگ به نقل از ایسنا، این کشف با استفاده از «تلسکوپ بسیار بزرگ»(VLT) در شیلی انجام شد که در پنج سال گذشته ستاره بارنارد را رصد کرده است. این سیاره فراخورشیدی تازه کشف شده بارنارد بی(Barnard b) نام دارد که یک سیاره کمجرم با دمای سطحی حدود ۱۲۵ درجه سانتیگراد است. جالب اینجاست که یک سال در این دنیای بیگانه کمتر از سه روز زمینی است.
بارنارد با نزدیکی قابل توجه به سیاره ما به تمرکز اصلی اخترشناسان در شکار سیارات فراخورشیدی شبیه به زمین تبدیل شده است. ستاره بارنارد یک کوتوله سرخ است که رایجترین نوع ستاره در کهکشان راه شیری هستند. پس از منظومه سهگانه آلفا قنطورس، ستاره بارنارد نزدیکترین منظومه ستارهای به ما محسوب میشود.
اخترشناسان هنگام جستجوی سیارات فراخورشیدی اغلب بر روی ستارگان خنک مانند کوتولههای سرخ تمرکز میکنند، زیرا این ستارگان مناطق قابل سکونت نزدیکتری به خود دارند. این نزدیکی امکان دورههای مداری کوتاهتری را فراهم میکند و رصد سیارات احتمالی را آسانتر میکند.
ستارهشناسان در این مطالعه به دنبال سیگنالهایی از سیارات فراخورشیدی احتمالی در منطقه قابل سکونت ستاره بارنارد بودند. منطقه قابل سکونت، منطقهای است که در آن آب مایع در سطح سیاره یافت میشود. پس از مشاهدات کامل مشخص شد که سیارۀ «بارنارد بی» به دور ستاره بارنارد در فاصلهای بیست برابر نزدیکتر از گردش عطارد به دور خورشید است.
این اولین سیاره فراخورشیدی تایید شده است که به دور ستاره بارنارد میچرخد. جرم این سیاره جدید نصف سیاره ناهید است و یک سال در آن ۳.۱۵ روز زمینی طول میکشد، یعنی ۳.۱۵ روز طول میکشد تا یک دور کامل به دور ستارۀ خود بچرخد.
“گونزالس هرناندز” پژوهشگر انستیتو اخترفیزیک «دی کاناریاس» در اسپانیا و نویسنده اصلی این مطالعه گفت: «سیاره “بارنارد بی” یکی از کمجرمترین سیارات فراخورشیدی شناخته شده و یکی از معدود سیارههای شناخته شده با جرم کمتر از زمین است، اما این سیاره به ستاره میزبان خود بسیار نزدیک است و از منطقه قابل سکونت نزدیکتر است. حتی اگر ستاره حدود ۲۵۰۰ درجه سردتر از خورشید ما باشد، آنقدر داغ است که نمیتواند آب را به صورت مایع روی سطح خود نگه دارد.»
لرزش ستاره منجر به شناسایی شد
این تیم از ابزار اسپرسو(ESPRESSO) روی تلسکوپ بسیار بزرگ در رصدخانه جنوبی اروپا برای انجام مشاهدات خود استفاده کرد. این ابزار برای اندازهگیری تکانهای ستاره که از کشش گرانشی سیارههای در حال گردش به دور آن حاصل میشود، ساخته شده است.
کوتولههای سرخ در مقایسه با خورشید ما جرم کمی دارند که آنها را در برابر تأثیر گرانشی سیارات در حال چرخش مستعدتر میکند. پس از شناسایی سیگنالهای اولیه، تجزیه و تحلیل بیشتر با استفاده از سایر ابزارهای شکار سیاره فراخورشیدی مانند هارپس(HARPS) در رصدخانه لا سیلا انجام شد. جالب است که این مشاهدات احتمال وجود سه سیاره فراخورشیدی بالقوه دیگر را در مدارهای مختلف به دور همین ستاره نشان میدهد. با این حال، این نامزدها برای تایید به مشاهدات بیشتر با «اسپرسو» نیاز دارند.
“الخاندرو سوارز ماسکارنو” یکی از نویسندگان این مطالعه میگوید: «اکنون باید به رصد این ستاره ادامه دهیم تا سیگنالهای دیگری را تأیید کنیم، اما کشف این سیاره به همراه سایر اکتشافات قبلی مانند «پروکسیما بی» و « پروکسیما دی» نشان میدهد که حیاط خلوت کیهانی ما پر از سیارات کمجرم است.» جزئیات بیشتر این پژوهش در مجله Astronomy & Astrophysics منتشر شده است.
سایت علمی بیگ بنگ / منبع: ESO