بیگ بنگ: بر اساس مطالعه ای جدید، شاید تا الان مستنداتی از وجود موجودات میکروبی زنده در مریخ توسط کاوشگر ناسا بدست آمده باشد، اما دانشمندان به سادگی از آن گذشته اند. 

احتمالا کاوشگر روح(Spirit) ناسا شواهدی مبنی بر وجود موجودات زنده روی مریخ در سال 2007 کشف کرده اما تاکنون هیچکس متوجه آن نشده است.
احتمالا کاوشگر روح(Spirit) ناسا شواهدی مبنی بر وجود موجودات زنده روی مریخ در سال 2007 کشف کرده اما تاکنون هیچکس متوجه آن نشده است.

به گزارش بیگ بنگ، کاوشگر روح(Spirit) در سال 2007 میلادی تصاویری از فرایند تشکیل سنگ انگشت مانند در فلات هوم پلايت تهیه کرد، ناحیه ای به طول 300 فوت مربع که در دهانه گوسف(Gusev) در مجاورت خط استوای مریخ واقع شده است.

دانشمندانی از دانشگاه آریزونا تصمیم به جستجوی ویژگی‌های مشابه در روی زمین گرفتند تا اطلاعاتی در خصوص نحوۀ شکل گیری آنها بدست آورند. آنان ساختارهای تقریبا یکسانی را در ناحیه ال تايوی شیلی پیدا کردند که در اثر ترکیب چشمه های آب گرم و موجودات زنده ذره بینی پدید آمده اند.

تصویری هنری از کاوشگر روح که هم اکنون در مریخ زمین گیر شده است.
تصویری هنری از کاوشگر روح که هم اکنون در مریخ زمین گیر شده است.

تیم تحقیقاتی ناحیه ال تايو را برای مطالعه انتخاب کرد زیرا دارای شرایطی مشابه با مریخ می باشد. این ناحیه در 14 هزار پایی(4267.2 متری) بالای سطح دریا قرار گرفته و دما حتی در تابستان به زیر نقطه انجامد در شب کاهش می یابد و در طول روز هم مقادیر زیادی نور فرابنفش خورشیدی در هوا پراکنده می شود.

اشکال یافت شده در مریخ ظاهراً شباهت فراوانی با ساختارهای روی زمین موسوم به استروماتوليت ها دارند ( استروماتولیت: نوعی سنگ رسوبی دارای بقایای خزه های دوران پرکامبرين و کربنات کلسیم). این اشکال زمانی به وجود می آیند که میکروب ها کُلُني هایی را در محیط های خیس و مرطوب پدید آورده و رسوباتی را در پوشش سطح چسسبناک آنها به دام اندازند. رسوبات فوق الذکر سرانجام با کربنات کلسیم در آب واکنش داده و چندین لایه آهکی به وجود می آورد.

ناحیه ال تايو در شیلی که شباهت فراوانی با مریخ قدیمی دارد.
ناحیه ال تايو در شیلی که شباهت فراوانی با مریخ قدیمی دارد.

دکتر استیو راف از دانشکده کاوش فضا و زمین در آریزونا اظهار کرد: ما با هدف انجام مقایسه هایی به کمک داده های حاصل از کاوشگر روح در هوم پلايت به منطقه ال تايو رفتیم. نتایج ما نشان می دهد که رسوبات سیلیس در ال تايو با خصوصیاتی تشکیل یافته اند که شباهت چشمگیری با مواد یافت شده در مریخ دارند. این واقعیت که میکروب ها نقش مهمی در ایجاد ساختارهای متمایز سیلیسی در ال تايو بازی می کنند بر این احتمال قوت می بخشد که ساختارهای سیلیسی مریخ به شکل مشابهی ایجاد گشتند، یا بهتر بگوئیم به کمک موجودات زنده ای که آن زمان زنده بودند.

اینطور انتظار می رود که سیاره سرخ از بالاترین احتمال برای یافتن شواهدی مبنی بر وجود حیات میکروبی برخوردار باشد زیرا زمانی آب در آن جریان داشت و جوّی هم برقرار بود. امیدها برای کشف حیات در دسامبر 2014 قوت گرفت، زمانی که گازهای متان بطور شگفت انگیزی توسط کاوشگر “کنجکاوی” ناسا رؤیت شد. نود درصد متان در زمین توسط موجودات زنده تولید می شود. لذا انتظار می رود که نوعی از موجودات زنده این گاز را در مریخ ساطع کنند.

مریخ در سمت چپ و شیلی در سمت راست
مریخ در سمت چپ و شیلی در سمت راست

با این حال، عملیات کاوشگر ناسا بعد از زمین گیر شدن ربات در خاک نرم به سال 2011 متوقف شد، بنابراین قابلیت بررسی علایم وجود حیات یا تهیه تصاویر جدید از این ربات سلب گردید. دو کاوشگر فعال “کنجکاوی” و “فرصت” در فاصله ای بسیار دور قرار دارند و امکان دور زدن برایشان وجود ندارد. کاوشگر بعدی ناسا نیز تا سال 2020 آماده انجام عملیات نخواهد شد. پس تایید یا رد گمانه زنی ها مدت زیادی طول خواهد کشید.

خوشبختانه، هوم پلايت یکی از هشت محل پیشنهاد شده برای عملیات کاوشگر بعدی است و یافته های جدید می تواند محققان را برای نزدیک شدن به محلی که تصاویر اصلی گرفته شدند، متقاعد سازد. اما دکتر راف افزود: ما از محل دقیق فرود و جمع آوری نمونه های لازم آگاهی داریم.

دهانه ی گوسف(Gusev) در مریخ
دهانه ی گوسف(Gusev) در مریخ

محققان با ارائه مقاله ای در مجله Nature Communications مدعی شدند که تا زمانی که سنگ های مریخ برای آزمایش به آزمایشگاه های زمین ارسال نشده باشند، هیچ نتیجه گیری قطعی نمی توان کرد. دکتر دن براون اخترفیزیکدان دانشگاه ناتینگهام ترنت بیان نمود: پیدا کردن موجودات زنده در مریخ یا وجود حیات در گذشته یک هدف انگیزش آفرین و پيشران و البته چالشی بی حاصل برای عملیات به سوی مریخ بوده است.

یافته های فعلی انتشار یافته در مجله نیچر اطلاعاتی را این فصل از کاوش مریخ می افزاید. اما مثل همیشه، انجام تحقیقات به منظور یافتن آثاری از حیات در مریخ هیچ وقت به سادگی صورت نمی پذیرد. این فکر همواره به ذهن من خطور می کند که چه دستاوردی می توان با استفاده از کاوشگر ها، مدارگردها و فرودگرها در راستای یافتن شواهدی واضح از حیات باکتریائی در زمان های گذشته مریخ به ارمغان آورد. آیا تحقق این هدف به حضور محققان در مریخ احتیاج ندارد؟ چرا که در این صورت زمینه برای انجام تحقیقاتی جامع و خلاقانه از نزدیک مهیا می شود و بیش از این به کاوشگرها وابسته نباشیم.

ترجمه: منصور نقی لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: telegraph.co.uk

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.