بیگ بنگ: دانشمندان علوم فضایی بتازگی گزارش داده‌اند که حدود 458 میلیون سال قبل در اثر برخورد سیارک‌های دوتایی به زمین، ضربات مهلکی به زمین وارد شد که آثار آن امروز از طریق دهانه‌های برخوردی موجود در سوئد قابل مشاهده است، به گفته محققان این برخود موجب تنوع زیستی بر روی زمین شده است.

آنها معتقدند که این واقعه می تواند یکی از بزرگ ترین فجایع کیهانی در تاریخ منظومه شمسی محسوب شود. این واقعه یک برخورد بزرگ در کمربند سیارکی بوده که حدود 12 میلیون سال قبل از آن به وقوع پیوسته است. آن برخورد و تصادم به شکسته شدن و خرد شدن سیارک 200 کیلومتری منجر شد و قطعات و تکه سنگ های بزرگ به اطراف پراکنده شدند که بعدا برخی از آنها از مدار زمین عبور کردند. دو قطعه از آن سنگ ها به دریاهای کم عمق که اسکاندیناوی امروزی را تحت پوشش قرار داده اند برخورد کردند.

با بالا رفتن و متعادل شدن پوسته زمین اثر آن واقعه در مرکز سوئد زیر زمین پنهان شد که یکی دهانه برخوردی Lockne به طول 7.5 کیلومتر در 20 کیلومتری جنوب شهر اوئسه سوند (Oestersund) و دیگری دهانه ای به طول 700 متر در نزدیکی شهر مالینگن است. این مطالعه که در نشریه گزارشات علمی (Scientific Reports) به چاپ رسیده باعث رجوع دوباره به گمان دیرینه ای شده که طبق آن، این دو دهانه که به فاصله 16 کیلومتری هم قرار دارند را ناشی از برخورد یک جرم دوتایی می دانند. این اثر یک نوع تصادم و برخورد بسیار نادر دوتایی است که در اثر اصابت سیارک هایی که به صورت جفت سفر می کنند به وجود می آید.

تیم محققان که از سوی موسسه جنز اورموئه از مرکز اختر زیست شناسی در مادرید حمایت می شدند دهانه ها را حفاری کردند و به جستجوی اثر یا ردپایی از رسوباتی پرداختند که تحت تاثیر برخورد قرار گرفته و به اطراف پراکنده شده بود. محققان همچنین هاله ای از مواد بیرون ریخته را ترسیم کردند که به صورت حلقه ای از مواد پرتاب شده در اثر برخورد پس از ضربه بود که ده ها کیلومتر از مرکز دهانه دورتر پرتاب شده بودند. متخصصان معتقدند دهانه برخوردی Lockne را جرمی با حدود 600 متر قطر ایجاد کرده، در حالی که دهانه برخوردی مالینگن با برخورد جرمی به قطر 150 متر به وجود آمده است.

به چنین اجرامی در اصطلاح، سیارک های توده سنگی یا تکه های سرگردان به شکل خوشه ای می گویند. سیارک های دوتایی بخشی از بحث های مورد مطالعه در اخترفیزیک است. مدل سازی سیارک هایی که به سمت زمین می آیند نشان می دهد که حدود 16 درصد چنین اشیایی به صورت جفتی سفر می کنند، اما باید گفت از 188 دهانه برخوردی شناخته شده روی زمین فقط ده مورد در کانادا، روسیه، آلمان، فنلاند و برزیل به عنوان کاندیدای جدی دهانه های قرین و نظیر یکدیگر مطرح شده اند که مورد اصابت سیارک های جفتی قرار گرفته اند.

این برخورد دوتایی در 458 میلیون سال قبل می تواند بخشی از بارش های شدید شهاب سنگ ها باشد که پس از یک فروپاشی بزرگ در کمربند سیارکی، زمین را مورد اصابت قرار داد. برخی کارشناسان چنین تئوری پردازی می کنند که این موضوع تاثیرات قابل توجهی بر آب و هوا و اکوسیستم های زمین داشته و باعث آغاز دوران تازه ای در تحول و تکامل گونه های جانوری موسوم به رخداد بزرگ تنوع زیستی اوردوویسین (Ordovician) شد.

منبع: phys / مترجم: آتنا حسن آبادی