بیگ بنگ: گروهی از اخترشناسان به سرپرستی لاورنت گیزون از موسسه ی تحقیقات منظومه ی شمسی ماکس پلانک و دانشگاه گوتینگن، ستاره ای را در فاصله ی ۵۰۰۰ سال نوری از زمین کشف کردند که گردتر از هرگونه شی طبیعی موجود در جهان میباشد.

تصویری هنری از ستاره کپلر 11145123 گردترین شی طبیعی که تا کنون در جهان مشاهده شده است
تصویری هنری از ستاره کپلر 11145123 گردترین شی طبیعی که تا کنون در جهان مشاهده شده است

با نگاهی به تصاویر ستاره ها و سیاره ها، ویژگی بدیهی که می توان در مورد آنها گفت کروی بودنشان است. دلیل این شکل نیز، نیروی گریز از مرکز ناشی از چرخش آنهاست که باعث شده این اجرام در استوا برآمده تر و در قطب هایشان مسطح تر باشند، درست مانند یک توپ از خاک رس روی چرخ کوزه گری در حین حرکت. در این مثال حتی بدون لمس کردن، خاک رس در میانه به سمت بیرون نیرو می گیرد و قسمت های بالا و پایین آن تا زمانی که توپ خاکی شبیه به یک قرص به نظر برسد، در حال فشار است، همین فرایند برای اجرام آسمانی نیز وجود دارد.

برای مثال زمین یک بار در روز می چرخد و دارای قطر استوای ۱۲۷۵۶.۲۷ کیلومتر میباشد اما قطر زمین در نواحی قطبی به ۱۲۷۱۳.۵۶ کیلومتر می رسد. این بدان معناست که استوا دارای برجستگی ۴۲.۷۷ کیلومتری است. با این حال، خورشید بسیار گردتر است زیرا در هر ۲۷ روز یک بار می چرخد، به این ترتیب حتی با وجود اینکه دارای ۱٫۴ میلیون کیلومتر قطر است، برآمدگی استوایی آن تنها ۱۰ کیلومتر میباشد.

اما بر اساس توضیحات گروه گیزون، این ویژگی در مورد ستاره ی کپلر 11145123 متفاوت است. این ستاره با قطر ۱٫۵ میلیون کیلومتر کمی بزرگ تر از خورشید بوده و هر 9 روز یک بار به دور خود می چرخد، اما برآمدگی استوایی آن فقط ۳ کیلومتر محاسبه شده است. به این ترتیب این ستاره نه تنها گردتر از خورشید بوده، بلکه گردتر از هر شی طبیعی موجود در جهان که تاکنون مورد اندازه گیری واقع شده، میباشد. تنها کره های سیلیکونی مصنوعی مورد استفاده برای استاندارسازی وزن ها، گردتر از این ستاره میباشند.

موقعیت گردترین ستاره ی کشف شده که در صورت فلکی ماکیان قرار دارد.
موقعیت گردترین ستاره ی کشف شده که در صورت فلکی ماکیان قرار دارد.

تیم تحقیقاتی توانستند گردی ستاره ی 11145123 را اندازه بگیرند، زیرا این ستاره دارای نوسان های کاملا سینوسی میباشد. به این ترتیب این ستاره به صورت دوره ای منبسط و منقبض می شود و بر این اساس روشنایی آن تغییر می کند و این فرایند توسط تلسکوپ فضایی کپلر طی 4 سال اندازه گیری شد. دانشمندان قادر به مقایسه ی فرکانس های این حالت های نوسان شده، و به این ترتیب توانستند به صورت دقیقی قطرهای قطبی و استوایی این ستاره را اندازه بگیرند. طبق گزارش این گروه، ویژگی عجیب در مورد ستاره ی کپلر 11145123 آن است که این ستاره گردتر از حد انتظار میباشد، حتی اگر نسبت چرخش آن را در نظر بگیریم. یک تئوری در این زمینه این است که یک میدان مغناطیسی در ارتفاع های پایین تر وجود داشته که مانند یک کمربندی کیهانی برای اثر متقابل با نیروهای گریز از مرکز، عمل می کند.

گیزون گفت: «ما در نظر داریم این روش را بر روی سایر ستاره های مشاهده شده با کپلر و ماموریت های فضایی آینده ی TESS و PLATO اعمال کنیم. اینکه بدانیم چگونه چرخش سریع تر و میدان مغناطیسی قوی تر موجب تغییر شکل یک ستاره می شود، جالب توجه است. یک رشته ی نظری مهم در اخترشناسی اکنون قابل مشاهده شده است.» جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریه Science Advances منتشر شده است.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: Gizmag.com

پاسخ دادن به حسین کرمپور لغو پاسخ

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

1 دیدگاه

  1. چرا با وجودی که سرعت چرخش این ستاره بدور خود از سرعت چرخش خورشید بیشتر است، میزان برجستگی استوایی آن از خورشید کمتر است؟ با توجه به قوانین فیزیکی باید بر عکس باشد !؟