بیگ بنگ: در این پست به ۱۰ خبر جذاب از دنیای نجوم که بتازگی در سایتهای معتبر جهان انعکاس داده شده پرداخته ایم، با بیگ بنگ همراه باشید:

تصویری از برخورد ریزگرد فضایی به پنل خورشیدی فضاپمیای اروپایی
تصویری از برخورد ریزگرد فضایی به پنل خورشیدی فضاپمیای اروپایی

یک شن فضایی به ماهواره اروپا آسیب زد

برخورد یک ریزگرد فضایی با سرعت بالا با پنل خورشیدی ماهواره اروپا موجب بروز خسارتی چندین سانتی‌متری به این مدارگرد و نگرانی مهندسان برای سفرهای فضایی شد. چندین دهه از آغاز سفرهای فضایی انسان می‌گذرد و سازمان‌های فضایی روسیه و ناسا مدت‌هاست که با برخوردهای میلیمتری اما قدرتمند فضایی دست و پنجه نرم می‌کنند. این برخوردها بر اساس یک اصل ساده فیزیک که یکی از یادگارهای نیوتن است، دارای قدرتی ورای تصور هستند و می‌توانند نتایجی بسیار عظیم‌تر از اندازه شیء متحرک ایجاد کنند. این سازمان عکس‌های دقیقی از اجزای ماهواره خود تهیه کرد و متوجه شد که برخورد این ریزگرد فضایی یک تورفتگی به قطر 40 سانتی‌متر ایجاد کرده که موجب کاهش تولید انرژی الکتریکی شده است. اگرچه این فرورفتگی موجب از کار افتادن و خلل در مأموریت این ماهواره نشده است، نگرانی مهندسان را برای سفرها و برنامه‌های آینده فضایی تشدید کرده است.[spaceflightnow.com]

مشخصات زیر دریایی که احتمالا به تیتان قمر زحل ارسال می شود.
مشخصات زیر دریایی که احتمالا به تیتان قمر زحل ارسال می شود.

ارسال زیردریایی به تیتان قمر زحل

ناسا در حال برنامه‌ریزی است تا یک زیردریایی هوشمند و خودکار را به تیتان، قمر زحل بفرستد تا در اعماق اقیانوس یخ‌زده‌اش کاوش کند. این زیردریایی در اقیانوس‌های متان و اتانی که سطح این قمر را پوشانده کاوش می‌کند و داده‌های ارزشمند را به زمین ارسال می‌کند. نقشه کلی این زیردریایی خودکار شامل یک باله‌ی ارتباطی در قسمت پشتش می‌شود که با آن می‌تواند مستقیما با گیرنده‌های زمین ارتباط برقرار کند و مسافت ۱٫۴۲۹ میلیون کیلومتر را پوشش دهد. قرار است این زیردریایی با انواع و اقسام ابزارهای هواشناسی از جمله مجموعه‌ای از حسگرها، رادارها و تجهیزات صوتی مجهز شود. علاوه بر این، دوربین‌هایی هم نصب می‌شوند که تصاویر خوبی از تیتان گرفته شود.[sciencealert.com]

تصویری از ستاره ی آلفا قنطورس A و آلفا قنطورس B
تصویری از ستاره ی آلفا قنطورس A (سمت چپ)و آلفا قنطورس B (سمت راست)

نزدیکترین منظومه ی ستاره ای

نزدیک ترین سیستم ستاره ای به زمین گروه معروف آلفا قنطورس میباشد. این منظومه ی ستاره ای از ستارگانی بنام های آلفا قنطورس آلفا قنطورس B و یک کوتوله قرمز کم نور بنام آلفا قنطورس C یا همان پروکسیما قنطورس، تشکیل شده که در فاصله 4.3 سال نوری از زمین در صورت فلکی قنطورس واقع شده اند. این پرتره نجومی از تلسکوپ فضایی هابل که در طول موج های نوری و مادون قرمز گرفته شده، ستاره ی آلفا قنطورس A (سمت چپ) را نشان می دهد که ستاره ای از نوع G2 میباشد و کمی بزرگتر از ستاره ی همدش است، در حالی که ستاره ی آلفا قنطورس B (سمت راست)، یک ستاره از نوع K1 است و کمی کوچکتر است. قنطورس A و آلفا قنطورس B هر 80 سال زمینی به دور یک مدار مشترک می گردند. بتازگی نیز محققان کشف کردند که ستاره ی پروکسیما قنطورس در این منظومه میزبان یک سیاره شبیه به زمین و احتمالا قابل سکونت میباشد.[astronomynow.com]

تصویری از کهکشان مسیه 51 یا گرداب
تصویری از کهکشان مسیه 51 یا گرداب

عکس خارق‌العاده از کهکشان گرداب

این کهکشان مارپیچی زیبا که با نام گرداب (یا مسیه ۵۱ یا ان‌جی‌سی ۵۱۹۴) شناخته می شود در فاصله ۳۱ میلیون سال نوری از زمین واقع شده است. برای رصد این کهکشان دسته‌ ملاقه‌  ی بزرگ در صورت فلکی دب اکبر را دنبال کنید تا به آخرین ستاره‌اش برسید. سپس کمی تلسکوپ را به سمت جنوب و غرب هدایت کنید تا به کهکشان‌های برخوردی شگفت‌انگیز M51 برسید. این دو کهکشان به صورت یک جا با نام کهکشان گرداب شناخته مي‌شوند. هرچند که اگر با تلسکوپ به آن نگاه کنید مثل یک لکه‌ خاکستری کم‌نور به نظر می‌رسد، ولی در این عکس تلسکوپی که با نوردهی زیاد گرفته شده، به خوبی می‌توان ساختارهای مارپیچی رنگارنگ آن را مشاهده کرد. بسیاری از نقاطی که در پس‌زمینه‌ این عکس می‌بینید در حقیقت کهکشان‌هایی هستند که در میلیون‌ها سال نوری دورتر قرار دارند.[apod]

مشتری و قمرش آیو از قاب دوربین ویجر 1
مشتری و قمرش آیو از قاب دوربین ویجر 1

نمایی از ابرهای گازی متشری و قمر آیو

در سال ۱۹۷۹ و زمانی فضاپیمای ویجر یک از کنار مشتری و قمرهایش گذشت از فاصله‌ ۸٫۳ میلیون کیلومتری مشتری این عکس موزاییکی خارق‌العاده را ثبت کرد. در این عکس، آیو یکی از قمرهای سیاره مشتری جلوی اتمسفر غلیظ و پر نقش و نگار این سیاره دیده می‌شود. این اولین عکس از آیو بود که عوارض سطحش را به خوبی نشان می‌داد. اکنون دانشمندان می‌دانند که آتش‌فشان‌های زیادی روی این قمر وجود دارد و سطح آن به وسیله‌ سنگ‌های فضایی بمباران شده است. حالا فضاپیمای جونو در مدار مشتری گردش می‌کند و هفته‌ گذشته از فاصله‌ی خیلی نزدیک ۵۰۰۰ کیلومتری سطح آن عبور کرد. دانشمندان امیدوارند که طی دو سال آینده، این فضاپیما بتواند رازهای زیادی را از مشتری نشان دهد و کشف کند که در هسته‌ آن چه چیزی وجود دارد.[apod]

عکسی از خورشید گرفتگی در فضا
عکسی از خورشید گرفتگی در فضا

دو کسوف در یک قاب

رصدخانه دینامیک خورشیدی که همیشه به ثبت رویدادهای میزبان منظومه شمسی می‌پردازد،‌ در واقعه‌ای نادر توانسته دو کسوف را در یک لحظه ثبت کند. در روز 1 سپتامبر 2016 یک خورشیدگرفتگی جزئی روی داد که فقط ساکنان قاره ی آفریقا شاهد آن بودند. این رویداد که به گرفت حلقه‌ای نیز شهرت دارد، سایه ماه را در مرکز خورشید به نمایش گذاشته بود که حلقه‌ای نورانی اطراف آن می‌درخشید. در این زمان، رصدخانه دینامیک خورشیدی که از مدار نزدیکتری به تماشای خورشید می‌پردازد، دو خورشید گرفتگی همزمان را ثبت کرد. در حقیقت، هم زمین و هم ماه بین خورشید و رصدخانه قرار گرفته بودند و دو کسوف ایجاد کردند.[NASA]

نمایی هنری از یک انفجار ابرنواختری
نمایی هنری از یک انفجار ابرنواختری

کشف شواهدی از یک ابرنواختر در اعماق اقیانوس

محققان آلمانی توانستند شواهد فسیلی از یک ابرنواختر را در اعماق اقیانوس شناسایی کنند. شاون بیشاپ، اخترفیزیکدان دانشگاه صنعتی مونیخ چند سال گذشته را به بررسی فسیل باکتری‌های باستانی در کف اقیانوس‌ها پرداخته تا بتواند آثاری از یک ایزوتوپ آهن را که طی انفجار یک ابرنواختر در حدود 2.2 میلیون سال قبل تولید شده بود، شناسایی کند. بیشاپ در این پروژه به دنبال ایزوتوپ آهن 60 بود که طی انفجار یک ابرنواختر در فضا تولید می‌شود. وی با آزمایش نمونه‌های هسته رسوبات به وسیله طیف‌سنج جرمی شتاب‌دهنده توانست اتم‌های آهن 60 را در بقایای فسیل شده باکتری‌های باستانی شناسایی کند. بیشاپ با مقایسه تمرکز این ذرات در نمونه‌های مختلف هسته مطمئن شد که توانسته یک مدرک زمینی از یک ابرنواختر را که 2.2 میلیون سال پیش در خوشه عقرب قنطورس منفجر شده بود، کشف کند.[gizmodo.com]

تصویری از سحابی N159 در ابرماژلانی بزرگ
تصویری از سحابی N159 در ابرماژلانی بزرگ

منطقۀ تولد ستارگان

این گاز و غبار درخشان که توسط تلسکوپ فضایی هابل ثبت شده، قلب ابر ماژلانی بزرگ، کهکشان قمری راه شیری را نشان می دهد. این ناحیه که با نام N159، شناخته می شود منطقه ای برای تولد ستارگان جدید میباشد که بیش از 150 سال نوری گستردگی دارد. این سحابی 160 هزار سال نوری از ما فاصله دارد و شامل ستاره های داغ زیادی میباشد که تابش شدید ماورای بنفش آنها باعث درخشش گاز هیدروژن در نواحی نزدیکشان می شود.[NASA]

humanspaceship2_tsevishubblerjn_960بدن شما یک سفینه ی فضایی است

شما یه سفینه ی فضایی ِ کیهانی هستید، سگ خانگی شما هم همینطور! بدن ما در طول زندگی، میزبان تریلیون‌ها میکروارگانیسم است. همه‌ی این باکتری‌ها، قارچ‌ها و آرکئاها که ما حامل آن‌ها هستیم دارای DNA متفاوتی با ما هستند. جمع آنها را میکروبیوم بدن ما می‌گویند و تعداد آنها از تعداد سلول‌های بدن بیشتر است! این میکروب‌ها به شما در هضم غذا و جنگ بر علیه میکروب‌های مهاجم و مضر کمک می‌کنند و گاهی اوقات از طریق بزرگراه‌های مایع در بدن شما از سویی به سوی دیگر می‌روند. البته هنوز بیشتر کارهایی که میکروبیوم بدن ما برایمان انجام می‌دهد ناشناخته است.[apod]

ناسا فضاپیمای گمشده‌اش را پیدا کرد

فضاپیمای STEREO-B ناسا که برای دو سال در فضا گم شده بود و هیچ تماسی با زمین نداشت، مجددا ارتباط خود را از سر گرفت. این پروژه 9 ساله که نام کامل آن “رصدخانه‌های روابط زمینی خورشیدی” است، در اکتبر 2014 با حرکت در گستره وسیع فضا، ارتباط خود را با زمین از دست داد. فضاپیمای STEREO-B که جفت یک رصدخانه خورشیدی دیگر موسوم به STEREO-A است، در زمان تماس با ناسا در فاصله 304 میلیون کیلومتری از زمین قرار داشت، با این حال ناسا در 22 ماه بعد از این قطع ارتباط، همچنان تلاش‌های خود را برای از سرگیری تماس با فضاپیمای گمشده در عملیاتی موسوم به شبکه فضای عمیق ادامه می‌داد و توانست فضاپیمای گمشده را پیدا کند. هر دو رصد خانه در سال 2006 پرتاب شدند و برای رصد خورشید در زوایای مختلف استفاده می شدند. پروژه 550 میلیون دلاری STEREO-B قرار بود در سال 2008 به پایان برسد، اما ناسا به دلیل موفقیت آن تصمیم گرفت تا آنها را تمدید کند.[gizmodo.com]

سایت علمی بیگ بنگ: bigbangpage.com

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

1 دیدگاه