11 آذر 1393 4

خرافات، از شبه ربط تا علیّت

بیگ بنگ: برقراری رابطه علّی میان پدیده ها خاصیت (ذهن) انسان است. ما نهایتاً می خواهیم همه پدیده ها واضح و قابل درک باشند و در این جهان پرآشوب و بی نظم، طبق یک روال و قانون منظم طبقه بندی شوند. طبقه بندی هایی مثل “اتفاقی” یا “باری به هر جهت” برای پدیده ها مطلوب…

5 آذر 1393 11

طبيعت: عجيب تر از مافوق خود – بخش اول

بیگ بنگ: چندين سال پيش در دوران پر هيجان نوجواني ، مانند بسياري از هم سن و سالان خود علاقه وافري به پديده هاي فوق طبيعي داشتم. در همين زمان، فيلمي شبه مستند ديدم كه با نمايش اتفاقات عجيب در گوشه و كنار دنيا سعي در تحريك ميل آدمي به ماوراي طبيعت داشت. به تدريج…

2 آذر 1393 1

روش علمی چیست؟

بیگ بنگ: بشر اولیه همواره در پی تفسیر جهان و همچنین در جستجوی یافتن دلیل وقوع پدیده ها و راهی برای مهار طبیعت بوده است. باران های سیل آسا، طلوع و غروب خورشید، خشکسالی و حاصلخیزی مزارع، مرگ و میر کودکان و شیوع بیماری از دیدگاه بشر نمی توانسته بدون دلیل باشد.

1 آذر 1393 4

احساس يا درك واقعيت؟

بیگ بنگ: گاهي جملاتي ادبي يا نسبتا علمي مي شنويم يا مي خوانيم كه با احساسات ما جور در مي آيد ، اما واقعيت علمي و عقلاني آن چيز ديگري است! در زير به چند مثال اشاره مي كنيم.

26 آبان 1393 46

آیا علم می تواند به پرسش های فلسفی پاسخ دهد؟

بیگ بنگ: طبیعت از دیدگاه اجداد انسانی ما دو چهره کاملاْ متفاوت داشت. هم حاصلخیزی و باران؛ هم طوفان و طغیان رودخانه ها یا صاعقه و خشکسالی و فوران خاکستر آتشفشان ها. آنها جهان را به عنوان عرصه مناقشات ارواح و خدایان یا واجد یک روح انسانی تصور می کردند که گاهی مهربان و شفیق…

21 آبان 1393 0

محدودیت های تجربۀ شخصی – بخش دوم

بیگ بنگ: در قسمت پیشین با تعدادی از بازی های ذهنی که بر تجربه شخصی تاثیر می گذارند آشنا شدیم، اکنون می توانیم با وضوح بیشتری بیان کنیم که تجربه ی شخصی تا چه حد می تواند درباره ی واقعی بودن یا نبودن چیزی به ما جواب دهد: پذیرفتن تجربه ی شخصی به عنوان مدرکی…

18 آبان 1393 7

زبان علم

بیگ بنگ: علم نه از آن جهت كه واقعيت دارد قدرتمند است، بلكه به سبب آنكه قدرتمند است، واقعيت دارد! رسيدن به اين نتيجه آسان است كه سهم بزرگي از مشكلات اجتماعي ما ريشه در فقر فرهنگ علمي دارد. بنابراين بهتر است از تمامي امكانات موجود به منظور علاقمندي عموم به علم استفاده نمود.

16 آبان 1393 8

محدودیت های تجربۀ شخصی – بخش اول

بیگ بنگ: فکرش را بکنید که شخصی دارد به دوستی قدیمی فکر می کند که مدتهاست به خاطرش نیاورده و بیست سال است از او بی خبر است. سپس روزنامه را بر می دارد و از دیدن یادنامه ای در رثای دوستش یکه می خورد. یا شخصی دیگر طالع بینی روزانه خود را می خواند…

14 آبان 1393 2

فایدهء پژوهش علمی چیست؟

بیگ بنگ: تحقیقات روی ویروس ابولا و راه های درمان آن ؛ بررسی انفجار ابرنواختری در کهکشان M82؛ کشف فسیل ماهی مربوط به ۴۱۹ میلیون سال پیش و … همگی در رده موضوعات علمی طبقه بندی می شوند. اما به راستی کدامیک از این پژوهش های علمی از بقیه مهمتر و از درجه اعتبار بالاتری…

5 آبان 1393 2

تاریکی زمین به بهانه طوفان خورشیدی دروغ است!

بیگ بنگ: اگر کاربر شبکه‌های اجتماعی بوده یا وبلاگ‌های مختلف داخلی و خارجی را دیده باشید یا مخاطب ایمیل‌های عمومی باشید، حتما مجددا با این خبر مواجه شده‌اید که قرار است زمین به مدت سه روز بدلیل طوفان های خورشیدی در خاموشی فرو رود.

4 آبان 1393 3

قـدرت عـلـم

بیگ بنگ: آنچه كه يك شخص و يك اجتماع را به عقب ماندگي مي كشاند و از پيشرفت باز مي دارد، عدم آموزش و دور ماندن از دانش روز و نيز عمل نكردن به اصول علمي است. عدم آموزش و ياد گيري ضعف بزرگي است. هر چند كه دانستن و عمل نكردن و سر سري…

29 مهر 1393 58

آیا “کوانتوم” و “ادراک فرا حسی” با هم ارتباط دارند؟

بیگ بنگ: پژوهش در مکانیک کوانتومی فرایندهایی فیزیکی را آشکار ساخته است که برخی را معتقد کرده آنها دارای شباهتهایی باور نکردی با موارد ادعایی همانند شعور داشتن ذرات، ادراکهای فرا حسی (ESP)، شفا دادن مرموز و … هستند. این حرف های بیهوه ناشی از فقدان تفکر صحیح است، یا تفکر آرزومندانه، یا سو تفاهمی…

21 مهر 1393 5

سواد علمی چیست؟ با سواد کیست؟

بیگ بنگ: یکی از مناقشه برانگیزترین تعاریف در حیطه‌ی مسائل مربوط به علم؛ مفهوم «سواد علمی» است. اما به راستی “سواد” چیست؟ توان خواندن و نوشتن و محاسبات ساده ریاضی؟ بهره مندی از دانش عمومی و اطلاعات سطحی؟ یا در اختیار داشتن دانش تخصصی و عمیق؟

14 مهر 1393 2

گلوله چقدر در آب نفوذ مي كند؟

بیگ بنگ: فيلمها در كل به دنبال تحريك احساسات و تخيلاتند تا بتوانند فروش مناسبي در گيشه داشته باشند و براي اين منظور گاهي تا مرز دروغ و شايعه پراكني پيش مي روند. اوج اين مطلب را مي توان در فيلمهای باليوود مشاهده كرد.