پرتاب موشک با سوخت شیمیایی پر هزینه است. طبق قانون دوم حرکت نیز آیزاک نیوتن ، شتاب، α ، جسم با حاصل تقسیم نیرو، F، بر جرم آن، m برابر است با:
α=F/m
هنگامی که جرم m زیاد است، α کوچک می شود مگر اینکه F نیز زیاد باشد. بر طبق قانون نیوتن، شتاب جسم به مقدار زیادی نیرو نیاز دارد. وضع بر اثر گرانش بدتر هم می شود. موشک برای رسیدن به فضا، باید از گرانش زمین خارج شود. سرعت لازم را سرعت فرار می نامند و تقزیبا 11.2 کیلومتر در ثانیه در نزدیک سطح زمین است. این تقریبا 25000 مایل در ساعت است! برای اینکه موشک های سنگین به این سرعت برسند به پیشرانه ی بسیار زیادی نیاز است. مونورهای ساترن 5 که فضانوردان را در اواخر دهه ی 60 و اوایل دهه ی 70 به ماه برد، می توانست میلیونها اسب بخار توان تولید کنند، به گونه ای که هنگام روشن شدن موتورها زمین لرزه های کوچک ایجاد شوند.
مزیت نیروی هسته ای آشکار است. مقدار بسیار زیادی انرژی محبوس در چند اونس سوخت هسته ای برای پرتابه های فضایی ایده آل خواهد بود. با استفاده از سوخت هسته ای، پیشرانش موشک ها در خارج از حوزه ی گرانش زمین زیاد مشکل یا پر هزینه نخواهد بود. در چند پروژه تلاش شده است یک فضاپیمای هسته ای طراحی شود. هدف پروژه ی اریون در دهه ی 50 ساخت فضاپیمایی بود که با یک رشته بمب اتمی پیش رانده می شد. در دهه ی 70 ناسا ، در طرحی به همان اندازه پیچیده بنام موتور هسته ای برای کاربرد پرتاب کننده ی موشک NERVA تلاش کرد. هیچ کدام از این برنامه ها موفقیت آمیز نبود.

imagesizer
فضاپیمای هسته ای می تواند طی چند دقیقه به سیاره های خارجی برود، در حالی که با استفاده از روش های دیگر پیشرانش چند سال طول می کشد.

اما ناسا این فکر را کنار نگذاشت. در حال حاضر یک برنامه ی ناسا با عنوان سیستم ها و فناوری هسته ای پرومتئوس وجود دارد که امیدوار است که منابع انرژی هسته ای را ایجاد کند. ( در اساطیر یونان، پرومتئوس آتش را به بشر هدیه داد. ) توجه این مسئله بر دو کاربرد متمرکز است: تولید توان الکتریکی از ایزوتوپ های پرتوزا، و راکتورهای شکافت هسته ای.
ماده ی پرتوزا قبلا در کاوشگرهای فضایی بکار رفته است. ولی مقدار آن نسبتا کم بوده، و به اندازه ی کافی برای پیش راندن سفینه قدرتمند نبوده است، ماده ی پرتوزا فقط انرژی بکار انداختن دستگاههای کاوشگر را فراهم می کرد. دستگاهی، گرمای حاصل از واپاشی پلوتونیم 238 را در کاوشگر به برق تبدیل می کند، که جریان برای بکار انداختن همه ی تجهیزات برقی است. انرژی خورشید منبع بسیار خوب انرژی در فضاست و کاوشگرهای بسیار از آن بهره می گیرند، ولی سفینه ای که وظایفش آن را از خورشید دور می کند، یعنی دور از دامنه ی دسترسی خارجی منظومه ی شمسی، انرژی خورشید گزینه ی خوبی نیست. خورشید، اگرچه هنگامی که از مدارهای دور مانند مدارهای مشتری و زحل دیده می شود هنوز نسبتا درخشان است، انرژی زیادی برای یک فضاپیمای نیازمند توان فراهم نمی کند. پلوتونیم به آهستگی، با طی زمان زیادی، واپاشیده می شود، و کم وزن است. کاوشگرهای وایکینگ دهه ی70 ، به اضافه ی کاوشگرهای جدیدتر مانند گالیله و کاسینی، پلوتونیم را برای نیازهای برقی خودشان به همراه برده اند.
One_of_Cassinis_GPHS-RTGs
این مولد ترمو الکتریکی رادیو ایزوتوپ یکی از سه دستگاهی است که برای کاوشگر کاسینی ناسا برق تولید می کند. این دستگاه ها با تبدیل گرمای حاصل از واپاشی پرتوزای دی اکسید پلوتونیوم 238 برق تولید می کند.

اما هیچکس خوشحال نیست. کاسینی به زحل، در سال 97 با تلاش مشترک ناسا، سازمان فضایی اروپا و سازمان فضایی ایتالیا پرتاب شد، در حالی که پلوتونیم کافی ( تقریبا 72 پوند ) در برداشت که اعتراض های شهروندان نگران را بر انگیخت. شاید بخشی از نگرانی بر مبنای سر درگمی درباره ی ایزوتوپ ها بود. لوتونیوم 239 یک جزء رایج سلاح های هسته ای است، ولی ایزوتوپ موجود در کاسینی، پلوتونیوم 238، ذرات آلفا گسیل می کند و زیاد خطرناک نیست. محاسبات ناسا برای بدترین حالت داستان فقط خطری کم و قابل پذیرش نشان داد.
p7931_731363b69c45bdea8f7bfb333f2c027fARTICLE3
کاسینی، که در 15 اکتبر 1997 پرتاب شد تا زحل و قمرهایش را بررسی کند، بسیار دور از خورشید قرا گرفته است، به گونه ای که نمی توانست از انرزی خورشیدی نیرو بگیرد، لذا برای تامین نیازهای برقی خود از منبع انرژی هسته ای استفاده می کند.

با این حال، جامعه همیشه تضمین های سازمان فضایی را نمی پذیرد. مبنایی تاریخی برای این ناباوری وجود دارد. فاجعه های شاتل فضایی ناسا در سال 1986، هنگامی که چلنجر منفجر شد، و در سال 2003 هنگامی که کلمبیا سقوط کرد، این نکته را حالی کرد که عملیات های فضایی خطرناک باقی می مانند. کاربرد مقدار کمی از یک ایزوتوپ پرتوزای خوش رفتار مانند پلوتونیوم 238 برای ایجاد برق در یک کاوشگر یک چیز است و راکتور شکافت قدرتمندی در انتهای دنباله ی یک موشک با وظیفه ی کاملا متفاوت چیز دیگری. پیشرانش با نیروی هسته ای برای فضاپیماها به لحاظ فنی عملی است، ولی سازمانهای فضایی باید مردم را قانع کنند که این فضاپیماها قبل از اینکه شروع به پرتاب کنند در سکو ایمن هستند.
لازم به ذکر است که کاوشگر”کنجکاوی”ناسا نیز که در سال 2012 با ابزار فوق پیشرفته ی خود جهت شناسایی تاریخچه و بررسی حیات میکروسکوپی به مریخ فرستاده شد، انرژی مورد نیازش را از باتری اتمی که در داخل مریخ‌نورد جاسازی شده است بدست می آورد. جربان الکتربکی باتری، ناشی از گرمای حاصل از واپاشی هسته‌ای است که به جریان برق تبدیل می‌شود. این باتری می‌تواند در هر ساعت 2.5 کیلووات انرژی تولید کند و این باتری می تواند برای مدت 14 سال کار کند.

قسمت اول

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

4 دیدگاه

  1. سلام می خواستم لطف کنید در زمینه یه پزوهش علمی به من کمک کنید در واقع من 2 ساله که بر روی یک نوع طراحی خاص موتور گداخت هسته ای متمرکز شدم و به طور کامل طراحی جدیدی رو بوجود اوردم ولی به دلیل محدود بودن منابع و این که من فقط 14 سالمه برخی از این پزوهش ها برای من سنگینه چون باید پایان نامه های دانشجویان رو می خوندم به همین دلیل فکر می کنم که باید این طرح یک سرس مشکلات احتمالی داشته باشه به خاطر همین این طرحو به یه استاد دانشگاه رشته فیزیک نشون دادم اما اون گفت که چیزی ازش سر در نمیاره لطفا به من کمک کنید

    1. ببخشید چطور میتونم با شما در تلگرام ارتباط برقرار کنم ؟

      اسپانسر مالی میشم

      @abbas5h43

  2. سلام . با تشکر از شما .
    لطفا ذکر منبع را فراموش نکنید .
    منبع :
    کتاب Particles and Universe از مجموعه Physics in our world