تابش زمينه‌ي كيهاني،‌ پس‌تاب مهبانگ است. يك سيگنال رقيق بيش از سيزده ميليارد ساله كه پاسخ پرسش‌هاي بسياري از ماهيت جهان ما را با خود دارد. اين تابش به شكل غيرمنتظره‌اي در سال 1964 كشف شد و طي چهار دهه گذشته با آزمايش‌هاي زيادي مورد پژوهش قرار گرفته است.

تاكنون دو جايزه‌ي نوبل فيزيك به تحقيق در تابش زمينه‌ي كيهاني اختصاص يافته است: يكي در سال 1978 به آرنو پنزياس و رابرت ويلسون كه اولين بار آن را كشف كردند و ديگري در سال 2006 به جرج اسموث و جان مَتِر به خاطر نتايج ماهواره‌ي تحقيقاتي COBE.

بیشتر اطلاعات کیهانی موجود در تابش زمینه‌ی به صورت نوسانات صوتی در پلاسمای چگال، که جهان اولیه را پر کرده بود، رمزگذاری شده است. موسیقی مهبانگ که کیهان‌شناسان تلاش بسیاری جهت شناسایی و تحلیل آن داشته‌اند. تشخیص مدل‌های مختلف کیهان‌شناسی بسیار شبیه این است که ابزارهای موسیقی مختلف را از زیر و بم صدای آن‌ها تشخیص دهیم. اخیراً از این صدای شگفت‌انگیز کیهانی با آزمایش‌هایی همچون Boomerang  و  Maxima و به تازگی توسط ماهواره WMAP پرده‌برداری شده است. این مسئله منجر به جهش عظیمی در درک ما از جهان شده است، اما جستجو همچنان ادامه دارد.

آواي مهبانگ

تابش زمينه‌ي كيهاني و كيهان‌شناسي جديد

—————————————

The Music Of The Big Bang

Cosmic Microwave Background And The New Cosmology

نوشته‌ي : آمدئو بالبي (Balbi, Amedeo)

ترجمه: سمانه‌ي نوروزي

انتشارات: مازيار

 موضوع: تشعشع زمينه‌ي كيهاني

چاپ اول، 1391

تعداد صفحه: 184 – مصور – نمودار

وب‌سايت ناشر:  www.mazyarpub.com

قيمت:  7500  تومان

در ادامه به قسمت‌هايي از متن اين كتاب توجه فرماييد:

وقتي به معادلات تحول جهان در مدل مهبانگ نگاهي بياندازيم، روشن مي‌شود كه مقدار امگا در حين انبساط ثابت نمي‌ماند، و بيشتر و بيشتر از يك دور مي‌شود. با دقت مي‌توان گفت كه اگر امگا گاهي اوقات كمتر از يك باشد، جهان تحول خواهد يافت. و اگر بزرگ‌تر از يك باشد،‌ بزرگ‌تر هم خواهد شد. تنها موردي كه مقدار آن با زمان ثابت مي‌ماند، وقتي است كه دقيقاً برابر با يك باشد. همه مقادير ديگر در وضعيت ناپايدار ناراحت‌كننده‌اي هستند. به عبارت ديگر اگر چند ثانيه پس از مهبانگ جهان داراي مقدار امگاي كمي متفاوت از يك مي‌بود (فقط مقدار بسيار بسيار كمي بزرگ‌تر يا كوچك‌تر) اين مقدار كوچك تقويت مي‌شد،‌ از كنترل خارج گشته و امروزه بسيار بزرگ يا بسيار كوچك مي‌بود. از اين واقعيت كه امروزه مقدار امگا را بسيار نزديك به يك رصد مي‌كنيم، نتيجه مي‌گيريم كه فرآيندهايي مقدار آن را با دقت باورنكردني در جهان اوليه تنظيم كرده است.

در اينجا درباره‌ي تنظيم ظريف صحبت نمي‌كنيم، بلكه حرف از يك تنظيم دقيق است. براي واضح‌تر شدن:

يك ثانيه پس از مهبانگ، امگا بايد با تقريب خطاي خيلي كمي برابر با يك باشد. براي زمان‌هاي زودتر اين مقدار خطا بايد كمتر هم باشد.

اينكه امگا دقيقاً برابر با يك است، بايد خوب باشد. اما معما را حل نمي‌كند. چرا از بين بي‌نهايت مقاديري كه امگا مي‌توانست داشته باشد،‌طبيعت مقدار يك را انتخاب كرد؟ با يك پارادوكس مواجهيم. كمي شبيه به اين است كه يك مداد درست در نوك تيزش داراي تعادل كامل باشد. هرچند اين موقعيت با قوانين فيزيكي مجاز است، احتمال اينكه اين شرايط شانسي اتفاق افتاده باشد، بسيار ضعيف است ….

فهرست مطالب

مقدمه

1)       چشم‌انداز

فرار بزرگ

گرانش نهايي (حداكثري)

وزن همه‌ چيز

ماده‌اي از ساختار

يك مشت پر از اعداد

2)      نور باستاني

بعضي‌ها داغش را دوست دارند

دريايي از نور

از ستاره‌ها و كوره‌ها

دست‌پخت عالي

خداحافظي آخر

صداهاي خاموش

پرده‌هاي برانداخته

تولدي يك علم

3)     دانه‌هاي كيهاني

ناپايداري

نه كاملاً صاف

غول‌هاي كيهاني

سريع‌تر از نور

آشفتگي آغازين

قلمرو تاريكي

بقاياي تابش CMB

4)      موسيقي افلاك

صداها و اعداد

سمفوني‌هاي كيهاني

شنيدن با چشم

از ميان قله‌ها و دره‌ها

5)     يافتن هماهنگي

گشتن به دنبال الدورادو

جهان از ديد يك بالون

يك جهان تخت

فرار

انبساط كيهاني

آواي مهبانگ

6)      كشور كشف نشده

سمت تاريك جهان

جهان و توپ فوتبال

يك مرز جديد

نزديك به آغاز

فهرست ثوابت فيزيكي و نجومي