بیگ بنگ: آژانس فضایی اروپا، ماموریت آنتن فضایی تداخل سنج لیزری- لیزا(LISA) را به منظور توسعه یکی از عملیات اصلی این آژانس در دهه های پیش رو در نظر گرفته است. این عملیات درصدد برداشتن گامی عظیم است، چرا که این اجازه را به دانشمندان خواهد داد تا امواج گرانشى بیشتری را مشاهده کرده و فعالیت آنها را در جهان قابل مشاهده زیر نظر بگیرند.

به گزارش بیگ بنگ، آلوارو خيمنز کانته، مدیر علوم آژانس فضایی اروپا به تلویزیون بی بی سی گفت: اصلا ایده ای نداریم که به چه اکتشافاتى دست پیدا خواهیم کرد، اما حداقل میتوانیم به خط جدا کننده گرانش از فیزیک کوانتومی نزدیک تر شویم. امواج گرانشى که یک قرن پیش توسط آلبرت اینشتین پیش بینی شده و سال گذشته برای اولین بار مورد تایید قرار گرفت، امواجی در بافت فضا-زمان هستند که از خشن ترین و انفجاری ترین رویدادها در کیهان نشأت می گیرند. با وجود این رویکرد خشونت باری که در پیش گرفته اند، ما تا به اینجا موفق به شناسایی تعداد زیادی از آنها شده ایم و امید داریم که عملیات ليزا گام رو به جلوی بلندی در قابلیت های اکتشافی مان باشد. ماموریت ليگو که آشکارسازهایی روی زمین هستند، امواجی بین 10 تا 1000 هرتز را تشخیص می دهند، اما ليزا در دامنه 0.1 مگا هرتز تا 1 هرتز فعالیت خواهد کرد.

با این شرایط، عملیات کارساز خواهد بود؟

آژانس فضایی اروپا سه ماهواره مشابه را به فضا پرتاب خواهد کرد که در حدود پنجاه میلیون کیلومتر دورتر از زمین خواهند رفت. هر ماهواره در یک الگوی مثلثى شکل تا 2.5 میلیون کیلومتر با یکدیگر فاصله خواهد داشت و پرتوهای لیزری میان هر کدام به تکاپو خواهد پرداخت. دانشمندان پروژه حرکات کوچک این پرتوهای نور را رصد خواهند کرد. امید است انحراف های ناچیز فضا-زمان ناشی از برخورد سیاهچاله ها یا سایر رویدادهای فضایی عظیم شناسایی گردد. شاید این خبر موجبات تعجب بسیاری از افراد را فراهم نیاورد؛ در حال حاضر، امواج گرانشى مورد توجه زیادی هستند و از آنجا که ‘جهان گرانشى’ در سال 2013 ميلادى بعنوان مضمون این عملیات برگزیده شد، عملیات ليزا نوید بخش به نظر می رسد.

دیوید شوميکر، از موسسه اختر فيزيک کاولى MIT در نشست انجمن فیزیک آمریکا در ماه ژانویه گفت: اینطور به نظر می رسد که عملیات ليزا وارد فاز اجرایی خواهد شد و عزم خود را برای تحقق این هدف جزم کرده است. این عملیات بعنوان سومین عملیات بزرگ برنامه علمی آژانس فضایی اروپا شناخته شده است، اما تنها خبر هیجان انگیز در کمیته برنامه علمی این آژانس در روز سه شنبه نبود.

عملیات موسوم به پلاتو(PLATO) نیز بطور رسمی در برنامه علمی جای گرفته است. این کار در سال 2014 به انجام رسید.  علمیات پلاتو با اجرا در سال 2026 خواهد توانست هزاران ستاره درخشان را در ناحیه بسیار بزرگی از آسمان مورد پوشش و بازبینی قرار دهد. دانشمندان با انجام این عملیات امیدوارند به سیاره های زمین مانند بیشتری دست پیدا کنند. عملیات آشکارساز ليزا یک سری فناوری های کلیدی جهت شناسایی امواج گرانشى از فضا نشان داده است. عملیات ليزا قبل از اینکه بصورت رسمی در برنامه علمی آژانس فضایی اروپا گنجانده شده و در سال 2034 انجام پذیرد، باید از مراحل برنامه ریزی عبور کند. ما هیجان بسیار زیادی برای تحقق این هدف و دیدن دستاوردهای آتی داریم.

ترجمه: منصور نقی لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sciencealert.com