بیگ بنگ: در 66 میلیون سال قبل، زمین اوقات بسیار نامساعدی را پشت سر گذاشت. سیارک غول‌پیکر به طول 81 کیلومتر به مکزیک کنونی در نزدیکی منطقۀ چیکشلوب برخورد کرد؛ رویدادی که به باور دانشمندان باعث بروز انقراض گسترده‌ای شد و 75 درصد ِ کل گونه‌های حیات در زمین را از بین برد.

به گزارش بیگ بنگ، اکنون به پاس تحقیقات جامعی که دانشمندان دربارۀ سنگ‌های زیر گودال چیکشلوب انجام دادند تا نمونه‌های ارزشمندی که 500 تا 1300 متر زیر کف دریا هستند استخراج نمایند، شرایط برای بازسازی شرایط در آن روز فاجعه‌آمیز مهیا شده است. روزی که نسل جانداران زیادی از زمین ریشه کن شد. سنگ مذاب، زغال سنگ و وجود سولفور در هسته‌ها تنها بخشی از نشانه‌های آن برخورد عظیم است.

«شان گالیک» ژئوفیزیکدان از دانشگاه تگزاس گفت: «با شواهدی که از قسمت‌های عمیق زمین بدست آورده‌ایم، میتوانیم فرایندهای برخورد سیارکی را از دیدگاه‌های بهتری مورد بررسی قرار دهیم.» این سیارک باعث ایجاد سونامی بزرگی شد که ارتفاع آن به صدها متر می رسید؛ این سونامی با سرعت شگفت‌انگیزی سنگ‌ها و هر چیزی را که سر راهش قرار داشت به حرکت در آورد و برخی از آنها را در گودالی جمع کرد؛ تقریبا 130 متر مواد تنها در یک روز انباشت شد. در ابتدا، محل برخورد سیارک به مثابه یک جهنم آتشین بود. سپس کل سیاره وارد دوره یخبندان شد و زمینه برای رویداد انقراض کرتاسه-پالئوژن فراهم آمد.

در انتهای دورۀ کرتاسه نیز دایناسورهای غیرپرنده از صحنه روزگار حذف شدند. به گفته محققان، همه دایناسورها آن روز از میان نرفتند، اما خیلی از آنها کشته شدند. سنگ مذاب نشان میدهد که سیارک با نیروی 10 میلیارد بمب اتمی به زمین برخورد کرد و جنگل‌ها را تا هزاران کیلومتر به آتش کشید. در نتیجۀ این فاجعه، سونامی عظیمی پدید آمد که تا ایلینویز کنونی هم رسید. سپس، وقتی از شدت سونامی کاسته شد، مقداری مواد از جمله ذغال سنگِ حاصل از درختان سوخته و غیره به گودال‌های تازه راه یافتند.

انتظار می رود این رویدادها تاثیر چشمگیری بر اکوسیستم‌های پیرامون داشته باشند، اما آنچه بعدها اتفاق افتاد جهان را تغییر داد. سرنخ در جایی قرار دارد محققان در آنجا پیدا نکردند. حضور مقدار زیادی مواد معدنی ِ حاوی سولفور در یافته‌ها تایید شده است. این نشان میدهد که برخورد سیارک باعث تبخیر این سنگ‌ها شد؛ لذا حجم شگفت‌انگیزی ایروسول سولفات به اتمسفر آزاد شد؛ در نتیجه، نور خورشید مسدود گشت و در سال‌های بعدی، دمای زمین با کاهش شدید روبرو شد.

بر اساس محاسبات محققان، تقریبا 325 میلیارد تن سولفور در اثر برخورد سیارک به زمین آزاد شد؛ یعنی چهار برابر بزرگتر از میزان سولفوری که در طول فوران کراکاتوآ در سال 1883 به بیرون پرتاب شده است. این رویداد هم به نوبۀ خود برای 5 سال بعد، دمای زمین را کاهش داد. دانشمندان از سولفور بعنوان یک عنصر قاتل یاد می کنند. اگر این عنصر وارد اتمسفر شود، باید شاهد انقراض گسترده‌ای در سطح جهانی بود. جزئیات بیشتر این پژوهش در PNAS منتشر شده است.

ترجمه: منصور نقی‌لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sciencealert.com