آیا “ماده تاریک” دایناسورها را از بین برد؟
بیگ بنگ: بر اساس مطالعه جدید دانشمندان دانشگاه ماساچوست، ماده تاریک شاید نابودگر اصلی دایناسورها بوده باشد. عبور دورهای منظومه شمسی از میان صفحهای از ماده تاریک روی صفحه کهکشان راهشیری میتواند منجر به آغاز بمباران دنبالهدارها و افزایش احتمال انقراض گسترده نسل جانداران شود.
محققان دانشگاه هاروارد معتقدند که ورود سامانه خورشیدی از خلال ماده تاریک باعث برخورد دنباله دارها و شهاب سنگها به زمین شده و منجر به انقراض نسل دایناسورها شده است.
گروهی از فیزیکدانان نظری میگویند که احتمالا صفحهای نازک از ماده تاریک در کهکشان راه شیری، عامل اصلی بمباران زمین با شهابسنگهای بزرگی بوده که منجر به انقراض نسل و قتل عام جانورانی مانند دایناسورها شده است. این مدل مبتنی بر شکلی فرضی از ماده تاریک است که در سال گذشته به عنوان ابزاری برای حل یک معمای کیهانی دیگر تعریف شده بود. وجود چنین صفحه تاریکی میتواند به زودی توسط رصدخانههای نجومی آزمایش شود. مقالههای مربوط به این مدل را میتوانید در اینجا و اینجا مطالعه کنید.
در مقاله تازه، دو فیزیکدان نظری به نام لیزا رندال و متیو ریس از دانشگاه هاروارد، نظریه دیگری را ارائه کردهاند که این تناوب فرضی را ناشی از تناوب مسیر خود خورشید (و البته کل منظومه شمسی) در امتداد مسیر خود در کهکشان راه شیری میداند. خورشید علاوه بر این که از الگوی حرکت چرخشی بازویهای کهکشان پیروی میکند و به دور مرکز کهکشان میچرخد، در یک چرخه 70 میلیون ساله به سمت بالا و پایین حرکت میکند و محاسبات آنها نشان میدهد منظومه شمسی هر 35 میلیون سال یک بار، از خلال ماده تاریک عبور میکند. الگوی مشابهی پیشتر در مطالعه برخوردهای دنبالهدارها روی زمین مشاهده شده بود که نشان میداد این برخوردها هر 35 میلیون سال افزایش مییابند.
مدلهای قبلی نمیتوانستند وجود نیروی گرانشی بسیار قوی را که موجب این اثر شود، توضیح دهند. اما رندال و ریس نشان دادند صفحهای نازک از ماده تاریک در مرکز صفحه کهکشان میتواند دقیقا این کار را انجام دهد و سبب طوفانهای کهکشانی با تناوبی تقریبا 35 میلیون ساله شود. این توضیح با برخی مدارک آماری ضعیف که در بررسی اخیر حفرههای برخوردی شدید یافت شده، منطبق است. مقاله جدید این دو به زودی در ژورنال Physical Review Letters منتشر خواهد شد. برای مطالعه نسخه الکترونیکی این مقاله، اینجا را کلیک کنید.
ماده تاریک ، این نیروی مرموز برای نظریههای توضیحدهنده چگونگی انبساط جهان و چگونگی تعامل کهکشانها حیاتی است و دانشمندان تقریبا مطمئناند ماده تاریک وجود دارد اما نمیدانند به چه چیزی شباهت داشته یا این که کجا باید آن را بیابند.
تیم علمی به دنبال بررسی ارتباط احتمالی بین برخوردهای دنبالهدار و حرکت منظومه شمسی از خلال دیسک ماده تاریک بود. زمانی که منظومه شمسی از خلال دیسکی حرکت میکند، با کشش گرانشی قوی مواجه میشود که نواحی مانند ابر اورت را مختل کند؛ این کشش میتواند حرکت سنگهای فضایی به سمت زمین را موجب شود.
تیم علمی دهانههای برخوردی بزرگ راکه در 250 میلیون سال گذشته روی زمین ایجاد شده بودند، مطالعه کرد؛ تحلیل آنها نشان میدهد ماده تاریک، احتمالا الگوهای مشاهدهشده در دهانههای برخوردی را بیش از میزان متوسط دهانه برخورد ایجاد میکند. با این حال، دهانه برخوردی که با انقراض دایناسورها در 66 میلیون سال پیش مرتبط است، به طور کامل با گذر منظومه شمسی از خلال این دیسک مطابقت ندارد و دانشمندان به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز دارند. به رغم مبنای نه چندان محکم این مدل، راندل آن را باارزش میداند. او می گوید: «این مدل سعی میکند تا این ایده دیوانه وار را به علم تبدیل کند، ما نمیگوییم که فکر میکنیم این مدل 100 درصد درست است، فقط میگوییم که پیشبینیهایی بر مبنای این مدل انجام خواهیم داد».
مطالعه بیشتر در : newscientist , dailymail