انسانهای اولیه از یک فاجعۀ آتشفشانی نجات یافتند
بیگ بنگ: نوع بشر از اَبَر فوران یک آتشفشان که 74 هزار سال پیش رخ داد و – 5000 بار مهیبتر از فوران آتشفشانی کوه سنت هلن بود، جان سالم به در برده است.
به گزارش بیگ بنگ، تحقیقات جدید باستانشناسی از این فرضیه حمایت میکنند که جمعیت بشر که تا 80 هزار سال پیش در هند مستقر بوده توانسته از یکی از بزرگترین فورانهای آتشفشانی دو میلیون سال گذشته جان سالم به در ببرد. اَبَرفوران توبا یکی از بزرگترین وقایع آتشفشانی در دو میلیون سال گذشته است که تصور میشود، حدود 5000 برابر مهیبتر از فوران کوه سنت هلن بوده که در دهه 1980 رخ داد.
این فوران 74 هزار سال پیش در جزیره سوماترا، اندونزی رخ داد و باعث بروز “زمستان آتشفشانی شد که” شش تا ده سال به طول انجامید و منجر به خنك شدن 1000 ساله سطح زمین گردید. محققان معتقدند این فوران آتشفشانی منجر به فاجعه بزرگی شده بود که در نتیجۀ آن جمعیت انسانتباران و پستانداران در آسیا به شدت کاهش پیدا کرد و حتی نزدیک بود گونۀ ما به طور کلی نابود شود.
گفته میشود تعداد کمی از افراد بازماندگان انسان خردمند در آفریقا با تدوین استراتژیهای پیچیدۀ اجتماعی، نمادین و اقتصادی زنده ماندند و همین امر باعث شد تا آنها بتوانند سرانجام 60 هزار سال بعد در امتداد ساحل اقیانوس هند دوباره گسترش پیدا کنند و جمعیت کنونی آسیا را بازسازی نمایند.
تحقیق میدانی که در سال 2007 در جنوب هندوستان انجام شد، این نظریهها را به چالش کشیده و منجر به بروز بحثهای اساسی و کلیدی بین باستانشناسان، متخصصان ژنتیک و زمینشناسان شده است. این بحثها بیشتر در مورد زمان پراکندگی انسانها در خارج از آفریقا و تأثیر اَبَر فوران توبا بر آب و هوا و محیط است. مطالعۀ حاضر به ادامه این بحثها میپردازد و شواهدی را مبنی بر حضور انسان خردمند در آسیا زودتر از آنچه انتظار میرفت، ارائه میدهد و بیان میدارد که اَبَر فوران توبا به گونهای باعث پدید آمدن آخرالزمانی در زمان خودش شده بود.
فوران آتشفشانی توبا و تکامل انسان
مطالعۀ حاضر مبتنی بر یك اثر چینهشناسی 80 هزار ساله از سایت دابا در منطقه میدل سان شمال هند است. ابزارهای سنگی کشف شده در شهر دابا که از لحاظ زمانی با رویداد توبا همخوانی دارند، شواهد محكمی ارائه میدهند كه ابزارهای میانسنگی در حدود 74 هزار سال پیش توسط این جمعیت مستقر در هند به کار گرفته میشدند. استاد “جی. پال” محقق اصلی دانشگاه الله آباد هند میگوید: «گرچه خاکستر توبا اولینبار در سال 1980 در درۀ سان شناسایی شد، لکن تاکنون ما به شواهد باستانشناسی که به این موضوع مرتبط باشند دسترسی نداشتیم، بنابراین سایت دابا از وجود یک شکاف زمانی بزرگ رنج میبرد.»
پروفسور “کریس کلارکسون” از دانشگاه کوئینزلند، که نویسنده اصلی این تحقیق نیز هست بیان داشت: «جمعیت ساکن در دابا از ابزارهای سنگی درست شبیه به ابزارهایی که در همان دوره توسط انسانهای خردمند در آفریقا مورد استفاده قرار میگرفتند استفاده میکردند. این واقعیت که این ابزارها در زمان اَبَرفوران توبا از بین نرفتند یا پس از آن به سرعت تغییر کردند و پیشرفتهتر شدند، حاکی از آن است که جمعیتهای انسانی از این به فاجعۀ عظیم جان سالم به در برده و به طراحی ابزارهایی پرداختند که با محیط اطرافشان سازگاری بیشتری داشت.
این کشفیات جدید از شواهد فسیلی مبنی بر مهاجرت انسانها از آفریقا و گسترش آنها در سراسر اوراسیا قبل از 60 هزار سال پیش، پشتیبانی میکند. علاوه بر این شواهد موجود از یافتههای ژنتیکی که بیان میدارد انسانها قبل از 60 هزار سال پیش با سایر گونههای باستانی انسانتباران، مانند نئاندرتالها تعامل داشتند پشتیبانی میکند.
توبا، تغییرات آب و هوا و جهش انسانی
گرچه اَبَر فوران توبا یک رویداد عظیم بود، اما تعداد کمی از اقلیمشناسان و زمینشناسان به تدوین اولین سناریوی “زمستان آتشفشانی” پرداختهاند و این امر نشان میدهد که نحوۀ خنک شدن زمین و اینکه آیا فوران توبا باعث ایجاد دورۀ یخبندانی شده بود یا نه بیشتر از آنچه که فکر میکنیم در هالهای از ابهام نهفته است. شواهد باستانشناسی اخیر در آسیا، از جمله یافتههای کشف شده در این تحقیق، از این نظریه که جمعیت انسانتباران به دلیل اَبَر فوران توبا منقرض شدند، پشتیبانی نمیکند.
در عوض، شواهد باستانشناسی نشان میدهد كه انسانها توانستند از یكی از بزرگترین رویدادهای آتشفشانی تاریخ بشر، جان سالم به در برند و با آن مقابله کنند. این امر نشان میدهد كه این گروههای كوچك متشکل از انسانهای شکارچی خود را با تغییرات محیطی سازگار کردند. با این وجود، به نظر نمیرسد مردمی که بیش از 74 هزار سال قبل در حوالی دابا زندگی میکردند، در انبار ژن افراد معاصر نقش چندانی داشته باشند و لذا این امر نشان میدهد که این شکارچیان احتمالاً برای حفظ بقای خود با مجموعهای از چالشها روبرو بودند که از جملۀ آنها میتوان به تغییرات محیطی هزارههای بعدی اشاره نمود.
پروفسور “مایکل پتراگلی” از مؤسسه مکس پلانک با ارائه جمعبندی در رابطه با پیامدهای گستردهتر این تحقیق گفت: «سوابق باستانشناسی نشان میدهد که اگرچه انسان گاهی اوقات توانسته در برابر چالشهای محیطی مقاومت زیادی را از خود نشان دهد، اما واضح است که لزوماً همیشه و در طولانی مدت از این کشمکش زنده بیرون نیامده است. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Nature Communications منتشر شده است.
ترجمه: سهیلا دوست پژوه/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: scitechdaily.com