بیگ بنگ: وجود و بقای حیات روی زمین وابسه به وجود و بقای میدان مغناطیسی زمین است. اگر میدان مغناطیسی نبود نه تنها ذرات بادهای خورشیدی سطح زمین را از موجودات زنده پاک می کردند. بلکه جو زمین نیز توسط توفان های خورشیدی به باد می رفت. سیاره مریخ نمونه ای از زمین بدون میدان مغناطیسی است . بنابراین برای بقای خودمان هم که شده بد نیست پی به ماهیت میدان مغناطیسی زمین ببریم. اكنون اولين مجموعه از تصاوير به‌دست آمده از گروه ماهواره‌هاي سوارم (Swarm) نشان مي‌دهد كه ميدان مغناطيسي زمين درحال ضعيف‌تر شدن است.

این نقشه تغييرات سيگنال‌هاي مغناطيسي منتشر شده از هسته زمين را نشان می دهد. در منطقه آبی شاهد ضعیف تر شدن و در نقطه قرمز شاهد تقویت این میدان مغناطیسی هستیم.
این نقشه تغييرات سيگنال‌هاي مغناطيسي منتشر شده از هسته زمين را نشان می دهد. در منطقه آبی شاهد ضعیف تر شدن و در نقطه قرمز شاهد تقویت این میدان مغناطیسی هستیم.

ضعیف شدن میدان مغناطیسی زمین

به گزارش بیگ بنگ، اين محاسبات جديد كه در طول 6 ماه گذشته انجام گرفته‌اند نشان مي‌دهند كه ميدان مغناطيسي زمين به اندازه‌اي ناچيز اما پايدار رو به ضعيف‌شدن گذاشته‌است و بيشترين كاهش نيز در نيمكره غربي رخ داده‌است. اين گروه ماهواره‌اي كه در نوامبر 2013 به فضا پرتاب شده‌اند، چشم‌اندازي بسيار دقيق را از ميدان مغناطيسي زمين كه ساكنان اين سياره را از گزند بمباران‌هاي كيهاني و ذرات باردار در امان نگه‌داشته، در اختيار دانشمندان قرار داده‌است. در برخي از مناطق از قبيل اقيانوس هند جنوبي، شدت ميدان مغناطيسي از ماه ژانويه به بعد، افزايش يافته‌است، اگرچه گرايش كلي اين ميدان رو به ضعيف شدن است. محاسبات جديد همچنين حركات شمال اين ميدان را به سوي سيبري تاييد مي‌كنند. به گفته آژانس فضايي اروپا، ميدان مغناطيسي زمين به‌ويژه در بخش آتلانتيك جنوبي ضعيف است كه اين ضعف دشواري‌هاي زيادي، از جمله نقص فني ماهواره‌ها را به‌دنبال داشته‌است. برخي از متخصصان براين باورند ضعيف شدن ميدان مغناطيسي آغازگر پديده وارونگي اين ميدان است،‌ پديده‌اي كه طي آن قطب شمال و جنوب ميدان مغناطيسي جا‌به‌جا مي‌شوند.

میدان مغناطیسی زمین که در اطراف زمین جریان دارد از ورود ذرات باردار و بادهای مضر خورشیدی جلوگیری می کند.
میدان مغناطیسی زمین که در اطراف زمین جریان دارد از ورود ذرات باردار و بادهای مضر خورشیدی جلوگیری می کند.

منشاء میدان مغناطیسی زمین و آینده آن

منشاء میدان مغناطیسی زمین، نتیجه حرکت میدان مغناطیسی در هسته آهنی آن است. میدان مغناطیسی هسته زمین در مقایسه با سطح سیاره 50 برابر قوی تر است. احتمالا زمین در کل عمر 4.5 میلیارد ساله خود میدان مغناطیسی داشته است. به احتمال زیاد در اوایل شکل گیری زمین، کل هسته آن مذاب بوده است، اما در حال حاضر تنها هسته خارجی آن مذاب است و بدلیل فشار بسیار زیاد ، هسته داخلی جامد شده است. این بدان معناست که احتمالا مغناطیس اولیه زمین قوی تر از امروز آن بوده است. میدان مغناطیسی هنگامی تشکیل می شوند که بارهای الکتریکی از میان مواد مغناطیسی مانند آهن عبور کنند. هر ماده مغناطیسی شده ای دو قطبی است که به این معنی است که یک قطب شمال و یک قطب جنوب مغناطیسی دارد و مسیر حرکت این خطوط هم از قطب شمال به قطب جنوب است. با عبور خطوط این میدان مغناطیسی از قطب شمال ماده مغناطیس شده به سمت قطب جنوب، یک میدان مغناطیسی خارجی در اطراف جسم ایجاد می شود که می تواند بر چیزهای دیگری که خیلی به آن نزدیک شوند، تاثیر بگذارد.

میدان مغناطیسی زمین شبیه به یک آهن ربا عمل می کند، انگار که یک آهن ربای غول آسا در هسته زمین از قطب شمل به قطب جنوب کار گذاشته شده است. ولی هسته زمین ذوب شده، در نتیجه یک جریان الکتریکی چرخشی در هسته سیاره ما، میدان مغناطیسی زمین را به آن القا می کند. یکی از نتایج این امر این است که تحت شرایط خاصی، میدان مغناطیسی زمین به طور متوسط هر 200 هزار سال می تواند برعکس شود. میدان مغناطیسی زمین کاملا بر محور چرخش سیاره منطبق نیست، بلکه یک اختلاف زاویه 11 درجه ای با آن دارد. البته این زاویه همواره ثابت نیست؛ قطب های مغناطیسی به طور دائم در حرکتند و قطب مغناطیسی ( نزدیک به قطب شمال جغرافیایی ) در چهار سده اخیر نزدیک به 1100 کیلومتر در سرزمین های قطبی کانادا جا به جا شده است.

میدان مغناطیسی زمین که از قطب شمال تا قطب جنوب سماوی کشیده شده از زمین در برابر اشعه ها و توفان های خورشیدی محافظت می کند.
میدان مغناطیسی زمین که از قطب شمال تا قطب جنوب سماوی کشیده شده از زمین در برابر اشعه ها و توفان های خورشیدی محافظت می کند.

جالب اینجاست که به رغم اندازه بزرگ زمین، میدان مغناطیسی آن ضعیف تر از میدان مغناطیسی آهن ربای یخچال است. با این حال ، این میدان هنوز آنقدر بزرگ هست که بتواند ما را از پرتوهای زیانبار خورشید و پرتوهای کیهانی در امان نگه دارد. میدان مغناطیسی زمین دارد ضعیف تر می شود اما کسی دلیل آن را نمی داند، با این وجود دلیل برای نگرانی وجود ندارد، سوابق نشان می دهد که شدت این میدان، متناوبا در حال کم و زیاد شدن بوده است. اگر کاهش شدت میدان مغناطیسی زمین ادامه یافته و این میدان دچار کاهش چشمگیری به نسبت فعلی خود شود، احتمال این می رود که جهت این میدان برعکس شود. اما بر خلاف باور عمومی ، چنین رخدادی به معنای پایان جهان نیست. می دانیم که در چند میلیارد سال گذشته ، میدان مغناطیسی زمین چندین بار برعکس شده و حیات کماکان ادامه یافته است. در نتیجه هیچ دلیلی وجود ندارد که یک تغییر دیگر در میدان مغناطیسی زمین ، هیچ اثری ویرانگری بر جا نمی گذارد. تنها خطر وقتی است که میدان مغناطیسی زمین کاملا ناپدید شود، ولی تا وقتی که زمین یک هسته مذاب دارد ، میدان مغناطیسی اش ادامه خواهد داشت.

منابع: dailymail , NASA , Earths magnetic field

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

2 دیدگاه

  1. مثلث برمودا به این موضوع ربطی ندارددر الکترو مغناطیس کلاسیک تعریف میدان مغناطیسی به صورت «میدان حاصل از بار الکتریکی در حال حرکت در اطراف آن» می‌باشد. به بیان ساده‌تر میدان مغناطیسی حاصل تأثیر دو میدان الکتریکی (مثلاً دو بار مثبت و منفی) بر روی هم است که منجر به درست شدن یک میدان مغناطیسی می‌شود.

    میدان مغناطیسی از تک بارها، سیم‌های حامل جریان، جهت گیری دوقطبی‌های مغناطیسی (آهنرباهای دایمی)، جریان سیال رسانا (میدان مغناطیسی زمین) ایجاد می‌شوند.

    نقشه ساده‌ای از میدان مغناطیسی کره زمین که منبع میدان مغناطیسی زمین را به صورت یک آهنربا نشان می‌دهد. قطب شمال زمین در نزدیکی بالای تصویر و قطب جنوب نزدیک پایین آن است. توجه کنید که قطب جنوب آهنربا در اعماق داخل زمین در زیر قطب جنوب مغناطیسی آن است. میدان مغناطیسی زمین حاصل عبور جریان دائم الکتریکی در هسته مایع خارجی آن است
    در الکترو دینامیک نسبیتی بین میدان الکتریکی و میدان مغناطیسی تفاوتی وجود ندارد و تعریف میدان الکترو مغناطیسی به صورت «اثر بار الکتریکی در اطراف آن» تعریف می‌شود. چون حرکت کاملاً نسبی در نظر گرفته می‌شود و نمی‌توان بین بار ثابت و بار متحرک تفاوتی قایل شد (متحرک بودن یا ثابت بودن برای ناظرهای مختلف تفاوت می‌کند). نیروی حاصل از این میدان را نیروی لورنتس می‌خوانند.

    به بیانی دیگر میدان مغناطیسی میدانی است که توسط یک جسم مغناطیسی یا ذرات، و یا با تغییر میدان الکتریکی، تولید شده‌است[۱] و توسط نیرویی که روی دیگر مواد مغناطیسی و یا حرکت بار الکتریکی اعمال می‌شود شناسایی می‌شود. میدان مغناطیسی در هر نقطه ی داده شده توسط هر دو پارامتر جهت و شدت (یا مقاومت) مشخص می‌شود، که به عنوان یک میدان برداری شناخته می‌شود.[۲] اشیایی که خود میدان مغناطیسی تولید می‌کنند آهنربا نامیده می‌شوند. آهن‌رباها توسط نیروها و گشتاورهایی که توسط میدان‌های مغناطیسی تولید می‌کنند بر یکدیگرتاثیر می‌گذارند. آهن‌ربا معمولاً خود را در جهت میدان مغناطیسی موضعی تراز می‌کند. قطبنماها از این اثر برای اندازه‌گیری جهت میدان مغناطیسی موضعی، تولید شده توسط زمین استفاده می‌کنند. ریاضیات پیچیده که میدان مغناطیسی یک شی را نشان می‌دهد با استفاده از خطوط میدان مغناطیسی نشان داده می‌شوند. این خطوط صرفاً یک مفهوم ریاضی است وبه صورت فیزیکی وجود ندارد. با این حال، برخی پدیده‌های فیزیکی از قبیل تراز شدن براده‌های آهن در یک میدان مغناطیسی، به مانند خطوط در یک الگوی مشابه با خطوط فرضی میدان مغناطیسی از جسم را تولید می‌کند. جهت خطوط میدان مغناطیسی که تراز دلخواه برای براده ی آهنی که بر روی کاغذی که بر روی یک نوار آهنربا قرار دارد، پاشیده شده‌است. نشان می‌دهد. جاذبه ی متقابل قطب مخالف براده آهن منجر به تشکیل خوشه‌های دراز از براده در امتداد خطوط میدان شده‌است.