حفره لایه ازون به بزرگترین حد خود رسید
بیگ بنگ: در حالی که جدیدترین بررسیها نشان میدهد حفره لایه ازون در سال جاری به بزرگترین و عمیقترین حد خود رسیده است، کارشناسان میگویند این آمار نگران کننده است و تأثیرات شدید تغییرات آب و هوایی را در زمین نشان میدهد.
به گزارش بیگ بنگ به نقل از ایسنا، بر اساس گزارش “سرویس نظارت بر اتمسفر کوپرنیکوس اتحادیه اروپا”(CAMS)، حفره لایه ازون بر روی قطب جنوب به بزرگترین و عمیقترین شکل خود در مقایسه با سالهای گذشته رسیده است که نگران کننده به نظر میرسد.
تشکیل حفرۀ لایه ازون که برای اولینبار در حدود دهه ۱۹۷۰ مشاهده شد، پدیدهای است که در اثر “کاهش ازون” در اثر تغییر اقلیم ایجاد میشود. این پدیده سالیانه بر فراز قطب جنوب رخ میدهد و در ماههای سپتامبر و اکتبر، پس از پایان زمستان در نیمکره جنوبی ظاهر میشود.
کاهش ازون یا تخلیه ازون به توصیف دو پدیده گفته میشود که طی آنها از دهه ۱۹۷۰ میلادی، حجم مولکول ازون در لایه استراتوسفر(لایه ازون) زمین در حدود چهار درصد در هر دهه کاهش یافته است. مهمتر از آن، کاهش استراتوسفر ازون در طول سرزمینهای قطبی بود. جزئیات این دو پدیده دارای تفاوتهای کمی هستند. اما کاتالیزور هر دو پدیده تخریب ازون توسط اتمهای هالوژنی است که منبع اصلی این اتمهای هالوژنی دستساختههای بشری هستند.
محققان هر ساله اندازه آن را به دقت بررسی میکنند و میگویند که اندازه حفره لایه ازون اکنون به وسعت دو برابر ایالات متحده آمریکا رسیده است. از آنجا که سال ۲۰۱۹ نسبت به سال ۲۰۲۰ گرمتر بود، حفره ازون در سال گذشته به طور قابل توجهی کوچکتر از سال ۲۰۲۰ بود. شرایط آب و هوایی و رویدادهای خاص جوی نقش مهمی در رشد حفره لایه ازون دارند. همچنین تصور میشود که حفره لایه ازون امسال تحت تأثیر “گردباد قطبی”(Polar Vortex) قرار گرفته باشد، جایی که درجه حرارت در حدود منفی ۸۰ درجه سانتیگراد است.
گردباد قطبی یا تاوه قطبی بستهای بسیار بزرگ از هوای خیلی سرد است که در طول زمستان بر منطقه قطبی سوار است. دو نوع گردباد قطبی در سیاره زمین وجود دارد، یکی در اطراف قطب شمال و دیگری در اطراف قطب جنوب. قطب جنوب سیاره زحل تنها جای منظومه خورشیدی ماست که در آن یک گردباد قطبی گرم روی میدهد.
تاوه قطبی گردش چرخندی با مقیاس سیارهای، معمولاً متمرکز در منطقه قطبی است که در گسترهای از تروپوسفر میانی تا استراتوسفر قرار میگیرد. به گفته کارشناسان، حفره لایه ازون در شرایط انجماد گردباد قطبی همراه با کلر و برم غیرفعال ایجاد می شود. این مواد، هنگامی که خورشید پس از زمستانی طولانی طلوع میکند، در اثر برخورد با نور خورشید از نظر شیمیایی فعال میشوند و لایه ازون را تخلیه میکند.
“وینسنت-هنری پیوچ” مدیر “CAMS” به دنبال انتشار این گزارش هشدار دهنده گفت: تنوع زیادی در وسعت حفره ازون در هر سال وجود دارد. حفره لایه ازون در سال ۲۰۲۰ یادآور سوراخ لایه ازون در سال ۲۰۱۸ است که یک حفرۀ کاملا بزرگ بود و در پانزده سال گذشته یا بیشتر، بزرگترین بود.
وی افزود: ما قطعا باید به اجرای “پروتکل مونترال” مبنی بر ممنوعیت انتشار مواد شیمیایی تخریب کننده لایه ازون ادامه دهیم. لایه ازون یک لایه محافظ زمین متشکل از ازون است که زمین را در برابر پرتو فرابنفش و تابش کیهانی درست در خارج از استراتوسفر پوشانده است و محافظت میکند. این لایه به جذب حدود ۹۷ تا ۹۹ درصد از پرتو فرابنفش و تابش کیهانی و عدم رسیدن آن به سطح زمین کمک میکند. بدون لایه ازون، نور فرابنفش و تابش کیهانی، سیاره ما را سوزانده و به حیات بر روی زمین آسیب می رساند.
نکته: حفره لایه ازونی که چندی پیش بسته شده بود مربوط به قطب شمال بود. این حفره لایه ازون در این خبر مربوط به قطب جنوب است.
سایت علمی بیگ بنگ / منابع بیشتر: sciencealert.com , scitechdaily.com
واقعا به نظر من یکی از خطرناک ترین اتفاقات برای انسان در دراز مدته .
ولی از طرفی به نظر من خود فیزیک زمین وساختار مدار مغناطیسی زمین کم تاثیر نیست در این اتفاق . اتشفشان های متعددی که در نیمکره جنوبی رخ میده و حتی با وجود اینکه تراکم جمعیت انسان روی نیمکره شمالی بیشتره ولی باز خبرها حاکی از این هستش که تاثیرات گلخانه ای در نیمکره جنوبی بیشتر از شمالی اثر داشته . !!
از طرفی واکنش پرگشت پذیر اوزون به اکسیژن قطعا تابع دما و غلظت پارامتر های واکنش است . در دمای میانگین زمین که فقط به نظر ما چند درجه تغیر کرده در مقیاس اندازه K تعادلی اوزون تغییر شایانی بوده .
تئوری دیگه ای هم بود که احتمال میدند به خاطر تراکم گازی روز افزون زمین و ردپای گرمایش زمین سالانه مقداری از گازهای دور از فواصل زمین از جو خارج میشوند!