ستارگان صورت فلکی جبار – قسمت دوم
بیگ بنگ: در اين قسمت از معرفی ستارگان صورت فلکی جبار به معرفي سه ستاره معروف كمربند جبار ميپردازيم.
ستارهي ابسيلون-جبار (ε – Ori Star)
اين ستاره (Alnilam) ناميده ميشود و يكي از ستارگان كمربند جبار است. قدر ظاهري آن 1.7 و فاصلهاش 1200 سال نوري ميباشد. ستارهاي آبي و داغ از كلاس بي ميباشد كه داراي دماي سطحي 25000 درجهي كلوين است. قطر اين ستاره 30 برابر قطر خورشيد، جرم آن 40 برابر جرم خورشيد و درخشش آن 375000 برابر درخشش خورشيد است.
در اطراف اين ستاره، به علت داغي زياد يك ابر سحابي شكل وجود دارد. در سطح ستاره، طوفانهاي شديد با سرعت 2000 كيلومتر در ثانيه در جريان است كه باعث خروج مواد و كاهش جرم در ستاره ميگردد. سرعت كاهش جرم آن 20 ميليون مرتبه از سرعت كاهش جرم در خورشيد بيشتر است. اكنون فقط 4 ميليون سال از عمر ستاره ميگذرد و ستاره در نهايت تبديل به يك غول سرخ شبيه به ستارهي ابط الجوزا در آسمان خواهد شد.
ستارهي زتا-جبار (ζ – Ori Star)
نام آن (Alnitak) ميباشد و يكي از ستارگان كمربند جبار است. داراي قدر 1.7 در آسمان است و 1200 سال نوري از زمين فاصله دارد. ستارهاي آبي و داغ از كلاس (O) ميباشد. دماي سطحي آن 31000 درجهي كلوين ميباشد. قطر آن 20 برابر قطر خورشيد و درخشش آن 100000 برابر درخشش خورشيد است.
اين ستاره داراي ميزان زيادي اشعهي ايكس ميباشد كه علت آن وجود طوفانهايي با سرعت 2000 كيلومتر در ثانيه در سطح ستاره است كه اصطكاك گازها در اين طوفانها موجب توليد اشعهي ايكس ميگردد. در اطراف ستاره ميزان زيادي ابرهاي غباري و يك سحابي به نام « سحابي سر اسب» وجود دارد. اين ستاره داراي يك قل از كلاس بي و به قطر 14 برابر قطر خورشيد است. اين دو ستاره با پريود چندهزار ساله به دور هم ميگردند.
همچنين داراي يك سياره شبيه به زمين است كه در فاصلهي 300 واحد نجومي (8 برابر فاصلهي پلوتون تا خورشيد) از آن قرار دارد و به دور آن ميگردد. اكنون 6 ميليون سال از عمر اين ستاره ميگذرد و به زودي تبديل به يك غول سرخ شبيه به ابطالجوزا در آسمان ميشود و سپس با وقوع يك انفجار سوپرنوا تبديل به ستارهاي نوتروني خواهد شد.
ستارهي اتا-جبار (η – Ori Star)
نام اين ستاره، (Saiph Algjebbah) ميباشد. داراي قدر ظاهري 3.3 تا 3.6 در آسمان است و 1200 سال نوري از زمين فاصله دارد. اين ستاره در حقيقت دو ستارهي نزديك به هم ميباشند كه به دور هم ميگردند. هر دوي اين ستارگان آبي داغ از كلاس بي هستند.
ستارهي اول با قدر ظاهري 3.6 و دماي سطحي 27500 درجهي كلوين، قطر 8 برابر قطر خورشيد، جرم 15 برابر جرم خورشيد و درخشش 32000 برابر درخشش خورشيد ميباشد و ستارهي دوم با قدر ظاهري 4.9 و دماي سطحي 23080 درجهي كلوين، قطر 5 برابر قطر خورشيد، جرم 9 برابر جرم خورشيد و درخشش 6200 برابر درخشش خورشيد ميباشد. حلقهاي از گاز در اطراف دو ستاره وجود دارد.
قل سومي نيز با قدر ظاهري 9.4 از كلاس A با دماي سطحي 7800 درجهي كلوين، جرم 1.7 برابر جرم خورشيد و درخشش 8 برابر خورشيد وجود دارد كه شايد متعلق به اين سيستم ستارهي باشد. اكنون در حدود 10 ميليون سال از عمر اين ستاره ميگذرد.
ادامه دارد…
مطالعه بیشتر در: Eta Orionis , Alnitak , Alnilam