بیگ بنگ: برای انجام هر بازی باید درکی ابتدایی از قواعد و قوانین آن بازی داشته باشید. اما چگونگی یادگیری و پردازش این قوانین خود یک فرآیند بسیار جالب است و به دانشمندان این امکان را می دهد تا با استفاده از آن، یادگیری را در حیوانات بررسی کنند.

به گزارش بیگ بنگ، حال، دانشمندان اعلام کرده اند که شامپانزه ها می توانند ارتباطات میان سه نشانۀ دست که موقع بازی سنگ-کاغذ-قیچی از آنها استفاده می کنیم را یاد بگیرند و به اندازۀ کودکان چهار ساله در آن خبره شوند. گروه محققان دانشگاه کیوتو این تحقیقات را رهبری می کردند. آنها از هفت شامپانزه استفاده کردند. این هفت شامپانزه شامل هر دو جنس نر و ماده می شدند و نیز دارای سنین متفاوتی بودند. همۀ این شامپانزه ها در موسسۀ تحقیقاتی نخستی سانان که وابسته به دانشگاه کیوتو می باشد ساکن بوده و با فعالیت های کنترل شونده از طریق رایانه آشنایی داشته اند.

شامپانزه ها توانایی بیشتری در استفاده از دست هایشان نسبت به ما دارند، اما در حقیقت به آنها آموزش داده نشد تا با دست هایشان نشانه ها را بسازند، بلکه در عوض تصاویر مربوط به این نشانه ها برای آنها بر روی یک صفحه نمایش داده شد. در این تصاویر هم دست خود شامپانزه ها و هم دست انسان ها به تصویر کشیده شده بود. هر تصویر دو تا از سه نشانة دست را به تصویر می کشید و شامپانزه ها باید به موردی که ترجیح داده شده بود اشاره می کردند. مثلا کاغذ در مقابل سنگ، قیچی مقابل کاغذ و سنگ مقابل قیچی.

سپس فرآیند یادگیری شروع شد. شامپانزه ها در جایی نرم و راحت در اتاقک آزمایش نشسته بودند و باید به تصویر روی صفحه ضربه می زدند. اگر مورد درست را انتخاب می کردند صدای زنگ مانند پخش می شد و به آن ها تکه ای سیب داده می شد و اگر نه، صدای گوش خراشی به نشانۀ خطا پخش می شد و خبری از غذا هم نبود. در هر روز سه جلسه و در هر جلسه شامپانزه ها 48 بار امتحان می شدند. هر چه شامپانزه ها بیشتر یاد میگرفتند، نشانه ها با پیچیدگی بیشتری چیده می شدند. در نهایت پنج تا از هفت شامپانزه، به طور کامل برنامه آموزشی را پشت سر گذاشتند. ابتدا به آنها تصاویر مربوط به دست شامپانزه ها نشان داده می شد و زمانی که به آنها مسلط شدند، تصاویر دست انسان نیز به آن ها نشان داده شد. به طور میانگین هر شامپانزه 307 جلسۀ تمرینی را گذراند.

محققان به منظور مقایسه توانایی یادگیری شامپانزه ها با کودکان انسان، آموزش های یکسان همین قوانین را برای 38 کودک 3 تا 6 ساله که هنوز به مدرسه نرفته بودند، به کار بردند. ترتیب انجام کار همان بود. تنها تفاوت ها در این بود که این آزمایش ها در مهد کودک انجام می شد و به کودکان برای انتخاب صحیح تکه ای سیب داده نمی شد، بلکه صدایی پخش میشد، تصویر شامپانزه های شاد برای آنها نمایان شده و جایزه ای کوچک نیز به آنها داده می شد. البته به گفتۀ محققان، کودکان صرف نظر از عملکردشان، هدیه ای به پاس حضورشان در این آزمایش دریافت می کردند.

در مقایسه با شامپانزه ها، بیشتر کودکان بسیار سریع قواعد را فرا گرفتند. به طور میانگین تنها 5 جلسه برای هر کدام از کودکان کافی بود. در هر جلسه آنها باید 12 بار از بین نشانه ها انتخاب می کردند. با اینحال، موفقیت آنها وابستگی زیادی به سن آنها داشت. به طوری که تمام آنهایی که کمتر از 4 سال سن داشتند، عملکرد نا امید کننده ای از خود نشان دادند و شانسی بیشتر از انتخاب نشانۀ دست راست نداشتند.

گروه محققان در این خصوص نظر خود را اینگونه بیان کردند: « چنین مسئلة دایره واری برای کودکان زیر سن بحرانی(Critical age) که حدودا معادل 4 سال است، بسیار سخت می باشد.» آنها همچنین این نکته را ذکر کردند که همچنین ممکن است کودکانی که دارای سن بالاتری بودند، با آن بازی از قبل آشنایی داشته اند. در مجموع، محققان پس از پردازش اطلاعات به این نتیجه رسیدند که زمانی که شامپانزه ها اصول بازی را یاد میگیرند، مهارت آنها در سنگ-کاغذ-قیچی به اندازة بچه های کوچک است. سرپرست محققین ژی گائو می گوید: « عملکرد شامپانزه ها در طول جلسات ترکیبی مشابه عملکرد کودکان چهارساله بود.»

نتایج این گروه تحقیقاتی بر اساس تحقیقات پیشین بنا شده است؛ تحقیقاتی که بررسی میکردند که حیوانات چقدر متفاوت تر از ما قادر به یادگیری ارتباط های دایره وار هستند. حالا این گروه امیدوار است که این تحقیق راه را برای پژوهش های بعدی در این خصوص، هموار کند. و ما دوست داریم که تصور کنیم که در جایی بیرون از محوطۀ موسسه در کیوتو، داریم شامپانزه هایی را می بینیم که در حال بازی سنگ-کاغذ-قیچی هستند تا تعیین کنند چه کسی آبدار ترین میوه را برای ناهار تصاحب می کند! جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Primates منتشر شده است.

ترجمه: امیرحسین ادیبی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sciencealert.com

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.