شطرنج – بخش اول

بیگ بنگ: معمولا برای موفق شدن در هر ورزشی، گونه ای استعداد یا فیزیک بدنی ژنتیکی نیاز است و شخص با شکوفایی این استعداد می تواند در آن رشته یک ورزشکار مطرح شود. امروزه بیشتر ورزشها چنان حرفه ای شده اند که بدون استعدادهای اولیه نمی توان امیدی به موفقیت در سطح جهانی داشت. تا همین چند دهه پیش، ژاپنی ها که با ابداع تکنیک‌هاو تاکتیک‌های جدید، در والیبال مردان دنیا حرفی برای گفتن داشتند، امروزه به دلیل میانگین قد کمتر بعید است بتوانند به روزهای درخشان خود برگردند. در بسکتبال و تنیس نیز داشتن قد بلند مهم است. معدود تنیسورهایی همچون دیوید فرر اسپانیایی قادر شده است با قد نسبتا کوتاه ۱۷۵ سانتی متر در میان بزرگان جهان قرار بگیرد. امروزه تنوع ورزشی در سطح جهان به حدی افزایش یافته که هر کسی می تواند متناسب با استعدادهای ذاتی خود حداقل در یکی از این رشته های ورزشی پیشرفت کند. البته قرار نیست همه افراد در ورزش به طور حرفه ای کار کنند. مزایای ورزش برای آماتورها بسیار زیاد است و نباید لابلای رقابت و مسابقه و پیروزی کمرنگ شود.

chess_illusion

در حالیکه در بیشتر ورزشها فیزیک بدنی مهم است، در برخی از آنها به ویژه شطرنج که ورزش فکری نام گرفته است، شکل اندام اهمیتی ندارد، اما داشتن استعداد ویژه برای رسیدن به سطح حرفه ای الزامی است. اگر چه هوش بالا پارامتر خوبی برای موفقیت است و ضریب هوشی بازیکنی چون کاسپارف را در حد یک نابغه تخمین می زنند، اما این استعداد، الزاما ضریب هوشی بالا نیست. شاید شطرنج، هوش ویژه خود را می طلبد. البته داشتن هوش یک نابغه نیز بدون مطالعه و تمرین برای مطرح شدن در شطرنج کفایت نمی کند! به نظر شما چقدر تمرین و مطالعه برای رسیدن به درجه استادی در شطرنج لازم است. در حد یک لیسانس یا فوق لیسانس؟ دکترا چطور؟ گاتا کامسکی آمریکایی، یکی از بزرگان شطرنج می گفت روزانه بیش از ۷ ساعت مشغول مطالعه و تمرین شطرنج است! کارپف نیز معتقد بود با روزی ۳ ساعت تمرین در شطرنج به جایی نخواهید رسید!

شطرنج در قرن چهارم یا ششم میلادی از شمال‌غربی هند سرچشمه گرفته‌است. شاهان هند بر این باور بودند که یادگیری جنگ موجب کسب ارزش‌های دلاوری، تصمیم‌گیری، شکیبایی و شجاعت می‌شود. بنابراین تصمیم گرفتند که جنگ را مدل‌سازی کنند. (ابداع این بازی و چنین باورهایی از سوی تمدنی که هیچگاه به همسایگانش تجاوز نکرده ، جالب است!) ظاهرا این بازی توسط سفیر هند برای انوشیروان ، یکی از شاهان ساسانی ارسال شد و نام چترنگ به خود گرفت. سپس در زمان خسرو پرویز به روم و یونان نیز راه یافت. در قرن ششم پس از شکست یزد گرد سوم در برابر عربها، چترنگ به شطرنج تغییر نام داده و وارد اسلام شد. از آن پس این بازی فکری از ایران به اروپا و روسیه رسیدو نیز در ژاپن و چین گسترش یافت.

در اروپا قوانین شطرنج دچار تغییراتی شد و در سال ۱۸۵۱ نخستین مسابقات بین‌المللی توسط هوارد استانتون که خود یک شطرنج باز انگلیسی بود، بر‌گزار شد. آدولف اندرسن ، قهرمان این رقابتها شد و در سال ۱۸۵۸، این قهرمانی را در به پل مورفی آمریکایی واگذارکرد. با این وجود ویلهلم اشتاینیتز چک به عنوان نخستین قهرمان جهان در سال ۱۸۶۶ شناخته می شود. در سال ۱۹۲۴، سازمان بین‌المللی شطرنج جهان( فیده) بنیان گذاشته ‌شد و به تدریج مسابقات و عناوین تازه‌ای به وجود آمدند. کاپابلانکای کوبایی نیز یکی دیگر از نوایغ شطرنج و سومین قهرمان جهان پس از لاسکر آلمانی بود. آلخین روسی وی را به زیر کشید و از سال ۱۹۲۷ تا ۱۹۴۶ چهار عنوان قهرمانی جهان به دست آورد. بازی چشم بسته و همزمان او با ۳۲ شطرنج باز نیمه حرفه ای که با ۱۹ پیروزی و ۴ شکست همراه بود، بخشی از نبوغ وی را نشان می دهد!

تصویری از اسون ماگنوس اون کارلسن استاد بزرگ و نابغه شطرنج اهل نروژ است که بازیکن شماره یک رتبه‌بندی جهانی شطرنج و قهرمان فعلی شطرنج جهان است.
تصویری از اسون ماگنوس اون کارلسن استاد بزرگ و نابغه شطرنج اهل نروژ است که بازیکن شماره یک رتبه‌بندی جهانی شطرنج و قهرمان فعلی شطرنج جهان است.

از این به بعد شوروی یکه تاز شطرنج بود و قهرمانی جهان تا سال ۱۹۷۲ میان شطرنج بازان این کشور رد و بدل می شد. در این سال بابی فیشر ، شطرنج باز نابغه و جنجالی آمریکایی، قهرمانی جهان را از روسها گرفت. بازیهای او با اسپاسکی همچون بازیهای کارپف و کاسپارف در سطح جهان بسیار خبر ساز شد. فیشر در دوره بعدی در اعتراض به شیوه جدید مسابقات ، از رویارویی با کارپف روسی امتناع کرد و قهرمانی را به وی واگذار نمود! سپس کاسپارف، شطرنج باز مشهوری که اکنون برای برقراری دموکراسی در روسیه مبارزه می کند، قهرمان بلا منازع جهان شد. وی تا سال ۲۰۱۳ رکوردار ریتینگ شطرنج با ۲۸۵۱ امتیاز بود! باور کردنی نیست که این رکورد توسط یک شطرنج باز جوان نروژی شکسته شود. مگنوس کارلسن با ۲۴ سال سن هم اکنون با ریتینگ ۲۸۸۰ سردمدار شطرنج جهان است!

مسابقات قهرمانی شطرنج زنان جهان نیز در سال ۱۹۲۷ بنیانگذاری‌شد. معروفترین شطرنج باز زن در تاریخ جودیت پولگار مجارستانی است که توانست در سال ۲۰۰۵ بین ۱۰ شطرنجباز بزرگ دنیا نیز قرار بگیرد. در حال حاضر وی نفر اول زنان و ۶۶ دنیاست. در میان کشورها، روسیه هنوز قدرت اول شطرنج دنیاست. اوکراین و چین در رتبه های دوم و سوم قرار دارند. کشور ما ایران به لطف بازیکنانی همچون الشن مرادی و احسان قائم مقامی و … در رتبه ۴۶ جا خوش کرده است. در بخش زنان، چین و روسیه رتبه های اول و دوم را در اختیار دارند و جالب اینکه ایران با بازیکنانی همچون آتوسا پورکاشیان و سارا سادات خادم الشریعه و رتبه ۳۰ در این لیست، بهتر از مردان عمل کرده است!

ادامه دارد »»»

نویسنده: احمد مصدر/ بیگ بنگ

منابع بیشتر: ratings , Volleyball , World Chess Championship , wiki

لینک کوتاه نوشته : http://bigbangpage.com/?p=20628

(۲۲ نفر , میانگین : ۴,۷۳ از ۵)
اشتراک گذاری

۳ دیدگاه

  1. خیلی خیلی عالی بود،سپاسگزارم بابت این مطلب،اصلن راجع به اسمش این ها رو نمی دونستم.خیلی عالی بود سپاس.فقط نمی دونم ایرانی ها که در شطرنج عالی هستن چرا این همه عقبتر هستیم نسبت به سایر کشورها.

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.