بیگ بنگ: خفاش‌ها با گسيل‌ داشتن موج‌هاي فراصوتي و سپس آشكارسازي بازتاب‌هاي آنها، مكان طعمه‌ي خود را پيدا مي‌كنند. بسامد اين مو‌ج‌ها از بسامد موج‌هايي كه انسان مي‌تواند بشنود، بيشتر است. براي مثال، يك خفاش نعل‌ اسبي موج‌هاي فراصوتي با بسامد 83 كيلوهرتز گسيل مي‌كند كه از بسامد حد شنوايي انسان كه 20 هرتز است، بيشتر است.

صوت پس از گسيل‌شدن از سوراخ‌هاي بيني خفاش، ممكن است به پروانه‌اي برخورد كند و در اثر بازتابش (پژواك) به سمت گوش‌هاي خفاش برگردد. حركت خفاش و پروانه نسبت به هوا سبب مي‌شود بسامد صوت شنيده شده، توسط خفاش در حدود چند كيلوهرتز با بسامد صوت گسيل شده متفاوت باشد. خفاش اين اختلاف بسامد را به طور خودكار به تندي نسبي ميان خود و پروانه تبديل كرده و در نتيجه با صفر كردن اين تندي نسبي مي‌تواند به پروانه برسد.

برخي پروانه‌ها با پروازكردن در مسيري غير از راستاي شنيدن موج‌هاي فراصوتي، خود را از گرفتارشدن نجات مي‌دهند. اين انتخاب مسير پرواز سبب مي‌شود اختلاف بسامد ميان بسامد صوت گسيل‌شده و بسامد صوت شنيده شده توسط خفاش كاهش يابد و در نتيجه ممكن است خفاش پژواك را تشخيص ندهد. برخي پروانه‌ها براي فرار از گرفتار شدن با تيك‌تيك كردن، موج‌هاي فراصوتي توليد مي‌كنند و در نتيجه دستگاه آشكارسازي خفاش را به هم مي‌ريخته و خفاش را دچار اشتباه مي‌كنند. شگفت‌آور اين است كه خفاش‌ها و پروانه‌ها بدون آن‌كه فيزيك خوانده باشند، اين كارها را انجام مي‌دهند.

نویسنده: اسماعیل جوکار/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع:  فیزیک پایه ۳ (هالیدی – رزنیک – واکر)