بیگ بنگ: ماهواره‌ها قسمت بالایی میدان مغناطیسی زمین را با جمع‌آوری داده‌ها برای سه سال نقشه‌بردای کرده و به ویژگی‌های شگفت‌انگیزی در مورد پوسته‌ی زمین پی برده‌اند. حاصل این نقشه‌برداری‌ها انتشار نقشه‌ای با بالاترین رزولوشن از فضا از این میدان تا به امروز است.

به گزارش بیگ بنگ، میدان مغناطیسی لیتوسفر(سنگ کره) بسیار ضعیف است و بنابراین شناسایی و نقشه‌برداری آن از فضا دشوار است. اما این کار با استفاده از ماهواره‌های اسوارم امکان پذیر شده است. پروفسور نیل اوسلی از دانشگاه صنعتی دانمارک که یکی از اعضای تیم دانشمندان منتشر کننده‌ی نقشه‌ی جدید در کنفرانسی در بنف کانادا می‌باشد، می‌گوید:« با استفاده از اندازه‌گیری‌های اسوارم و داده‌‌های پیشین از ماهواره‌های آلمانی CHAMP و با استفاده از تکنیک مدل سازی جدیدی امکان استخراج سیگنال‌های ضعیف میدان مغناطیسی پوسته با دقتی بی سابقه فراهم شد.»

بیشتر میدان مغناطیسی زمین توسط حرکات آهن مذاب در هسته‌ی خارجی، در اعماق بیش از 3000 کیلومتر تولید می‌شود. 6 درصد باقیمانده شامل میدان مغناطیسی لیتوسفر از جریان‌های الکتریکی فضای اطراف زمین و سنگ‌های مغناطیسی شده‌ی لیتوسفر بالاتر (قسمت بیرونی جامد زمین شامل پوسته و گوشته‌ی بالایی) تولید می‌شود. اسورم شامل سه ماهواره‌ی مشابه است که توسط آژانس فضایی اروپایی برای ردیابی و مطالعه‌ی میدان مغناطیسی زمین به فضا فرستاده شده است.

اثرات احتمالی شهاب سنگ

نقشه‌ی جدید نشان دهنده‌ی جزئیات تغییرات ایجاد شده در این میدان توسط ساختارهای زمین‌شناسانه در پوسته‌ی زمین است. مرکز یکی از این ناهنجاری‌ها در جمهوری آفریقای مرکزی و در اطراف شهری به نام بانگوئی قرار دارد. در این نقطه میدان مغناطیسی به طور قابل توجهی قوی تر و واضح‌تر است. دلیل این ناهنجاری هنوز ناشناخته است اما دانشمندان گمان می‌کنند که این ناهنجاری ممکن است نتیجه‌ی تاثیرات شهاب سنگ‌ها در این منطقه در 540 سال پیش باشد.

شواهدی از جابه‌جایی قطب‌ها

نقشه‌ی جدید جزئیاتی در مورد جابه‌جا شدن زیاد قطب‌های میدان مغناطیسی  در طول هزار سال آشکار می‌کند. میدان مغناطیسی در حالتی پیوسته از تغییرات پی در پی است. شمال مغناطیسی منحرف می‌شود و هر چند هزار سال قطب‌ها جابه‌جا می‌شوند به گونه‌ای که یک قطب‌نما به جای شمال به جنوب اشاره خواهد کرد.

زمانی که پوسته‌ی جدید از طریق فعالیت‌های کهکشانی و غالبا در اعماق اقیانوس تولید شد؛ مواد معدنی غنی از آهن در ماگمای سرد شده به سمت قطب شمال مغناطیسی جهت گیری می‌کنند بنابرایناسنپ شاتی از میدان مغناطیسی در زمان سرد شدن ماگما به دست می‌دهد. از آنجایی که میدان‌های مغناطیسی درطول زمان دوباره جابه‌جا می‌شوند؛ مواد معدنی سرد شده و روی هم قرار گرفته در اعماق اقیانوس شواهدی از تاریخچه‌ی مغناطیسی زمین به دست می‌دهد. جزئیات بیشتر را در ویدئوی زیر مشاهده کنید:

“دهانانجای” راوات از دانشگاه کنتاکی در آمریکا می‌گوید:« این لایه‌های روی هم قرار گرفته شواهدی از جابه‌جایی های قطب‌ها می‌باشند و تحلیل آثار به جا مانده‌ی مغناطیسی در کف اقیانوس امکان بازسازی تغییرات میدان هسته را می‌دهد. آنها همچنین به بررسی حرکات صفحات تکتونیک کمک می‌کنند. نقشه‌ی جدید ویژگی‌های میدان مغناطیسی را تا حدود 250 کیلومتر توصیف کرده و به بررسی دما و زمین شناسی لیتوسفر زمین کمک می‌کند.»

رون فلوبرگ هاگن مدیر ماموریت اسورم آژانس فضایی اروپا اضافه کرد:« فهمیدن پوسته‌ی زمین کار ساده‌ای نیست. اندازه‌گیری‌ها از آسمان به دلیل ارائه دادن دیدی جهانی و واضح از ساختار مغناطیسی پوسته‌ی جامد خارجی سیاره‌ی زمین ارزش بالایی دارد.» میدان مغناطیسی زمین را می‌توان یک پیله‌ی عظیم در نظر گرفت که ما را از پرتوهای کیهانی و ذرات شارژ شده که سیاره‌ی ما را در طوفان‌های خورشیدی بمباران می‌کنند حفاظت می‌کند. بدون آن زندگی به شکلی که امروز می‌بینیم وجود نداشت.

ترجمه: معصومه رحیمی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sciencedaily.com