بیگ بنگ: ماهواره آژانس فضایی اروپا سومین سال از مطالعه چهار ساله اش را پیرامون میدان مغناطیسی زمین پشت سر می گذارد. داده های ماهواره Swarm نشان می دهد که نوعی جریان فواره ای در اطراف هسته خارجی سیاره ما وجود دارد که از آهن مذاب تشکیل یافته و با سرعت شگفت انگیزی در حال حرکت است، طوری که بر سرعت آن نیز افزوده می‌شود.

به گزارش بیگ بنگ، میدان مغناطیسی زمین نقشی حیاتی در محافظت از زمین در مقابل پرتوهای کیهانی مضر و بادهای خورشیدی ایفا می کند. زندگی بدون این میدان مقدور نخواهد بود و جوّ با ارزش زمین با خطر جدی مواجه می شود. نهایتا، زمین به سرزمین غیر قابل سکونتی مانند همسایه سنگی سرخ مان یعنی مریخ تبدیل می گردد. از مدت ها قبل مفروض بوده که این میدان حیات بخش، نتیجه جریان آهن مایع پیرامون هسته (تقریبا سه هزار کیلومتر زیر پای ما) میباشد.

به دلیل وجود سنگ هایی که جلوی دید ما را می گیرند، مطالعه میدان مغناطیسی یکی از تنها راه هایی است که می توان برای سر در آوردن از اتفاقات درون هسته زمین استفاده نمود. قابلیت منحصر بفرد ماهواره Swarm در تفکیک انواع مختلف سیگنال های مغناطیسی از بخش های گوناگون زمین(از هسته درونی گرفته تا مگنتوسفر فوقانی)، کمک شایانی در درک بیشتر فعالیت های پنهانی زمین کرده است.

فیل ليورمور، محقق ارشد این پروژه گفت: ماهواره آژانس فضایی اروپا، دقیق ترین تصاویر پرتو ایکس را از هسته تهیه می کند. ما نه تنها این جریان فواریه ای را نخستین بار به صورت واضح مشاهده‌ کرده ایم، بلکه از دلیل واقع شدن اش در آن نقطه هم سرنخ هایی بدست آورده ایم. ما می توانیم آن را در قالب نوار در حال شتابی از آهن مذاب که به دور قطب شمال می چرخد، توضیح دهیم، درست به مانند تند باد جوّی.

این جریان فواره ای زیر زمینی در نیمکره شمالی واقع شده است، به ویژه در بخش تحتانی آلاسکا و سیبری و سرعتش به بالای 40 کیلومتر در هر سال می رسد. این میزان سرعت در مقایسه با حرکات زمین شناختی دیگر، سرعت قابل توجهی می باشد. چرا که سه برابر سریع تر از اکثر عناصر هسته خارجی و صدها هزار برابر سریع تر از صفحات تکتونيک موجود در پوسته زمین می باشد.

راينر هالرباخ، یکی از محققان بیان کرد: البته، نیرویی برای هدایت مایع به سمت مرز نیاز است. شاید تغییرات موجود در میدان مغناطیسی هسته چنین زمینه ای را فراهم نماید. محققان بررسی چگونگی تغییر میدان مغناطیسی را در طول زمان در دستور کار خود قرار داده اند و در انتظار خبرهای تعجب برانگیز بعدی هستند. احتمال تغییر جهت این جریان فواره ای می تواند یکی از این خبرها باشد.

ران فلابرهاگن، مدیر عملیات ماهواره Swarm در سازمان فضایی اروپا گفت: این تصویر یکی از اولین اکتشافات اعماق زمین می باشد که توسط ماهواره Swarm تهیه شده است. با فناوری های جدید و قدرت تفکیک بی سابقه، اتفاق هیجان انگیزی رخ داده و ما هیچ اطلاعی از کشف های بعدی مان در خصوص سیاره زمین نداریم. جزئیات بیشتر این پژوهش در مجله Nature Geoscience منتشر شده است.

ترجمه: منصور نقی لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: newatlas.com