بیگ بنگ: فوران یک ابر آتشفشان فوق العاده قدرتمند بوده و رویداد بسیار نادری به شمار می رود. مورد قبلی به بیست و پنج میلیون سال پیش برمی گردد؛ یعنی مدت ها پیش از تکامل انسان ها. با این حال، آخرین فوران ابر آتشفشان در حدود  71 هزار سال قبل روی داد، یعنی زمانی که توبا (واقع در جزیره سوماترا) منفجر شد. دهانه آتشفشان توبا زمانی شکل گرفت که آتشفشان در حین فوران فروپاشید. تقریباً  1700 مایل مکعب سنگ در نتیجه این فوران تولید و بر جای ماند؛ حجمی قابل مقایسه با سه میلیون ساختمان امپاير استيت آمریکا.

دهانه آتشفشانی توبا در سوماترا

به گزارش بیگ بنگ، بزرگی توبا حداقل یک تا دو برابر بیشتر و ده برابر قدرتمندتر از تامبورا بوده است؛ تامبورا عظیم ترین فوران آتشفشانی محسوب می شود که انسان در تاریخ مدرن شاهد وقوع آن بوده است. پس از فوران تامبورا در سال 1815، آب و هوای غیرعادی و نامطلوبی بر اروپا، آسیا و آمریکا حاکم گردید زیرا خاکستر های آتشفشانی باعث اختلال در حرکت اتمسفر زمین شد. توبا خاکستر بیشتری به اتمسفر زمین وارد کرد. برخی محققان اظهار داشته اند که فوران ابر آتشفشان توبا و زمستان آتشفشانی حاصله زمینه ساز نابودی گونه های ما شد. شواهد ژنتیکی گویای آن است که تقریبا هفتاد هزار سال قبل جمعیت انسان که عمدتا در قاره آفریقا پراکنده‌ شده بود، با کاهش ناگهانی روبرو گشت.

تنها گروه اندکی جان سالم به در بردند. دلیل دقیق این رویداد ژنتیکی نامعلوم است، اما زمستان آتشفشانی همراه با خشکسالی های شدید و گسترده در افریقا میتواند توضیح دهنده کاهش گوناگونی ژنتیکی باشد. بسیاری از انسان های اولیه یارای مقابله با تغییرات آب و هوایی را نداشتند و تنها عده قلیلی در شرق آفریقا در مقابل این تغییرات مصون ماندند. این عده اندک، بعدها را آفریقا را ترک کرد و به اروپا و آسیا مهاجرت نمود. اجداد ما انسان های امروزی، همان بازماندگانى هستند که دست به مهاجرت زدند.

در این سناریو، انسان ها به شدت تحت تاثیر فوران آتشفشانی توبا قرار گرفتند؛ حتی آن عده از انسان هایی که مستقیما شاهد وقوع آن نبودند. اما اکتشافات اخیر از قصه دیگری حکایت دارد. کشف ابزارهای سنگی شصت و پنج هزارساله در شمال استرالیا شور و هیجانی به پا کرد. انسان باید خیلی زودتر از آنچه که تصور می شود آفریقا را ترک کرده و شصت تا هفتاد و پنج هزار سال قبل به آسیا مهاجرت کرده باشد.

دو دندان متعلق به انسان که بیش از صد سال پیش در محل باستان شناسی لیدا عاجر (غار واقع در سوماترا) کشف شد، نشان داد که انسان ها حتی با وجود فوران توبا در سوماترا زندگی می کردند. محققان توانستند با یک روش تاریخ نگاری مدرن، زمان حیات انسان ها را به هنگام وقوع فوران آتشفشانی توبا را تخمین بزنند که به  63 تا  73 هزار سال قبل بازمی گردد. اما این مسئله مشخص نیست که این انسان های بازمانده بطور دائمی در آن جزیره زندگی می کردند یا گروه مهاجری بودند که روانه استرالیا شدند.

جدول زمانی جدید مشکلی را برای فرضیه «تنگنای ژنتیکی ناشی از اتفاقات پس از توبا» وارد می کند. بر این اساس، انسان ها در بسیاری از مکانها گسترده‌ بودند و حتی قبل از فوران آتشفشانی توبا در حال ترک آفریقا بودند. پس هنوز جای ابهام دارد که آیا فوران توبا تکامل انسان های بازمانده را تحت تاثیر قرار داد یا خیر. شاید اکتشافات آینده از قبیل «بقایای انسانی تعبیه شده در خاکستر آتشفشانی توبا» دید ما را نسبت به این گونه سؤالات باز خواهد کرد.

ترجمه: منصور نقی لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: forbes.com

پاسخ دادن به مسعود لغو پاسخ

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

1 دیدگاه