بیگ بنگ: در مرز دوران زمین شناسی تریاسه و ژوراسیک در حدود 200 میلیون سال پیش حدود 60 درصد گونه های زندۀ روی زمین ناپدید شدند. دانشمندان، فعالیتهای آتشفشانی و آزاد شدن دی اکسید کربن را مسوول این فاجعۀ زیست محیطی می دانند، اما برای اثبات این فرضیه دانشمندان باید به دقت زمان این واقعه را تعیین کرده و از همزمانی آن با این انقراض بزرگ مطمئن شوند.

به گزارش بیگ بنگ، اکنون دانشمندان دانشگاه ژنو موفق به تعیین دقیق این همزمانی شده اند. دانشمندان اغلب انقراض بزرگ در مرز دوران تریاسه-ژوراسیک را با خروج گاز در طی فعالیتهای آتشفشانی عظیم منطقۀ ماگمایی آتلانتیک مرکزی در همان زمان در ارتباط می دانند. دانشمندان در پی سرنخ هایی از این فعالیت های ماگمایی مناطق وسیعی را کشف کردند که حاوی طغیان های بازالتی مربوط به منطقه ماگمایی آتلانتیک مرکزی بود و از شمال تا جنوب آمریکا و از اروپا تا آفریقا در محدوده ای به وسعت بیش از چند میلیون کیلومتر مربع گسترش یافته بود.

دانشمندان برای تعیین سن این سنگ های بازالتی از دقیق ترین تکنیک های تعیین سن استفاده کردند که فقط چهار آزمایشگاه در جهان در این سطح از دقت قادر به انجام آن است. بازالت، ماده ای معدنی به نام زیرکون را که خود شامل اورانیوم است در زمان کریستالیزه شده در خود محصور می کند. اورانیوم نیز با نیمۀ عمر مشخصی به سرب تبدیل می شود و بدین ترتیب با اندازه گیری نسبت اورانیوم به سرب در سنگ های بازالتی دانشمندان قادر به تعیین زمان کریستالیزه شدن این سنگها با دقتی در حدود 30 هزار سال هستند که برای یک بازه زمانی مربوط به 200 میلیون سال پیش بسیار دقیق است.

نتایج مطالعات زمین شناسان از سنگ های بازالتی حوزه رسوبی آمازون و تعیین سن آنها، تائید کننده همزمانی سن این سنگها با دوران انقراض بزرگ در مرز دوران تریاسه-ژوراسیک بود. بدین ترتیب آزاد شدن مقادیر عظیم دی اکسید کربن از زغال سنگ و منابع هیدروکربنی به علت گرمای حاصل از فعالیت های ماگمایی باعث تغییرات آب و هوایی شده که منجر به ناپدید شدن 60 درصد از گونه های زنده روی زمین در آن زمان شد. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Nature Communications منتشر شده است.

ترجمه: دکتر مصطفی رحمانی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sciencedaily.com