معرفی کتاب: واقعیت ناپیدا
بیگ بنگ: در این کتاب کارلو روولی از یونان باستان، از همان آغاز دانش، شروع میکند و پلهپله پیش میآید: از اتمهای دموکریتوس و صورتهای مثالی افلاطون و ارسطو تا دایرههای بطلمیوس و دنیای دانته، از آونگ گالیله و ماه نیوتن تا امواج فارادی و معادلات ماکسول، از نسبیت اینشتین و عدم قطعیت هایزنبرگ تا سیاهچالهٔ ویلر و اطلاعات هاکینگ. این سفری است به دنیای جذاب فیزیک از اتمهای آغازین جهان تا نظریهٔ اطلاعات، با زبانی چنان ساده که گاه خواننده با تردید به خود میگوید: «آیا همهاش همین است؟ همین قدر ساده؟»
نام اصلی: Reality Is Not What It Seems
نوشته: کارلو روولی
ترجمه: علی خدادادی شاهی
ناشر: فرهنگ نشر نو
موضوع: گرانش کوانتومی
چاپ اول: 1399
تعداد صفحه: 263
جایی در این کتاب، روولی میگوید که فیزیک بیش از آنکه دربارهی اعداد و فرمولها باشد، دربارۀ تصاویر است. پیشبینیهای عددی و فرمولها در نهایت برای کشیدن تصویری کارآمد و کامل از جهان به کار میآیند. فیزیک چیزی نیست جز یک نقاشی که به جای قلممو و رنگ، از فرمولها و اعداد استفاده میکند.
کتاب روولی هم کتابی دربارۀ تصاویر است: یک کتاب نقاشی. فرمولها و اعداد را فراموش کنید و به نقاشی شگفتانگیز، درخشان و تکاندهندۀ روولی از جهان چشم بدوزید:
– جهان روولی از دانهها ساخته شده: یک جهان نقطهنقطه.
– هیچ چیز در آن ثابت و پایدار نیست. چیزها مدام پدیدار و دوباره ناپدید میشوند. هر بار که به این نقاشی نگاه کنید چیزی میبینید که پیش از این ندیده بودید و پس از این نیز نخواهید دید.
– در این نقاشی زمان وجود ندارد. جهان روولی یک جهان بیزمان است.
– صحنۀ نقاشی پیوسته نیست: بین این نقطه تا نقطۀ بعدی هیچ نیست. نه سیاهی، نه فضای خالی، نه فاصله: دقیقاً «هیچ».
– روولی روی مفهوم «نامتناهی» یک خط سیاه بزرگ کشیده است: این مفهوم یادگاری است از جهل بشر که این تصویر تازه دیگر نیازی به آن ندارد.
– او حفرههایی سیاه در این نقاشی کشیده که مشغول بلعیدن «زمان»اند. نام این حفرهها را «سیاهچاله» گذاشتهاند.
– در گوشهای از نقاشی تصویری از یک انفجار بزرگ دیده میشود. این همان بیگبنگ یا مهبانگ است که قرار است قبل از آن هیچ چیز نباشد اما اگر کمی دقت کنید میبینید که پشت این انفجار، جهان دیگری به چشم میخورد که جهان ما حاصل انقباض و انفجار آن است: جهانی غیر از جهان ما، قبل از جهان ما…
آیا روولی یک نقاش دیوانه با تخیلی افسارگسیخته است و این تصاویر حاصل همین تخیل رامناشدنی است؟ نه! روولی بیشتر شبیه به یک جادوگر است: تصویری که او روی پرده انداخته، حاصل منطقی چند نظریۀ معمولی و سادۀ فیزیک است: کوانتوم، نسبیت عام و مدل استاندارد. روولی پلهپله تاریخ فیزیک را مرور میکند و پیش میآید تا در نهایت از نظریههایی ساده و معقول، نتایجی حیرتآور بگیرد. نتایجی که تصورش برای هر تخیلی دشوار است. اگر شما هم مثل من نمیتوانید این نقاشی باشکوه را در ذهنتان تصور کنید، حتماً این کتاب را بخوانید و بدانید که یکی از خوشخوانترین و جذابترین کتابهای فیزیک در سراسر جهان است.
فهرست مطالب کتاب:
بخش اول: ریشهها
بخش دوم: شروع انقلاب
بخش سوم: فضا کوانتومی و زمان رابطهای
بخش چهارم: فراسوی فضا و زمان