19 دی 1395 0

به دنبال ِ منشاء گرانش

بیگ بنگ: آيا تحقيقات اخير ما را به درك بهتر گرانش نزديكتر كرده است؟ آيا به درك دليل ريشه اى گرانش بين اشيا با جرم نزديكتر شده ايم؟ آيا ميتوانيم اطلاعات به تازگى كشف شده از ذرات بنيادى بوزون هيگز يا امواج گرانشى را براى نفى جرم و يا خنثى كردن/ساختن گرانش به كار ببريم؟

2 مهر 1394 1

فوتون‌ها، الكترون‌ها و اتم‌ها – قسمت سوم

اثر فوتوالكتريك – قسمت دوم نظريه‌ي كوانتومي اينشتين درباره‌ي اثر هنگام توضيح اثر فوتوالكتريك، چند ويژگي وجود دارند كه نمي‌توان آنها را بر حسب نظريه‌ي كلاسيك و نظريه‌ي موجي نور توضيح داد. در قسمت بعد اين ويژگي‌ها معرفي شده و به بررسي نظريه‌ي كوانتومي اينشتين درباره‌ي اثر فوتوالكتريك خواهيم پرداخت. بر طبق نظريه‌ي موجي نور…

24 مرداد 1394 14

فوتون، موج يا ذره؟!

بیگ بنگ: مي‌دانيم كه نور ماهيت موجي دارد. اما رفتارهاي ديگري از نور نيز مشاهده شده‌اند كه بر پايه‌ي آنها، نور به صورت سِيلي از ذرات منتشر مي‌شود. مثلاً اگر در عكس‌برداري از نقش تداخل، به مدت چشمگيري از يك پرتو بسيار ضعيف تك‌فام، و يك تقويت‌كننده‌ي الكترونيكي، استفاده شود، در آغاز كار، نقش به…

13 مرداد 1394 4

ديدگاه‌هاي فلسفي بور در مكانيك كوانتوم – قسمت دوم

تجزيه‌ ناپذيري سيستم‌هاي كوانتومي طبق اين اصل سيستم‌هاي كوانتومي، خواص ذاتي (مستقل از مشاهده) را ندارند. يعني سيستم كوانتومي و وسايل مشاهده، يك واحد تجزيه‌ناپذير مي‌سازند و در نتيجه خواصي كه به سيستم نسبت مي‌دهيم، در واقع متعلق به مجموعه‌ي سيستم و وسيله‌ي اندازه‌گيري است. به قول فاينمن: « در مكانيك كوانتومي، يك رويداد مجموعه‌‌اي…

17 تیر 1394 1

سریع‌تر از نور، بحثی در باب نظریه‌ی اطلاعات – قسمت چهارم

بیگ بنگ: كار مايكلسون و مورلي، نيمي از مشكل نور را حل كرد كه توضيح انتشار نور بدون استفاده از رسانه اتر براي حمل موج بود. اما هنوز گير ديگري وجود داشت. اينبار نوبت معادلات ماكسول بود. اين معادلات در توصيف چگونگي رفتار ميدان‌هاي الكتريكي و مغناطيسي و نور شايد مهم‌ترين دستاورد فيزيك در قرن…

22 اردیبهشت 1394 0

سخن اندیشمندان

تجارب ما تا زمان حاضر، اعتقاد به اين كه طبيعت مصداق ساده‌ترين انديشه‌هاي رياضي قابل تصور است را توجيه مي‌كند. من قانع شده‌ام كه مي‌توانيم به وسيله‌ي ساختارهاي صرفاً رياضي، مفاهيم و قوانين ربط‌ دهنده‌ي آنها به هم را، كه كليد فهم پديده‌هاي طبيعي است، بيابيم. تجربه ممكن است مفاهيم رياضي مناسب را پيشنهاد كند،…

13 تیر 1393 5

سريع‌تر از نور، بحثي در باب نظريه‌ي اطلاعات – قسمت اول

بیگ بنگ: دوران استيلاي فيزيك كلاسيك با آمدن نظريه‌هاي نسبيت و مكانيك كوانتومي در اوايل قرن بيستم پايان يافت. هرچند نظريه‌هاي نسبيت و مكانيك كوانتومي پيش از نظريه‌ي شانون مطرح شدند، با اين حال در واقع هر دو نظريه‌هاي اطلاعاتي هستند. در واقع بنيادهاي نظريه‌ي اطلاعات در بستر هر دوي آنها نهفته است. از طرفي…

22 مرداد 1392 0

مشهورترین پارادوکس‌های تاریخ – قسمت دهم

پارادوكس‌هاي كوانتومي اينشتين معماي فوتوالكتريك را از طريق به كارگيري فرضيه‌ي كوانتومي نور حل كرد. بر خلاف آنچه اكثر فيزيك‌دانان چند صد سال قبل از آن پنداشته بودند، اينشتين اين را مسلم فرض كرد كه نور موجي هموار و پيوسته نيست،  بلكه از ذراتي مجزا و ناگسسته‌ تشكيل شده كه امروزه آنها را فوتون مي‌ناميم….

16 مرداد 1392 4

سخن انديشمندان

در حالت كنوني دانش،‌ ارائه قوانين طبيعت توسط معادلات ديفرانسيل مشكوك به نظر مي‌رسد. جهت برآمدن از عهده‌ي روابط كوانتومي، به يك زبان رياضي جديد نياز است. در هر صورت اين بي معني است كه قوانين را توسط يك تركيب از قوانين ديفرانسيلي و شرايط انتگرالي كه ما امروزه انجام مي‌دهيم،‌ بيان كنيم. بار ديگر…

9 مرداد 1392 0

سخن روز

بعضي از فيزيك‌دانان از جمله خود من، نمي‌توانند بپذيرند كه بايد براي هميشه از انديشه نمايش مستقيم واقعيت فيزيكي در فضا و زمان دست شست و يا بايد تسليم اين نظر شد كه رويدادهاي طبيعت به بازي‌هاي احتمال مي‌مانند. آلبرت اينشيتن    

16 تیر 1392 1

انبساط تندشونده‌ي عالم، توضیح دنیایی که 95% آن را نمی‌شناسیم! – قسمت اول

برندگان جایزه نوبل فیزیک سال 2011،  با رصد انفجارهای ستاره‌ای خیلی دور، موجودی عجیب را در عالم آشکار کرده‌اند که انبساط کنونی جهان را تسریع می‌کند. این موجود با نام انرژی تاریک حدود 75% از عالم را تشکیل می‌دهد! آکادمی علوم سلطنتی سوئد درمورد جایزه نوبل فیزیک 2011 در رشته فیزیک، تصمیم گرفت نیمی از…

9 تیر 1392 1

سخن روز

نيوتون خوش‌اقبال، فرزند شاد علم!  كسي كه مي‌توان آرامش خيال دوران جواني‌اش را با خواندن كتاب نورشناخت،  و زندگي دوباره در رويدادهاي شگفت‌انگيزش مشاهده كرد. طبيعت براي او يك كتاب گشوده بود كه مي‌توانست صفحاتش را بدون تلاشي و كوششي جدي و طاقت‌فرسا بخواند. او از ادراك و بينش، جهت فروكاست مواد خام تجربه جست…

1 اردیبهشت 1392 2

كوانتاي انرژي اينشتين (فوتون‌ها) – قسمت اول

يكي از معدود خوانندگان تيزهوش مقاله‌هاي اوليه ماكس پلانك در باب نظريه‌ي كوانتومي، آلبرت اينشتين، كارمند اداره‌ي ثبت اختراعات برن بود. از نظر اينشتين فرض بديهي عناصر انرژي، روشن و واقعي و با اين حال ترس‌آور مي‌نمود. او در اين باره گفته بود: «« آن چنان كه زمين زير پاي فرد خالي مي‌شود و هيچ…