2 مهر 1394 1

فوتون‌ها، الكترون‌ها و اتم‌ها – قسمت سوم

اثر فوتوالكتريك – قسمت دوم نظريه‌ي كوانتومي اينشتين درباره‌ي اثر هنگام توضيح اثر فوتوالكتريك، چند ويژگي وجود دارند كه نمي‌توان آنها را بر حسب نظريه‌ي كلاسيك و نظريه‌ي موجي نور توضيح داد. در قسمت بعد اين ويژگي‌ها معرفي شده و به بررسي نظريه‌ي كوانتومي اينشتين درباره‌ي اثر فوتوالكتريك خواهيم پرداخت. بر طبق نظريه‌ي موجي نور…

2 مهر 1394 6

دیدگاه‌های فلسفی بور در مکانیک کوانتوم – قسمت سوم

موجبيت يا دترمينيسم واژه‌ي عليت در قرون اخير در ميان فيزيك‌دانان به اين معني به كار رفته است كه اطلاع دقيق از حالت فعلي يك سيستم فيزيكي، براي پيش‌بيني آينده‌ي آن كفايت مي‌كند. به عبارتي ديگر، در جهان قوانين غير قابل تغييري وجود دارند كه به كمك آنها مي‌توان به‌طور يگانه، آينده‌ي هر سيستم فيزيكي…

24 مرداد 1394 14

فوتون، موج يا ذره؟!

بیگ بنگ: مي‌دانيم كه نور ماهيت موجي دارد. اما رفتارهاي ديگري از نور نيز مشاهده شده‌اند كه بر پايه‌ي آنها، نور به صورت سِيلي از ذرات منتشر مي‌شود. مثلاً اگر در عكس‌برداري از نقش تداخل، به مدت چشمگيري از يك پرتو بسيار ضعيف تك‌فام، و يك تقويت‌كننده‌ي الكترونيكي، استفاده شود، در آغاز كار، نقش به…

26 تیر 1394 6

ديدگاه‌هاي فلسفي بور در مكانيك كوانتوم – قسمت اول

عليت در فيزيك كلاسيك اين امر كه هر حادثه معلول علتي است در فيزيك كلاسيك بدين صورت تعبير مي شد كه در صورت فهم و علم به حالت فعلي يك سيستم، قادر به پيش بيني آينده آن خواهيم بود. منظور از فهم در اين تعبير، تعيين و اندازه گيري دقيق تمامي كميت هاي سيستم در…

13 آبان 1393 8

سخن روز

مطمئناً معقول است كه غرايب كوانتومي را ناشي از توصيف ناقص بدانيم تا ويژگي‌هاي درك‌ نكردني جهان. مسلماً‌ معقول‌تر است كه فرض كنيم نظريه‌ي ما ناقص است تا آنكه استدلال كنيم كه واقعيت عجيب و غريب است. ما بايد مكانيك كوانتومي را به عنوان كامل‌ترين نظريه‌ي موجود تلقي كنيم و در عين حال بكوشيم كه…

13 تیر 1393 5

سريع‌تر از نور، بحثي در باب نظريه‌ي اطلاعات – قسمت اول

بیگ بنگ: دوران استيلاي فيزيك كلاسيك با آمدن نظريه‌هاي نسبيت و مكانيك كوانتومي در اوايل قرن بيستم پايان يافت. هرچند نظريه‌هاي نسبيت و مكانيك كوانتومي پيش از نظريه‌ي شانون مطرح شدند، با اين حال در واقع هر دو نظريه‌هاي اطلاعاتي هستند. در واقع بنيادهاي نظريه‌ي اطلاعات در بستر هر دوي آنها نهفته است. از طرفي…

29 آذر 1392 9

انرژی خلاء

بیگ بنگ: یک ظرف محتوای هوا را در نظر بگیرید. اگر هوای داخل ظرف را با یک پمپ خارج کنیم در ظرف چه چیزی باقی می ماند؟ تا قبل از شکل گیری نظریه کوانتومی در قرن بیستم فیزیکدان ها معتقد بودند که در این ظرف هیچ چیزی باقی نمی ماند اما نظریه کوانتومی نگاه فیزیکدان…

22 آذر 1392 2

مشهورترين پارادوكس‌هاي تاريخ – قسمت دوازدهم و سيزدهم

پارادوكس‌هاي كوانتومي يك گروه از فيزيك‌دانان آزمايشگاه‌هاي انستيتوي ملي استاندارد و تكنولوژي در بولدر كلرادو كه كريس مونرو و ديويد واينلند هدايت آن‌ها را بر عهده داشتند، تك اتمي از بريليوم را به طور همزمان در دو مكان نشاندند،  نخست، سامانه‌ي ليزي هوشمندي را ترتيب دادند كه اشيائي با اسپين مختلف را از هم جدا…

24 آبان 1392 4

داستان بوزون هیگز ( قسمت دوم )

بیگ بنگ: همانطور که در قسمت پیشین توضیحات جامعی در مورد ذره اسرار آمیز هیگز و داستان شکل گیری آن از جمله، جست و جوی منشاء جرم در جهان، میدان اسرار آمیز فراگیر کیهانی و ذره هیگز و افسانه ماهی و اقیانوس ارائه کرده بودیم، امروز نیز ادامه این داستان شگفت انگیز، که درنهایت به…

18 آبان 1392 32

داستان بوزون هیگز ( قسمت اول )

بیگ بنگ: بوزون هیگز آخرین بخش گمشده مدل استاندارد است، تئوری که بلوک های اصلی سازنده جهان را تشریح می کند. دانشمندان عقیده دارند در یک میلیاردم ثانیه پس از بیگ بنگ، جهان هستی یک سوپ فوق العاده غول پیکر از ذراتی بوده که با سرعت نور با یکدیگر مسابقه گذاشته بودند و هیچ جرمی…

3 آبان 1392 1

معادله موج شرودینگر

معادله شرودینگر یک معادله موج ریاضی است که بر اساس حرکت های موج پاسخ داده شده است. لویی دوبروی، فیزیکدان فرانسوی در سال 1924 کشف کرد که ذرات ماده ( یعنی الکترون ها و … ) نیز مانند ذرات یا فوتون های نور، علاوه بر رفتار ذره ای، رفتار موجی هم از خود بروز می…

19 مهر 1392 4

تونل زنی کوانتومی

تخته سنگ بزرگی را در نظر بگیرید که به ته دره ای سقوط کرده و مدت هاست که در همان جا مانده است. چقدر تعجب می کنید اگر ببینید تخته سنگ بطور خود به خود انرژی گرفته و ناگهان شروع به بالا رفتن از دامنه دره کرده و در نهایت با خروج از دره به…

11 شهریور 1392 2

مشهورترین پارادوکس‌های تاریخ – قسمت يازدهم

پارادوكس‌هاي كوانتومي اصول و قواعد حاكمانه نظريه‌ي كوانتومي در نگاه نخست مضحك‌اند. ويژگي‌هاي ظاهراً عجيب و متناقص نور دليلي بر اين مدعايند. قدر مسلم،  اين اصول مستقيماً از رياضيات نظريه‌ي كوانتومي به دست مي‌آيند. نور تحت شرايطي خاص مانند ذره و تحت شرايطي ديگر مانند موج رفتار مي‌كند. كمي از خصوصيات هر كدام را داراست…