7 اسفند 1397 15

10 معادله برتر فیزیک

بیگ بنگ: فیزیک علمی برای مطالعۀ جهان و قوانینش است. قوانین جهان (یا در اصل قوانین فیزیک) همگی به شکل معادله نوشته می شوند. ارتباط دادن ِ زیبایی این معادلات ِ ریاضی شاید در نگاه اول قدری عجیب و غیرضروری به نظر برسد. اما برای خیلی از فیزیکدانان، این مفهوم صرفا یکی از پیامدهای نظریات‌شان…

25 مهر 1397 1

بررسی یک پدیدۀ عجیب کوانتومی

بیگ بنگ: آزمایش معروفی که گربه شرودینگر نام دارد، نشان می‌دهد که گربه در جعبه می‌تواند در یک زمان هم زنده باشد و هم مرده- پدیده عجیب و غریبی که نتیجۀ مکانیک کوانتومی است.

27 دی 1395 10

معنای “فهمیدن” چیست؟

بیگ بنگ: همه ی ما کمابیش لذت درک کردن چیزی را چشیده ایم؛ لذتی که در تک تک سلول های مغزمان جاری می شود و تمام وجودمان را فرا می گیرد. با درک کردن و فهمیدن، احساس قدرت می کنیم. احاطه ذهنمان را بر موضوعی احساس می کنیم و پی مبریم که انسان ها از…

26 مهر 1395 1

چرا برندگان جوایز نوبل پیرتر می‌شوند؟

بیگ بنگ: تمام برندگان جوایز نوبل شیمی، پزشکی و فیزیک در سال ۲۰۱۶ مرد هستند و حداقل ۶۵ سال و اکثرا بالای ۷۲ سال سن دارند. اما اگر به نیمه اول قرن بیستم بازگردیم متوسط سن برندگان جایزه نوبل ۵۶ سال بوده است. به عنوان مثال متوسط سن برندگان جایزه نوبل فیزیک که امروزه معمولا…

31 شهریور 1395 44

نگاهی دوباره به گربه شرودینگر

بیگ بنگ: از آنجایی که تئوری جهان نوزاد و کرمچاله های استیون هاوکینگ از قدرت نظریه ی کوانتوم استفاده می کنند، ناگزیر نزاع های حل ناشده ی مربوط به اصول آن را دوباره مطرح می کنند. تابع موج جهان هاوکینگ این پارادوکس های تئوری کوانتوم را کاملا حل نمی کند و تنها آنها را از…

2 بهمن 1394 2

فیزیک، آتشی زیر خاکستر؟

بیگ بنگ: اگر در تاریخ علم ریز شویم و دوران های شلوغ و ساکت فیزیک و پیشروی های بشر در درک طبیعت را بررسی کنیم، بی شک پی می بریم که اکتشفات بزرگ و سرنوشت ساز اغلب در ارتباط با هم رخ دادند. شاید اگر پیشگامان نیوتن در نظم حرکت اجسام آسمانی ریز نمی شدند،…

16 مهر 1394 8

مروری بر اصل عدم قطعیت هایزنبرگ

بیگ بنگ: طبق اصل عدم قطعیت هایزنبرگ نمی توان دقیقا در یک لحظه از تکانه(سرعت) و مکان یک ذره آگاهی پیدا کرد. ورنر هایزنبرگ اظهار داشت که مشاهده ی یک ذره، ویژگی های آن را تغییر می دهد و داشتن اطلاعات دقیق را ناممکن می سازد. بنابراین رفتار گذشته و آینده هیچ یک از ذرات…

22 اردیبهشت 1394 0

گوتینگن؛ موزه تاریخ علم معاصر

بیگ بنگ: سالهای اول دوران دانشجویی ام بود. خیلی خوب خاطرم هست که در یک کلبه ییلاقی کنار شومینه نشسته بودم و سوختن هیزم را تماشا  می کردم و در افکار خودم غوطه ور بودم.  از داخل کوله پشتی کوچک ؛ کتاب جزء و کل؛ اثر فیزیکدان بزرگ ورنر هایزنبرگ را که از کتابخانه دانشگاه…

13 اسفند 1393 0

از مکتب ملطی تا مکتب کپنهاگ – قسمت دوم

بیگ بنگ: پس از مکتب های فلسفی ایام باستان، از عصر رنسانس به بعد مکتبها دقیقا به سوی علوم طبیعت چرخیدند. در قرن نوزدهم و قرن بیستم در همه ی رشته های علمی مکتبهایی تشکیل شد. فیزیک ریزترین اجسامی که در طبیعت می شناسیم، مولکولها، اتمها، هسته ها، و ذرات بنیادی که آن را میکروفیزیک…

11 بهمن 1393 1

انگیزه ی علم جویی – قسمت دوم

بیگ بنگ: آیا ثبات داشتن در راه علم جویی حتما کامیابی به وجود می آورد؟ شاید بهترین نمونه ی والای دیگر در جستجوی قوانین علمی و تکان دهنده ترین از همه، گفته ی ورنر هایزنبرگ درباره ی لحظه ای باشد که یکباره قوانین مکانیک کوانتومی در کانون ذهنش متمرکز شد.

18 آبان 1392 0

نجات هایزنبرگ

اصل عدم قطعیت هایزنبرگ را همه می‌شناسند؛ آن طور که این اصل می‌گوید، اندازه‌گیری، ناگزیر خراب‌کار است. چیزی را دست‌کاری می‌کنیم تا مشاهده‌اش نماییم؛ و این گونه خطا به اندازه‌گیری‌‌مان راه می‌یابد. اما این روزها گفته می‌شود (اینجا را نظاره کنید) که خطایی، کم‌تر از حد هایزنبرگ دیده شده‌است. مقاله‌ای از Physical Review Letters، در…

26 اسفند 1391 6

مشهورترین عکس دنیای فیزیک!

پنجمین کنفرانس سالوی که در اکتبر 1927 در بروکسل بلژیک برگزار شد، میزبان بزرگ‌ترین فیزیک‌دانان آن روزگار بود و عکس دسته‌جمعی این گروه، مشهورترین عکس دنیای فیزیک لقب گرفته است. از 29 نفر فیزیک‌دان حاضر در کنفرانس، 17 نفر برنده جایزه نوبل شده بودند یا در سال‌های بعد از کنفرانس برنده این جایزه شدند. موضوع…