در صورتیکه یک خط در امتداد زمین و خورشید و یک خط دیگر بین زمین و سیاره قرار داشته باشد، در آن صورت، رأس زاویه روی زمین بوده و به این زاویه، زوایهی کشیدگی یا دوری سیاره گویند.
به عبارت دیگر، زاویهی کشیدگی، فاصله زاویهای سیاره و خورشید از دید ناظر زمینی را نشان میدهد.
بسته به اینکه سیاره در طرف غرب یا شرق باشد، زوایهی کشیدگی سیاره را غربی یا شرقی میگویند.
یافتن زاویهی کشیدگی غالباً بسیار ضرروی است زیرا از این طریق میفهمیم که برای رؤیت سیارهی مذکور، چه فاصلهای را از خورشید جستجو کنیم و بعد چنانچه آن سیاره مرئی است، آن را بیابیم.
حداکثر زوایهی کشیدگی عطارد ۲۸ درجه و زهره ۴۸ درجه است. چون زاویهی کشیدگی آنها کم است، هرگز این سیارات اوج نمیگیرند و در هنگام غروب (زوایهی کشیدگی غربی) در آسمان دیده شده و همیشه در حالت افول میباشند و در هنگام صبح (زاویهی کشیدگی شرقی) نیز در آسمان دیده شده و طولی نمیکشد که به علت روشنایی خورشید محو میشوند.
بهترین موقع برای رصد کردن دو سیارهی مذکور، موقعی میباشد که به بیشترین کشیدگی خود رسیده باشند. به عبارت دیگر زمان مناسب برای رصد یک سیاره درونی موقعی است که در حالت بیشترین کشیدگی باشد و سیاره زهره در هنگام عصر، ۷۲ روز قبل از مقارنهی داخلی به بیشترین کشیدگی شرقی و به عنوان سیارهی صبحگاهی و ۷۲ روز بعد از مقارنهی داخلی به بیشترین کشیدگی غربی خود میرسد.
عطارد در زمان حداقل و حداکثر کشیدگی، فقط دو یا سه روز در هر دورهی سهماهه میباشد و در سایر اوقات در نزدیکی خورشید و تقریباً چسبیده به آن میباشد.
زوایهی کشیدگی عطارد و زهره هرگز به ۱۸۰ درجه نمیرسد، یعنی زوایهای که رأس آن زمین باشد و امتداد یک ضلع آن از خورشید بگذرد، ضلع دیگر هرگز نمیتواند زاویهی ۱۸۰ درجه بسازد. هرگاه سیارات درونی از دید زمینی بین زمین و خورشید و در یک امتداد قرار بگیرند، اصطلاحاً میگویند که سیاره از خورشید عبور کرده است.
سیاراتی مثل مریخ و مشتری که مدار آنها بین زمین و خورشید نمیباشند، زاویهی کشیدگی آنها به ۱۸۰ درجه نیز میرسد. در این حالت زمین بین خورشید و سیاره و در یک خط قرار گرفته که به آن حالت مقابله هم میگویند. و حداقل زاویهی کشیدگی صفر درجه و حداکثر آن ۱۸۰ درجه میباشد.
در زیر به چند اصطلاح توجه فرمایید:
در صورتیکه میان دو جرم آسمانی ۱۸۰ درجه فاصله باشد، یعنی با یکدیگر در مقابلهاند.
در صورتیکه میان دو جرم آسمانی ۱۲۰ درجه فاصله باشد، یعنی با یکدیگر در تثلیثاند.
در صورتیکه میان دو جرم آسمانی ۹۰ درجه فاصله باشد، یعنی با یکدیگر در تربیعاند.
در صورتیکه میان دو جرم آسمانی ۶۰ درجه فاصله باشد، یعنی با یکدیگر در تسدیساند.
در صورتی که میان دو جرم آسمانی صفر درجه فاصله باشد، یعنی هر دو در یک محل در آسمان باشند، بنابراین با یکدیگر در مقارنهاند.
لینک کوتاه نوشته : https://bigbangpage.com/?p=5184