آموزش نجوم و اخترفیزیک مقدماتی: سیارات منظومه شمسی (9)
بیگ بنگ: سیارات عطارد و زهره داراي آهنگهاي چرخشي كندي هستند، که در این مطلب نوع چرخش این سیارات در مدارشان پرداخته شده است.
قسمت نهم: حرکات سیارهای (بخش سوم)
دورهي تناوب چرخشي هلالي زهره (دوره تناوب چرخش آن نسبت به زمين) 146 روز ميباشد كه برابر با يك چهارم دورهي مداري هلالي آن است. دورهي تناوب چرخش نجومي عطارد دقيقاً 2/3 دورهي تناوب مداري نجومي آن است. از اينرو، به نظر ميرسد كه تشديد هلالي سياره زهره نسبت به زمين تقريباً چهار به يك است و در مورد عطارد نيز به نظر ميرسد كه قفل نجومي (Sidereal Lock) آن روي خورشيد، سه به دو باشد.
هر دو سياره تا حدي غير كروي هستند. نيروهاي جذر و مدي خورشيدي با اين تغيير شكلها برهمكنش دارند و حركت چرخشي مستقيم سياره را كند ميكنند، تا زماني كهي يك تشديد به وجود آيد. خروج از مركز زياد مدار عطارد سبب ايجاد تشديد خورشيد-عطارد ميگردد (به شكل توجه كنيد). هر يك از دو انتهاي محور بلند سياره عطارد در يكي از نقاط قرين خورشيدي به طرف خورشيد قرار ميگيرد و سياره در دو زمان تناوب مداري نجومي، سه بار ميچرخد.
ادامه دارد …
نویسنده: اسماعیل جوکار- عضو پیوسته بیگ بنگ
منبع: کتاب نجوم و اخترفیزیک مقدماتی، نوشته زیلیک و گرگوری، ترجمهی دکتر جمشید قنبری