آیا مریخ منزلگاه جدید بشریت است؟

بیگ بنگ: بشر همواره در جست‌وجوی موجودات فرازمینی در دیگر سیارات و همچنین زندگی روی سیاره‌ای دیگر غیر زمین بوده است، یکی از این سیارات که چندین دهه توسط بشر مورد مطالعه قرار گرفته، مریخ است. محققان تصور می کنند مریخ می تواند به پایگاهی برای مهاجران زمینی تبدیل شود.

به گزارش بیگ بنگ، به گفته ی اخترشناسان در چند صد ميليون سال اول تولد منظومه شمسى، مريخ نسبت به زمين شرايط بهترى براى پيدايش حيات داشته كه به دليل سريع سردتر شدن مريخ بوده است. همين زمينه می توانست شرايط پيدايش باكترى ها را زير پوسته مريخ ايجاد كند. يعنى شرايط سطحى مريخ بسيار زودتر از زمين براى پيدايش حيات آماده شده است. يافته هاى اخير مريخ نوردهاى ناسا وجود آب در گذشته مريخ- احتمالاً حدود يك ميليارد سال قبل- را نيز تاييد كرده اند. هرچند ميزان آن و مدت زمان بقاى آن همچنان مبهم است. علاوه بر اين شواهدى دال بر وجود جوى ضخيم از co2 در سال هاى آغازين اين سياره وجود دارد. شايد در همين دوره حيات در زير سطح مريخ يا حتى بر سطح آن فرصت رشد يافته باشد اما به دليل ميدان مغناطيسى و گرانش ضعيف مريخ (حدود درصد جو زمين) باد خورشيدى جو آن را بيش از پيش پراكنده ساخت و سبب بخار شدن يا فرو رفتن آب هاى سطحى به زير سطح مريخ و يخ زدن آنها شده است.

*نوع سنگ های مریخ نشان می دهد که آب زمانی روی سطح این سیاره جریان داشته است.*

اخيراً نيز مدار گردهاى مريخ نشانه هاى اميدوار كننده اى را از وجود منابع يخ- آب زير سطح مريخ يافته اند. بنابراين امكان حيات بر روى مريخ كنونى بسيار كم است اما غيرممكن نيست. احتمالاً گرماى درونى آن به اندازه اى هست كه لايه زيرين يخ را گرم كند و محيطى نسبتاً مساعد را براى ميكروب هاى جان سخت مريخى ايجاد كنند. اين باكترى ها در صورت وجود در سوخت و سازشان توليدكننده متان هستند. جالب اين است كه شواهد اخير مدارگرد مريخ نشانه هايى قطعى از وجود متان در جو مريخ دارد كه يا بر اثر واپاشى هاى حاصل از زندگى باكترى ها به وجود مى آيند يا بر اثر فعاليت هاى پيوسته آتشفشانى در جو پخش مى شوند. اينكه آيا در دوره ابتدايى مريخ حيات شكل گرفته است يا حتى هنوز هم باكترى هايى زير لايه هاى سطحى آن- جايى كه احتمالاً آب مايع وجود دارد- زنده مانده اند هنوز بى پاسخ مانده است و جواب قطعى آن طى كاوش هاى آينده حاصل مى شود. به همین دلیل دانشمندان معتقدند کاوش های انسانی و حضور انسان در این سیاره می تواند علاوه بر سکونت در مریخ، رازهای گذشته و حال ِ آن را بهتر مشخص کند.

اسکان بشر در مریخ

اسکان دادن انسان در کره مریخ دست‌ مایه گمانه‌زنی‌ها و مطالعات جدی بوده‌ است زیرا شرایط سطحی این سیاره و وجود آب در آن باعث شده تا بتوان آن را قابل زیست‌ترین مکان خارج از کره زمین در منظومه خورشیدی دانست. کره ماه، به عنوان نخستین مکان برای شهرک‌ سازی برون‌ زمینی انسان‌ها پیشنهاد شده اما ماه دارای جو نیست در حالی که مریخ با جو رقیقی که دارد امکان بیشتری برای میزبانی از انسان و دیگر گونه‌های زیست آلی را فراهم می‌کند.

به همین منظور محققان قصد دارند در آینده ای نزدیک با ارسال پرینتر سه بعدی سکونتگاه هایی برای فضانوردان در سیاره ی سرخ ایجاد کنند. طبق برنامه احتمالا در حدود سالهای 2030 شاهد نخستین سفر انسانی به مریخ خواهیم بود. مشکلاتی که این فضانوردان باید در مریخ بر آن غلبه کنند، به شرح زیر است: گرانش سطحی مریخ ۳۸ درصد زمین است. اینکه آیا این میزان کم‌وزنی برای انسان‌ها مشکل تندرستی ایجاد می‌کند هنوز کاملاً مشخص نیست. مریخ بسیار سردتر از زمین است و میانگین دمای سطح آن منفی ۶۳ درجه است و حداقل دمای سطح این کره به ۱۴۰ درجه زیر صفر هم می‌رسد. آب‌های موجود در مریخ در حالت مایع و آماده مصرف نیستند. فشار جو مریخ ۶ میلی‌بار است که بسیار کمتر از حد آرمسترانگ می‌باشد. حد آرمسترانگ حد فشاری است که انسان در آن می‌تواند بدون پوشیدن لباس‌های ضدفشار دوام بیاورد.

از آنجا که زمینی‌سازی مریخ به این زودی‌ها انجام‌پذیر نیست زیستگاه‌هایی که در مریخ ساخته می‌شوند بایستی مانند فضاپیماها مخزن‌های تحت فشار داشته باشند تا از درهم فروشکستن انسان‌ها و تجهیزات جلوگیری کنند. بخش اعظم جو کره مریخ از دی‌اکسید کربن تشکیل شده‌ است. از این رو حتی با با کم کردن فشار جوی، فشار نسبی دی‌اکسید کربن در سطح مریخ همچنان ۱۵ برابر بیشتر از این مقدار بر سطح زمین می‌ماند. مریخ همین‌طور مقادیر زیادی منواکسید کربن دارد. مگنتوسفر آن هم بسیار ضعیف است و در زمینه پس‌راندن بادهای خورشیدی چندان کارآمد نیست.